پتروشیمی‌ها در بورس می‌مانند

مدیرعامل بورس کالا از انعکاس تلاطمات قیمت جهانی طلا در معاملات این فلز گرانبها در بورس کالای ایران خبر داد و گفت: مصوبه شورای رقابت برای عرضه پتروشیمی‌ها در بورس ضمانت اجرایی لازم را دارد.

 حامد سلطانی‌نژاد در نشست خبری امروز خود با خبرنگاران گفت: طلا آینده روشنی در بورس کالای ایران خواهد داشت که بر این اساس، شاهد رشد ٢١٣ درصدی معاملات طلا در بورس بودیم.

مدیرعامل بورس کالای ایران افزود: در عین حال هر دو هفته یکبار، عرضه شمش طلا در بورس کالا صورت می‌گیرد. این در شرایطی است که معاملات طلا در بازارهای جهانی تلاطماتی را تجربه کرده است که این روند باعث افزایش حجم معاملات بازار شده است.

به گفته سلطانی نژاد، در حوزه شمش طلا و گواهی سپرده سکه طلا کار خوبی صورت گرفته و این معاملات اکنون به صورت آنلاین انجام می‌شود به نحوی که رشد ٢١٣ درصدی را در حوزه معاملات طلا شاهد هستیم.

وی ادامه داد: هم اکنون رشد ١٣٦ درصدی را در حجم معاملات قرارداد آتی سکه شاهد هستیم.

مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: در شش ماهه نخست امسال ۱۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تأمین مالی انجام شده است که این رقم شامل قراردادهای سلف و نیز سلف موازی است. این در شرایطی است که بازار سرمایه توانسته نقش خود را ایفا کند.

سلطانی‌نژاد در خصوص ورود شورای رقابت به پرونده عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا گفت: ورود شورای رقابت به این پرونده به خاطر انحصاری بودن محصولات پتروشیمی بوده است و تمام مطالبات پتروشیمی‌ها در شورای رقابت پاسخ داده شد. بر این اساس دستورالعمل مربوطه پیش از ابلاغ هم برای نظرخواهی ارسال و در نهایت جلسه‌ای با حضور وزیر صنعت برگزار گردید.

وی ادامه داد: قراردادهای بلندمدت ساز و کاری است که در بورس کالا وجود داشت و هم‌اکنون نیز اصلاحات در حال انجام است البته باید توجه داشت که کالاهای پتروشیمی بین مجتمعی هیچ‌گاه مورد پذیرش بورس کالا نبوده است.

سلطانی‌نژاد خاطرنشان کرد: محصولات پتروشیمی با یک تغییر کوچک قابلیت تبدیل به هم دارند و باید راجع به عدم شفافیت،  تمام راه‌ها را ببندیم. البته ما مکانیزم عرضه‌های خاص را سال‌ها است که فراهم کردیم و آمار عرضه نیز نشانگر این است که توانسته‌ایم زیرساخت‌ها را فراهم نماییم.

وی ادامه داد: تسویه با کشاورزان با مکانیزم خاص انجام می‌شود و اطلاعات کشاورزان راستی‌آزمایی می‌شود؛ یعنی اطلاعات کشاورزان وارد شده و بانک اطلاعات را چک می‌کنیم و پس از تایید،  پول به حساب کشاورزان واریز می‌شود؛ با این مکانیزم کشاورزان دو سوم پول محصولات خود را دریافت می‌کنند.

سلطانی‌نژاد تاکید کرد: از جهت محصولات پتروشیمی بالغ بر ٣٠٠ نوع محصول عرضه می‌شود و تعداد کمی از محصولات پتروشیمی خارج از بورس کالا خرید و فروش می‌شود.

وی حجم فرآورده‌های نفتی معامله شده در بورس کالا در شش ماه نخست امسال را بالغ بر ۴ میلیون تن عنوان کرد و گفت: در نیمه اول امسال بالغ بر ۴ میلیون و ۷۸۷ هزار تن محصولات معدنی در بورس کالا معامله شده که ارزشی معادل ۷ هزار میلیارد تومان را در بر می‌گیرد، این در شرایطی است که در همین مدت، عرضه یک میلیون و ۷۲۴ هزار تن محصول پتروشیمی نیز صورت گرفته که ارزش آن نسبت به سال گذشته ۳۳ درصد افزایش داشته است، این رقم البته برای بخش کشاورزی یک میلیون و ۳۱۵ هزار تن محصول بوده که از نظر ارزشی رشد ۱۱۳ درصدی داشته است.

به گفته سلطانی‌نژاد، در حوزه معاملات بازار فیزیکی ارزش معاملات از ۱۶۱ هزار و ۷۵۸ میلیارد ریال در نیمه نخست سال گذشته به ۱۶۷ هزار و ۷۲۴ میلیارد ریال در شش ماهه ابتدای امسال رسیده است. در عین حال، حجم کل معاملات بورس کالا با رشد ۳۱ درصدی در مقدار معاملات و ۶۲ درصدی در ارزش مواجه بوده است. ضمن اینکه ارزش معاملات بازار ابزارهای مالی نیز ۱۸۵ هزار میلیارد ریال بوده است. البته باید توجه داشت که بورس کالا ۴۰ درصد ارزش معاملات بازار سرمایه را به خود اختصاص داده است.

