روزنامه صمت در صفحه صنعت گزارشی را درباره نیازهای موجود برای خودکفایی صنایع خانگی و اقدامات دولت برای پیشرفت این صنعت منتشر کرد. در بخشی از این گزارش می خوانیم: با توجه به اینکه تدوین برنامه ۱۰ ساله برای صنایع لوازم خانگی نیز از جمله موضوعاتی بود که چندی پیش نعمت زاده درباره آن وعده هایی داده و در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است.
در این گزارش که در شماره شنبه 20 شهریور 1395 هجری خورشیدی به قلم امیر مهرزاد منتشر شد، آمده است: در پروژه هایی که به مناسبت هفته دولت از سوی محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت افتتاح شد، 3 پروژه، ویژه صنایع خانگی بود.
این اتفاق ها نشان دهنده اهمیت صنایع لوازم خانگی در این دوره است و به نظر می رسد دولت یازدهم از این صنعت به طور ویژه حمایت هایی خواهد داشت.
به گزارش صمت آنچه نعمت زاده در افتتاح این پروژه ها بر آن تاکید داشت خودکفایی در صنعت لوازم خانگی بود. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این باره گفت: «جمهوری اسلامی ایران با طراحی راهبرد صنعتی در 10 سال آینده در تولید لوازم خانگی به خودکفایی خواهد رسید و حتی می تواند صادرکننده نمونه این محصولات باشد. صنعت ایران ظرفیت مناسبی برای تولید لوازم خانگی باکیفیت دارد و ما می توانیم محصولات خود را به بازارهای جهانی عرضه کنیم. برای تقویت توانمندی های داخلی، در نامه ای به شرکت های خارجی واردکننده لوازم خانگی به ایران نوشتم باید محولات خود را در ایران تولید کرده و سپس به شبکه بازار ارسال کنید.»
وی با اشاره به اینکه بیشتر نشان های معتبر دنیا در حوزه صنعت فعالیت می کنند، توضیح داد: «داشتن نام تجاری معتبر برای محصول های داخلی که نمایانگر کیفیت و دوام محصول باشد، در به دست آوردن بازارهای جهانی بسیار موثر است. مردم ما باید با خرید کالاهای ایرانی از تولیدکنندگان داخلی حمایت و آنها را تشویق کنند، چراکه بزرگترین عامل برای ادامه فعالیت واحدهای تولیدی همین حمایت مشتریان است. در گذشته به دلیل برخی تبلیغات مردم فکر می کردند باید در منازل خود از لوازم خانگی خارجی استفاده کنند اما امروز با معرفی محصولات باکیفیت داخلی در این بخش که قابلیت رقابت با نمونه های مشابه خارجی را دارد، فضا تغییر کرده و مردم از لوازم خانگی تولید شده در ایران استقبال می کنند، صدا و سیما هم در این زمینه با تبلیغ محصولات داخلی به فرآیند حمایت از تولید ملی کمک می کند. »
صمت در این گزارش به نیازهای موجود برای خودکفایی این صنعت، پرداخته است. حبیب الله انصاری، دبیرکل و رییس ستاد برنامه ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران درباره چشم انداز پیش روی صنایع لوازم خانگی کشور به صمت گفت: «خوشبختانه این صنعت در 3 سال گذشته رو به رشد بوده و در این زمینه به دستاوردهای مناسبی رسیده ایم. »
وی با تاکید بر اینکه این صنعت بالقوه می تواند نیازهای داخلی را برطرف کند و در کنار این رفع نیاز صادرات هم داشته باشد، گفت: «این ظرفیت در کشور وجود دارد اما برای آزادسازی آن نباید فقط از تولیدکننده توقع داشت اقدام کند. برخی از حمایت ها باید در کشور وجود داشته باشد تا بتوان به خودکفایی رسید. »
