برنامه وزارت بهداشت برای توسعه طب سنتی

دکتر محمود خدادوست در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وضعیت استفاده از ظرفیت‌های طب سنتی در کشور گفت: حدود ۱۵۰ سال پیش، کمیسیون مجلس شورا، استفاده از ظرفیت طب سنتی را در کنار طب رایج ممنوع اعلام کرد و دروس آن نیز از دانشگاه‌ها حذف شد؛ در حالی که اگر طب سنتی کشور ما این دوران طولانی را پشت سر نگذاشته بود، نه‌تنها در کشور، بلکه در کل جهان نیز توسعه فراگیرانه‌ای داشت و مانند کشور چین می‌توانستیم طب سنتی خود را جهانی کنیم؛ اگرچه در همین دوران انکار، پرچم طب سنتی توسط برخی از حکما و عطاران با تجربه و باسابقه به صورت نیمه‌برافراشته نگه داشته شد و این دانش بومی سینه به سینه انتقال پیدا می‌کرد و مردم نیز با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی و باورهایی که داشتند، خودشان از این ظرفیت استفاده می‌کردند، اما دست‌اندرکاران امر سلامت در نظام سلامت و جامعه پزشکی این ظرفیت را نمی‌شناختند و از آن استفاده نمی‌کردند.

وی ادامه داد:  با تلاش‌هایی که بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی صورت گرفت، به تدریج بستر کار فراهم شد و در سال ۱۳۸۶ رشته طب سنتی در مقطع دکترای تخصصی وارد دانشگاه شد. در سال ۱۳۸۷ هم رشته داروسازی سنتی و پس از آن رشته تاریخ علوم پزشکی به عنوان رشته‌های دانشگاهی وارد شدند؛ در حال حاضر پس از گذشت حدود ۹ سال از تاریخ ایجاد این رشته و فارغ‌التحصیل شدن تعدادی از پزشکان، بستر لازم آماده شده تا این خدمات به تدریج وارد سیستم خدمات بهداشتی درمانی کشور شود و این ظرفیت در یک تعامل منطقی با طب نوین، برای ارتقای سطح سلامت و درمان مورد استفاده قرار گیرد.

مدیرکل دفتر طب سنتی ایرانی- اسلامی وزارت بهداشت همچنین به تصویب ادغام خدمات طب سنتی در نظام مراقبت‌های اولیه کشور اشاره و تصریح کرد: در همین راستا، در تیر ماه سال جاری و همزمان با سالگرد تصویب سندملی گیاهان دارویی و طب سنتی، ادغام خدمات تاییدشده طب سنتی ایرانی در نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی کشور با اجرای طرح آزمایشی برای ۹ دانشگاه علوم پزشکی آغاز شد.

خدادوست همچنین اضافه کرد: خوشبختانه در طول این ۹ سال، اسناد بالادستی قوی‌ هم برای توسعه و قانونمند کردن استفاده از طب سنتی ایجاد شده است؛ در قانون برنامه پنجم توسعه بند "ه" ماده ۳۴، توسعه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و استفاده از طب سنتی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید و تکلیف شده است. همچنین در سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی که به همت ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تدوین شده و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده که در حکم قانون تلقی می‌شود. وزارت بهداشت نیز مکلف به انجام تکالیفی برای توسعه استفاده از ظرفیت طب سنتی و گیاهان دارویی و داروهای گیاهی شده است.

وی همچنین به تخصیص یک بند از موارد ۱۴گانه سیاست‌های کلی سلامت در اوایل سال ۱۳۹۳ که  از طرف مقام معظم رهبری ابلاغ شد نیز اشاره کرد و افزود: در این سیاست‌ها، از ابتدای تولید و فرآوری گیاهان دارویی توسط وزارت جهاد کشاورزی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا بحث روزآمد کردن و استاندارد کردن روش‌های تشخیصی و درمانی، استفاده از تجارب کشورهای دیگر در این عرصه و در نهایت در یک تعامل منطقی، معقول و عالمانه با طب رایج، استفاده از این ظرفیت در کنار طب نوین و در نهایت اصلاح سبک زندگی و حفظ تندرستی مردم که بیشترین و مهم‌ترین پیام طب سنتی ایران است، مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین بر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تکلیف شده که نسبت به بازشناسی، ترویج، توسعه ونهادینه‌سازی طب سنتی ایران در نظام سلامت اقدام کند.

خدادوست برگزاری جشنواره‌های گیاهان دارویی و طب سنتی که در سال‌های اخیر از طرف ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی هدایت می‌شود را  بسیار ارزشمند توصیف کرد  و گفت: با برگزاری این جشنواره‌ها در سطح کشوری، همه کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند هر آنچه را که از محصول یا خدمات در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی دارند، به نمایش گذاشته و به نوعی وضعیت موجود و ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالفعل و قابلیت‌های بالقوه خود را به تصویر می‌کشند. این موضوع سبب می‌شود  بفهمیم در زمینه استفاده از گیاهان دارویی، داروهای گیاهی و طب سنتی در کجا هستیم و باید به کجا برسیم. همچنین می‌توانیم از این قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها استفاده کنیم تا بتوانیم خود را با سرعت بیشتری به جایی که قانون به ما تکلیف کرده، برسانیم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، ضمن اینکه این جشنواره وضعیت موجود را معرفی می‌کند و قابلیت‌ها را می‌شناساند، در معرفی طب سنتی ایران و گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به جامعه به طور عام و به جامعه پزشکی و دست‌اندرکاران حوزه سلامت به طور خاص هم بستر بسیار خوبی فراهم کرده که این امر نیز ادغام و ورود خدمات طب سنتی و مکمل را در نظام سلامت تسهیل می‌کند.