مدیرعامل بورس کالا خاطرنشان کرد: ۶۵ هزار و ۷۰۰ کشاورز، محصول خود را به انبارهای مباشر خرید و مورد توافق بورس تحویل داده‌اند که در این میان، بالغ بر ۱ میلیون و ۱۴۴ هزار تن محصول جو دامی تحویل انبارها شده؛ این در شرایطی است که امسال در قالب این سیاست، معاملات در دو قالب گواهی سپرده و عرضه در بازار تدارک دیده شده که تا به حال بالغ بر ۹۳۲ هزار تن محصول جو دامی مورد مبادله قرار گرفته است، ضمن اینکه با ۵۱ هزار کشاورز تاکنون تسویه حساب شده و البته معاملات ذرت در بورس کالا هم شروع شده است.

وی تصریح کرد: دستورالعمل تابلو مناقصه تهیه شده و اگر تصویب شود، انجام مناقصات در بورس کالا اتفاق می‌افتد، البته دستورالعمل این مناقصات بر مبنای تقاضای فعالان بازار تهیه شده و متقاضی آن نیز هم اکنون وجود دارد. در عین حال پذیرش ۲۴ انبار جدید و افزایش تعداد انبارهای پذیرش شده در بورس به ۵۰ انبار، راه‌اندازی معاملات آنلاین گواهی سپرده، افزایش سرمایه شرکت بورس کالا به ۹۰۰ میلیارد ریال، زمینه سازی برای حضور بنکداران در معاملات بورسی از جمله اقدامات بورس کالا بوده است.

به گفته سلطانی‌نژاد، زیرساخت‌های بازار مشتقه ارزی در حال فراهم سازی است  که بر این اساس جوانب پوشش نوسانات نرخ ارز در قالب یک کتاب برای مشخص شدن سیاست‌های بورس کالا منتشر شده است.

وی اظهار داشت: معامله ۳۸۰ هزار تن شکر در شش ماهه نخست سال جاری نیز صورت گرفته که از جمله در این میان، علیرغم اینکه از عرضه سلف استقبال می‌کنیم، باید این عرضه متناسب با عرضه نقدی باشد؛ به همین دلیل زمانی که بازار شکر با التهاب مواجه بود، نیازمند این بودیم که عرضه نقدی در بورس هم انجام شود تا جلوی التهاب بازار را بگیرد، ولی این اتفاق رخ نداد و با این حال، نتایج خوبی به دست آمد و عرضه شفاف ۵۸۵ هزار تن شکر را داشتیم. همچنین سه میلیون تن گندم غیریارانه‌ای شرکت بازرگانی دولتی ایران قرار است تا پایان سال در بورس کالا عرضه شود.

مدیرعامل بورس کالا ادامه داد: قرارداد آپشن یا اختیار معامله را روی سکه و ذرت خواهیم داشت که البته استفاده از این ابزار نیازمند اطلاعات تخصصی است. همچنین در مورد محصولات کشاورزی نیز می‌توان در تنظیم بازار از این ابزار استفاده کرد. مجوز لازم برای استفاده از آن هم اکنون دریافت شده و دستورالعمل نیز تصویب خواهد شد.

سلطانی‌نژاد در ادامه در خصوص دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی برای قیمت‌گذاری فولاد نیز گفت: اتفاقی که در مورد فولاد رخ داده، این است که ظرف چند ماه اخیر برای حمایت از تولید داخلی، تعرفه‌ای بر روی واردات محصولات فولادی اعمال شده که از ورود محصولات چینی و خارجی جلوگیری شود. خارجی‌ها البته دامپینگ را هم انجام می‌دهند؛ اما همه اینها منجر به این شد که برای حمایت از فولاد تعرفه وضع شود؛ اما این تصمیم مورد حمایت پایین‌دستی‌ها نیست.

وی افزود: اعتراض‌ها البته به فروش محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا است و البته ما در سمت عرضه و نه در سمت تقاضا دنبال انحصار نیستیم. اگر افرادی می‌گویند که قیمت در بورس کالا بالا است، خرید نکنند تا قیمت پایین بیاید؛ اما این امکان وجود دارد که برای ایجاد تعادل‌بخشی به قیمت محصول، متقاضیان با ارایه ضمانت‌های لازم، کالا را به صورت سلف بفروشند.

سلطانی‌نژاد ادامه داد: افرادی که به این مکانیزم اعتراض دارند، خودشان یک کیلو هم از بورس کالا خرید نمی‌کنند؛ در حالیکه در سمت عرضه و تقاضا می توان به ترتیب، کار را به خوبی مدیریت کرد. یعنی افراد سلف بفروشند و تامین مالی کرده و سپس کار واردات را انجام دهند. بهتر از این مکانیزمی وجود ندارد. پس اگر به دنبال شفاف‌سازی هستیم، این شفافیت راه دارد ولی اگر قرار است که شانتاژ کنیم تا تعرفه لغو شود، این کار راه دیگری دارد.

وی در خصوص گواهی سپرده خودرو نیز گفت: با توجه به ملزومات قیمت گذاری خودرو، فعلا بحث عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شده و اگر این محدودیت مرتفع شود، آن را به صورت سلف موازی می‌توان عرضه کرد، اما روی گواهی سپرده خودرو هنوز فکری نشده است. داستان هم از اینجا شروع شده که خودروسازان می‌خواستند از بورس کالا تامین مالی کنند، اما به دلیل اینکه باید استفاده از این ابزار مبتنی بر عرضه و تقاضا باشد، برنامه به این شکل پیش رفت؛ ولی قیمتگذاری دست و پای ما را بسته است و اگر این محدودیت مرتفع شود؛ امکان عرضه خودرو در بورس کالا وجود دارد.

مدیرعامل بورس کالا خاطرنشان کرد: کارهای اولیه برای عرضه سهام بورس کالا در فرابورس انجام شده که ظرف دو ماه آتی به نظر می‌رسد بتوان اقدامات لازم برای پذیرش را انجام داد.