گندم یکی از قدیمیترین گیاهان کره زمین است که انسان آن را کشت و کارکرده و مورداستفاده قرار داده است. منشأ اولیه گندم حوزه مدیترانه و کشور فلسطین و سوریه بوده و از این مکانها به ایران بزرگ قدیم و ترکیه کنونی منتقلشده و سپس در قارههای دیگر منتشرشده است.
ایران که روزگاری بزرگترین واردکننده سنتی گندم بود، در سال 1383 با دستیابی به خودکفایی در تولید گندم، جشن خودکفایی را برپا کرد و روز 26 آبان را بهعنوان روز خودکفایی گندم در تقویم ثبت کرد.
به گزارش ایسنا، خودکفایی گندم که در سالهای پایانی دولت هشتم محقق و در دولت گذشته به فراموشی سپردهشده بود، در دستور کار دولت تدبیر و امید قرار گرفت و در مرداد ماه امسال برای دومین سال پیاپی ایران در تأمین این محصول استراتژیک به خودکفایی رسید در دنیای امروز کشورهاي مختلف براي دستيابي به امنيت غذايي از تدابير گستردهاي استفاده ميکنند.
نماینده ولیفقیه در استان هرمزگان در مورد خودکفایی گندم در کشور و استان، گفت: تولید غلات ازجمله گندم نقش مهمی در قدرتمند بودن هر کشور دارد و کشوری که نتواند نیازهای مردم خود را تولید کند بدون شک باید سلطه دیگران را بپذیرد.
آیتالله غلامعلی نعیمآبادی بابیان اینکه کشاورزی شغلی مقدس است زیرا اکثر انبیاء به این شغل مشغول بودهاند، بیان کرد: باید جایگاه کشاورز و کشاورزی در جامعه ارتقاء داده شود تا جوانان به فکر کارهای پشت میزی نباشند.
وی اضافه کرد: امروز شاهد جشن خودکفایی گندم در کشور هستیم و این نشان از توانمندیهای کشاورزان استان است و باید مشکلات آنها را حل کنیم.
نماینده ولیفقیه در هرمزگان با اشاره اینکه خربزه و گوجه کاری ازلحاظ اقتصادی برای کشاورز بهصرفه نیست، اظهار کرد: کشاورزان باید با استفاده از علم و تکنولوژی محصولات موردنیاز کشور ازجمله گندم، جو و دانههای روغنی را تولید کنند.
آیتالله نعیمآبادی افزود: باید با برنامهریزی مناسب و رفع مشکلات کشاورزان در تولید محصولات استراتژیک کشور به خوداتکایی برسیم.
دفتر آمار سازمان خواربار جهانی در تازهترین آمار خود، از ایران بهعنوان هفتمین مصرفکننده گندم جهان نامبرده است. بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی ایران با سرانه مصرف 194 کیلوگرم در سال بهعنوان هفتمین مصرفکننده بزرگ گندم در سطح جهان شناخته شد.
در دنیای امروز کشورهاي مختلف براي دستيابي به امنيت غذايي از تدابير گستردهاي استفاده ميکنند. برخي از کشورها سعي ميکنند در توليد محصولات اساسي و استراتژيک خودکفا شوند مثل ايران و کره جنوبي در توليد گندم و هند در ساير محصولات؛ برخي از کشورهای دیگر نیز سعي ميکنند با اعمال تعرفههاي وارداتي و ممنوعيتهاي صادراتي محصولات مختلف، اين مهم را به انجام برسانند که از آن جمله ميتوان ايران (گندم)، کره (گندم، برنج) و ژاپن (برنج) را نام برد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص میزان تولید گندم در استان، گفت: در سال زراعی 95-94 کشاورزان استان با همراهی از طرح اصلاح الگوی کشت و تولید محصول استراتژیک گندم بیش از62 هزار تن گندم تولید کردند که در مقایسه با سال 92-91 حدود 150 درصد رشد تولید داشتهایم.
ناصر حیدری پوری افزود: سال گذشته سطح زیر کشت گندم 13هزار هکتار بود که از این سطح بیش از 62هزاران محصول برداشت شد.
وی خاطرنشان کرد: گندم کاران هرمزگان با استفاده از شیوه کشت روی نوار تیپ درکشت گندم باعث افزایش 50درصدی عملکرد، صرفهجویی 50درصدی آب و کاهش هزینههای تولیدشدهاند.
ضرورت خودکفایی در تولید گندم در حالی است که پیشبینی میشود جمعیت جهان تا چند سال آینده به رقم هشت میلیارد نفر برسد و با افزایش مداوم جمعیت در کشور ما هم، نیاز به مواد غذایی روزبهروز در حال افزایش است. در بخش کشاورزی ما برای ارتقای امنیت غذایی و خودکفایی واقعی در تولید محصولات کشاورزی بهطورجدی نیازمند ساخت انبارها، سیلوها و توسعه صنایع فرآوری و تبدیلی کشاورزی، نگهداری درست محصولات کشاورزی، توسعه و تجهیز شبکههای حملونقل، توسعه مکانیزاسیون، تنوعبخشی به الگوهای تولید و عرضه مطلوب غذا، آموزش و ترویج، تغذیه و مصرف درست در خانوارهای شهری و روستایی هستیم.
