سن تجرد جا به جا شده است

** با توجه به افزایش سن ازدواج و بروز انواع معضلات اجتماعی در جامعه آیا می توان تجرد و گرایش به آسیب های اجتماعی را مرتبط به هم دانست؟

قطعا نمی توان بین این دو ارتباط مستقیمی متصور شد، یعنی نمی توانیم بگوییم علت اینکه افراد به سمت آسیب های اجتماعی می روند تجرد است، اما وقتی تجرد در شرایط نامتعادل و نابهنجار جامعه قرار می گیرد و سن ازدواج دچار هجمه ای از تحولات اجتماعی می شود، این مساله زیر سوال می رود. ما باید برای سن تجرد نرم جهانی و بعد نرم جامعه خود را در نطر بگیریم. آنچه در نرم جامعه ما اکنون به چشم می آید جابه جایی سن تجرد است که خود آسیب به پیکره جامعه وارد کرده است، تا جایی که این مساله می تواند زمینه ساز گرایش افراد به سمت آسیب های اجتماعی باشد، یعنی وقتی سن تجرد بالا می رود طبیعتا نرخ باروری جامعه نیز پایین می آید و آسیب هایی از این جهت در حوزه ازدواج و روابط عاطفی برای جوانانی که در سن تجرد هستند، ایجاد می شود. 

با وجود این، نیازهای غریزی، نیازهای اجتماعی، انتظارات و توقع های جامعه از جوانان نیز باعث می شود که برخی از آنها در مقابل آسیب های اجتماعی پرچم تسلیم بلند کنند، گرچه به طور مستقیم رابطه ای بین این دو وجود ندارد، اما به صورت غیر مستقیم زمینه ساز انواع آسیب های اجتماعی است که بسیاری از آنها اصلا قابل جبران نیستند و خود به خود به صورت تصاعدی می توانند روی آسیب های دیگر جامعه اثر بگذارند، یعنی وقتی تجرد در قالب فرایند آسیب زا قرار می گیرد و سبب شکل گیری ازدواج هایی برای خروج از تجرد می شود، در این صورت می توان گفت که در آینده مشکلاتی را به وجود می آورد. 

برای مثال ازدواج هایی که از حالت نرم خارج شده و دختران در آن بزرگ تر از پسران هستند می توانند آسیب زا باشند، حتی پیش آمده در مواردی 10 الی 20 سال اختلاف سنی نیز گزارش شده است که این مساله خود در طولانی مدت مشکل آفرین است، چون زوجین در این شکل از ازدواج نمی توانند آینده ای بارور و لذت بخش داشته باشند. همچنین وقتی سن تجرد جابه جا شده و بالا برود، به تبع آن میزان رضایت افراد از زندگی حتی در صورت ازدواج هم پایین می آید.

** با وجود مشکلاتی که در مسیر ازدواج وجود دارد، بسیاری از جوانان قادر به تشکیل زندگی مشترک نیستند که این مساله عواقبی به همراه دارد. به نظر شما تبعات دوران مجردی چیست؟

با افزایش دوران تجردی مشکلاتی در جامعه نیز ایجاد می شوند. برای مثال در این زمینه فضاهای مجازی و ارتباطات نابهنجار در جوانان نیز تاثیرگذار است. همچنین اعتیاد نوک پیکان آسیب هایی است که برای افراد مجرد به وجود می آید، حتی روابط نامشروع و خارج از عرف و شرع در جامعه ما نیز حساسیت هایی ایجاد می کند و برای جوانان مجرد روابطی شکل می گیرد که به ارزش های اصیل خانواده آسیب زده و جامعه را دچار بحران اجتماعی می کند. 

مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که جامعه برای فضای مجردی برنامه خاصی ندارد، نه اوقات فراغتی برای جوانان وجود دارد و نه حتی شرایط تحصیل در دانشگاه های ما بومی سازی شده است، یعنی وقتی افراد مجرد تحصیلکرده بیکار هستند، در واقع به بدنه جامعه وصل می شوند که در آینده جامعه نیز تاثیرات منفی می گذارند، چون به جای آنکه به بدنه تولید وصل شوند به بیکاران جامعه وصل می شوند و به همین دلیل در این زمینه هنوز تدابیری اندیشیده نشده است. 