دبیرکل و رییس ستاد برنامه ریزی و اجرایی این انجمن با بیان اینکه خوشبختانه سرمایه گذاری در صنعت لوازم خانگی در سال های گذشته رشد مناسبی داشته است، توضیح داد: «صنایع لوازم خانگی شامل دو بخش انرژی بر و غیرانرژی بر می شود که رشد سرمایه گذاری در هر دو زمینه بوده است. سرمایه گذارانی که تاکنون در این صنعت وارد شده اند در بحث های توسعه ای و کمی واحدها بودند و این موضوع به رونق تولید کمک بسیاری می کند. »
انصاری با اشاره به اینکه در دهه های گذشته تعداد تولیدکنندگان انبوه و میزان تولید هر واحد کمتر از شرایط کنونی بود، گفت: «یکی از دلایلی که باعث شد برخی از واحدهای تولیدی از چرخه رقابت خارج شوند این موضوع بود. زمانی که میزان تولید کم باشد، قیمت ها رقابت پذیر نخواهد بود و ماشین آلات نیز توان تولید بالا را نخواهد داشت. یکی از شاخص های مهم در تولید، حجم است. زمانی که حجم تولید بالا باشد قیمت ها رقابت پذیری بیشتری خواهد داشت. »
وی با اشاره به اینکه در دهه های گذشته تولیدکنندگان تصمیم می گرفتند مردم چه محصولاتی را مصرف کنند، گفت: «امروزه اما این طور نیست و این مردم هستند که تصمیم می گیرند تولیدکنندگان چه محصولاتی را تولید کنند. در صورتی که تولیدکنندگان نتوانند نیازهای مردم را رفع کنند، مردم از نشان های دیگر استفاده می کنند. »
این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی با اشاره به اینکه چند شرط برای رسیدن به نقطه خودکفایی در این صنعت وجود دارد، تصریح کرد: «یکی از مهم ترین شروط خودکفایی تسهیلات ارزان قیمت است. تسهیلات به معنی راحت تر کردن مسیر تولید است. سود 22 درصد تسهیلات بانکی این مسیر را آسان نکرده و تولیدکننده نمی تواند با این سود تولید را به راحتی ادامه دهد. »
به گفته انصاری، «همچنین مالیات بر ارزش افزوده از بهترین سیاست های مالیاتی است اما نه در شرایطی که از تولیدکننده گرفته شود. این مالیات در تمام دنیا مالیات بر مصرف است. در ایران اما مالیات بر ارزش افزوده از تولیدکننده گرفته می شود و این موضوع عاملی است که قیمت تمام شده را افزایش می دهد و باعث می شود تولیدکننده نتواند به طور رقابتی در بازار حضور یابد. »
وی قاچاق محصولات لوازم خانگی را سومین مانع خودکفایی در این صنعت دانست و درباره آن توضیح داد: «در سال های گذشته گاهی دیده می شد که برخی از محصولات قاچاقی وارد کشور می شود. این در حالی بود که پس از گذشت مدتی محصولات قاچاق در بازار دیده می شد. این امر به معنی تایید قاچاق بود و تولیدکنندگان از این رفتارها آسیب های بسیاری دیدند. یکی از سیاست هایی که باید در این زمینه اولویت داشته باشد، امحای بدون چون و چرای محصولات قاچاق است. »
این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی بازارچه های مرزی را از دیگر موانعی دانست که پیش روی خودکفایی وجود دارد و در این باره افزود: «دولت برای حمایت از ساکنان مناطق مرزی، بازارچه های مرزی را راه اندازی کرده و این بازارچه ها یکی از مبادی ورودی کالا شده که نظارت چندانی بر آن وجود ندارد. این در حالی است که دولت می تواند با حمایت از صنایع مختلف مردمانی را که در این مناطق زندگی می کنند، وارد چرخه تولید کرده و از این راه برای آنها اشتغالزایی کند. »