با توجه به شرایط خاص کشور ما و افزایش جمعیت، صرفاً با افزایش سطح زیر کشت نمیتوانیم به خودکفایی حقیقی در تولید محصولات کشاورزی دستیابیم، زیرا مهمترین رکن خودکفایی درست مصرف کردن مواد غذایی و محصولات کشاورزی و در رأس آن جلوگیری از ضایعات و دورریز این مواد است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادی کشاورزی هرمزگان هفته گذشته در جمع خبرنگاران با بیان اینکه نیاز سالیانه این استان به بذر گندم دو هزار و 700 تن است، گفت: با برنامهریزیهای انجامشده در راستای خودکفایی بذر گندم هماکنون سه هزار تن بذر گندم در استان تولیدشده است.
سید حسن حسینی افزود: در سالهای گذشته هرمزگان بذر گندم موردنیاز خود را از استانهای خوزستان و فارس تأمین میکرد، اما امروز به خودکفایی در این زمینه رسیده است.
وی با اشاره به اینکه از اواسط شهریور عملیات توزیع بذر گندم در استان آغازشده، بیان کرد: شهرستانهای رودان، میناب، حاجیآباد، بستک، پارسیان و بندرعباس از مناطق مهم تولید گندم در هرمزگان هستند.
حسینی تصریح کرد: سطح زیر کشت گندم در هرمزگان 13هزار هکتار است و سالیانه حدود 62هزار تن محصول تولید میشود که در صورت داشتن بارندگیهای مناسب در سال جاری، پیشبینی میشود تولید امسال نسبت به سال قبل پنج درصد افزایش داشته باشد.
وی بابیان اینکه رتبه هرمزگان در تولید گندم در سطح کشور 27 است، گفت: گندم تولیدی 32درصد نیاز استان را تأمین و مابقی از استانهای خوزستان و فارس خریداری میشود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان افزود: گندم از محصولات استراتژیک و موردنیاز کشور است و سازمان جهاد کشاورزی برای توسعه کشت آن برنامهریزی هدفمند را در دستور کار قرار دارد.
گندم یکی از مهمترین محصولات زراعی ایران است و نقش بسیار مهمی در تأمین درآمد و نیازهای خودمصرفی و خود عرضهای کشاورزان و مردم ایران دارد. جمعیت روبه رشد امروزی و مشکلات تغذیه آنها باعث شده که محصول مهمی چون گندم بهعنوان اصلیترین ماده خوراکی اهمیت ویژهای پیدا کند.
خودکفایی در تولید گندم همانند هر محصول دیگری نیازمند بهرهوری درست از عوامل علمی و فناوری دارد. ارتقای دانش و مهارت تولیدکنندگان و استفاده از فناوریهای نوین، استفاده از تجربیات موفق جهانی در تولید، عرضه و مصرف گندم و نان و انجام پژوهشهای مرتبط در زمینهٔ فرآوری و مصرف گندم ازجمله این عوامل هستند. با کمک این عوامل میتوان به مناسبترین گزینه برای دستیابی به توسعه کشاورزی یعنی به دست آوردن حداکثر محصول از مجموعه ثابتی از عوامل تولید رسید. به این مفهوم که از بیشترین ظرفیت بالقوه در امر تولید از طریق بهبود کارایی فنی استفاده شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در هفتم شهریورماه سال جاری از خودکفایی مجدد ایران در تولید گندم خبر داد و گفت: تاکنون بیش از 11 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداریشده است.
حسن رکنی اظهار کرد: در ابتدای آغاز به کار دولت یازدهم و بنا بر تأکیدات مقام معظم رهبری بر خودکفایی ایران در تولید گندم مقرر شد در برنامهریزی چهار یا پنجساله این هدف تحقق پیدا کند که خوشبختانه پس از گذشت سه سال، امسال شاهد خودکفایی مجدد ایران در تولید گندم هستیم.
وی ادامه داد: تاکنون بیش از 11 میلیون تن گندم از کشاورزان داخلی خریداریشده که این میزان برطرفکننده کامل نیازهای نانواییها و خوراک مردم در کشور است.
رکنی در ادامه بابیان اینکه این موضوع یکی از دستاوردهای فوقالعاده ارزشمند دولت است، تصریح کرد: با توجه به شرایط اقلیمی نامناسب و عدم بهبود آن تاکنون اما با توجه ویژه به کشاورزان در افزایش عملکرد و استفاده بهینه از منابع موجود توانستیم به یکی از اساسیترین نیازهای کشور دست پیدا کنیم.
به گزارش ایسنا، میزان خرید تضمینی گندم از 4.8 میلیون تن در سال 1392، هماکنون به 11.5 میلیون تن رسید. همچنین واردات گندم که در سال 1392 بالغبر 4.8 میلیون تن بود، به 850 هزار تن کاهشیافته است. بر این اساس، میزان خرید تضمینی گندم در طول این سالها 139.5 درصد افزایشیافته است.
البته در این مدت 10 هزار و 500 میلیارد تومان دولت به کشاورزان برای خرید تضمینی گندم پرداخت کرده و تنها چهار هزار و 100 میلیارد تومان آن باقیمانده است که گفتهشده تا پایان مهرماه دولت با کشاورزان بهصورت کامل تسویه میکند.
سال 1392 میزان خرید تضمینی گندم 4.6 میلیون تن بود. این رقم در سالهای 1393 و 1394 به ترتیب 6.7 و 8.1 میلیون تن بود. بر این اساس، بهطور متوسط هرسال به میزان دو میلیون تن بر خرید تضمینی گندم افزودهشده است.
به نظر میرسد عملکرد گندم کاران، در رشد بخش کشاورزی تأثیر بسزایی داشته است، چراکه رشد بخش کشاورزی از 4.7 درصد در سال 1392 به 5.4 درصد در سال 1394 افزایشیافته است.