** با طولانی شدن دوران مجردی وقوع برخی مشکلات انکارناپذیر است. لطفا آسیب های روانی تجرد دختران و پسران را بررسی کنید.

به لحاظ روانی بخشی از نیازهای جوانان در بازه سنی و مرتبط با شرایط سنی آنها ایجاد می شود. برای مثال دوران بلوغ بسیار حساس است که برای هر جوانی اتفاق می افتد، تا جایی که از بلوغ در منابع روانشناسی به عنوان دوران فشار و طوفانی نام برده می شود و یکی از حساس ترین دوران روانشناختی جوانان است که اگر این دوران با پاسخ های قانع کننده از سوی والدین، جامعه، نهادهای اجتماعی، آموزش و پرورش، رسانه ملی و... همراه نباشد، طبیعتا می تواند به اختلالات روانشناختی از جمله التهابات روانی، افسردگی، انزوای فردی، اختلالات شخصیتی، شخصیت های دوقطبی و اختلالاتی در حوزه رفتارهای وسواسی در حوزه زندگی جوانان منجر شود. همه این مشکلات ناشی از نادیده گرفتن جوانان در دوران مجردی و بلوغ است. 

وقتی برنامه مشخص و پاسخگویی متناسب با نیازهای روانی و اجتماعی آنان نداشته باشیم قطعا در ادامه وقتی سن تجردشان بالا می رود دچار آسیب های روانشناسی می شوند که ممکن است به راحتی قابل درمان نباشد و نهایتا قدرت تصمیم گیری و تصمیم سازی را از این افراد می گیرد. در نتیجه اعتماد به نفس عمومی جامعه و خودباوری پایین می آید و سبب بحران های هویتی و سردرگمی نقش برای جوانان می شود. بنابراین وقتی جوانان نتوانند دوران مجردی خود را با خانواده، نهادهای اجتماعی و ازدواج که نمود تکامل است به پایان برسانند دچار بحران های هویتی می شوند که آسیب های خاص خودش را به دنبال دارد.

** با افزایش سن ازدواج تقریبا برخی افراد در دهه چهارم زندگی خود شانس ازدواج را برای همیشه از دست می دهند. لطفا پیامدهای تجرد قطعی را ارزیابی کنید؟

مهم ترین پیامد تجرد قطعی از بین رفتن انگیزه زندگی در افراد است. در واقع انگیزه عصاره زندگی افراد می شود. بنابراین زمانی یک جامعه می تواند موفق باشد که برای نسل جوان فعال و آینده ساز خود حداقل هایی از انگیزه را ایجاد و حفظ کرده باشد. با وجود این، وقتی دوران تجردی به درازا کشیده می شود، اولین پیامد آن ناکامی است. ناکامی پی در پی برای افراد مجرد مشکلات روانی و اجتماعی ایجاد می کند، یعنی ناکامی ها در هر مرحله از زندگی بخشی از انگیزه افراد را برای ساخت زندگی، تداوم آن و حضور و مشارکت در برنامه های اجتماعی از بین می برد. 

طبیعتا در طولانی مدت وقتی انگیزه از بین برود، افراد هم دچار انواع آسیب های روانشناختی شده و دوران و فرصت های طلایی خود را از دست می دهند. در کنار همه این موارد، افرادی که به میزان زیادی انگیزه خود را از دست داده اند، به نوعی با قباحت و زشتی آسیب ها هم کنار می آیند و به راحتی پای خود را روی ارزش های اخلاقی و هنجارهای مورد قبول خانواده و جامعه می گذارند، اما چیزی که به طور عمده در تجرد قطعی اتفاق می افتد، افزایش ناکامی و کاهش انگیزه در افرادی است که دچار روزمزگی و عادت شده اند، تا جایی که این افراد به آن نوع از زندگی انس و الفت گرفته و در آینده دچار آسیب های جدی نیز می شوند.

*منبع: روزنامه آرمان