انصاری آخرین راهکار برای دستیابی به خودکفایی را حمایت از کالای باکیفیت داخلی دانست و گفت: «در شرایط کنونی ظرفیت تبلیغات برای واحدهای تولیدی کاهش یافته و آنها توان مالی تبلیغ را تا حد قابل توجهی از دست داده اند. بر این اساس، یکی از سیاست هایی که وزیر صنعت، معدن و تجارت هم از آن نام برده، ایجاد شبکه تلویزیونی حمایت از کالای داخلی است. اگر دولت بتواند با چنین سیاست هایی از مردم بخواهد که از کالاهای باکیفیت داخلی استفاده کنند، به طور قطع مردم هم این کار را انجام می دهند. اکنون به دلیل اینکه بسیاری از واحدهای تولیدی با مشکلات مالی روبه رو شده اند، نمی توانند محصولات خود را به مردم معرفی کنند. این در حالی است که بسیاری از این محصولات از نمونه های مشابه خارجی کیفیت بهتری دارند اما شناخته شده نیستند و مردم هم استقبالی از آنها نمی کنند. »
** خودکفایی نیاز به حمایت دارد
علیرضا ناصری، عضو انجمن صنایع لوازم خانگی در کشور درباره احتمال دستیابی به اهدافی که در سند 1404 صنایع لوازم خانگی تدوین شده و خودکفایی ایران در محصولات صنایع لوازم خانگی به صمت گفت: کارت های خرید لوازم خانگی و یارانه تولید از جمله وعده هایی است که برای حمایت از صنایع لوازم خانگی داده شده اما هنوز به نتیجه نرسیده است. اگر قرار باشد تولیدکنندگان بر مبنای توانمندی های خود رشد کنند ظرفیت دستیابی به خود کفایی در این صنعت وجود ندارد. »
وی با اشاره به اینکه برای دستیابی به این اهداف باید زیرساخت های مورد نیاز تامین شود، گفت: «از جمله زیرساخت هایی که امروز بخش تولیدی کشور به آنها نیاز دارد، ماشین آلات مدرن و انتقال دانش فنی است. در برخی موارد این موضوعات رعایت شده و بعضی از واحدهای صنعتی توانسته اند با در پیش گرفتن این سیاست ها روند تولید را بهبود بخشند. آنچه در این زمینه باید درنظر داشت این است که سیاست خودکفایی برای برخی از واحدهای تولیدی نیست و اگر ایران بخواهد به این نقطه برسد، باید زیرساخت های مورد نیاز برای تمام واحدهای تولیدی تامین شود. » این عضو انجمن صنایع لوازم خانگی با بیان اینکه دولت وظیفه سیاست گذاری در تولید را برعهده دارد، گفت: «هرچند دولت باید در این زمینه سیاست گذاری کند اما بهتر است برای اجرایی شدن سیاست های مورد نظر از بخش خصوصی هم نظرسنجی شود. در صورتی که دولت بخواهد این وظیفه را به تنهایی انجام دهد این احتمال وجود دارد که برنامه های درنظر گرفته شده اجرایی نشوند. بر این اساس، دولت می تواند با نظرخواهی از بخش خصوصی مشکلات موجود را به درستی شناسایی کند و با احتساب آنها برنامه های بلندمدت تدوین شود. »
انصاری تقویب بخش تحقیق و توسعه در واحدهای تولید لوازم خانگی را از دیگر ملزومات دستیابی به این اهداف دانست و گفت: «تمام کشورهای صنعتی و توسعه یافته با تقویت این بخش توانسته اند به رشد صنعتی و اقتصادی مناسب دست یابند. در ایران هم باید بر این بخش تمرکز بیشتری وجود داشته باشد. وی افزود: «فرهنگ مصرف در کشور از دیگر محورهایی است که به خودکفایی در این صنعت کمک بسیاری می کند. دولت باید فرهنگ مصرف کالای با کیفیت داخلی را در بستر جامعه ایجاد کند. بسیاری از مردم اکنون کالاهای تولید داخل را نمی شناسند و به این دلیل ترجیح می دهند از محصولات خارجی استفاده کنند. این در حالی است که برخی از محصولات تولیدی داخل کشور نسبت به مدل های مشابه خارجی از کیفیت بیشتری برخوردارند. تا زمانی که این محصولات به مردم معرفی نشوند، ظرفیت مناسبی برای تولید در کشور ایجاد نخواهد شد.»
*منبع: روزنامه صمت