بانكداري ايراني -بانکها بعد از وقفه طولانی سرانجام دوباره می توانند در مبادلات ارز مشارکت کرده و به دادو ستد ارز آزاد بپردازند. این اقدام بانک مرکزی نوید بخش تک نرخی شدن ارز در آینده نزدیک است اما برای بانکها و صرافی نیز تبعاتی دارد.
به گزارش
بانكداري ايراني ، بانک مرکزي جمهوری اسلامی ایران با استناد به بند (ج) ماده (11) و بند (الف) ماده (42) قانون پولي و بانکي کشور مصوب 18 تير ماه 1351 و همچنين ماده (81) قانون برنامه پنجم توسعه، «دستورالعمل و ضوابط اجرايي خريد و فروش ارز به نرخ آزاد» را به بانکهاي عامل ابلاغ کرد.
آزاد سازی معاملات ارز بانکها تبعات مثبت زیادی برای اقتصا، فعالیت های بازرگانی و بانکی دارد اما در مقابل بانکها، صرافیها قرار دارند که ممکن است از این ابلاغیه خشنود نباشد.
صرافی ها که در حال حاضر محل معاملات ارزی است می تواند همچنان مرجع مبادلات ارزی قرار گیرد زیرا هنوز بانکها توان جابجایی ارز در جهان را ندارند و تا اجرایی شدن کامل نقل و انتقال ارز توسط بانکها زمان طولانی نیاز است
لذا همچنان برای تبادلات ارزی به صرافی ها نیاز است ، به همین روی در حال حاضر صرافی ها جلوتر از بانکها هستند اما بانکها تنها در معاملات و خرید و فروش ارز مشارکت دارند و در بلند مدت ممکن است که همه این مسولیت ها به بانکها محول شود و در بلند مدت خطر جدی برای صرافی ها تلقی می شود هرچند که اغلب بانکها خود صاحب صرافی هستند اما بانکها به دلیل دارا بودن پشتوانه مالی بالا قطعا مورد توجه بیشتری در آینده قرار خواهد گرفت و صرافی ها به حاشیه رانده می شوند
در این بین موضوع مهمتر ، هزینه تبادلات ارزی است که در حال حاضر در صرافی ها به دلیل مشکلات تحریمی بالاست و درصورتی که بانکها مسوول مستقیم این کار شوند هزینه تبادلات ارزی کاهش خواهد یافت .
و در نهایت این اقدام بانک مرکزی نشان از عزم جدی این بانک برای تک نرخی شدن ارز دارد . وزارت اقتصاد که از ابتدای دولت یازدهم تک نرخی شدن ارز را از اولویت های خود معرفی کرده بود و حال با این ابلاغ این مسیر در حال هموار سازی است. و در اینده نزدیک این اتفاق خواهد افتاد .
جزئیات معاملات ارزی بانکها
جزئیات دستور العمل بانک مرکزی به منظور انجام خرید و فروش ارز توسط بانکها به شرح ذیل است :
بر اساس تبصره ماده (3)این دستور العمل خرید ارز از محل درآمد های ارزی دستگاه های دارای ردیف بودجه مشمول این دستور المعل نمی شود.
طبق ماده (4)بانک های منتخب باید هنگام خرید ارز علاوه براحراز هویت فروشنده از صحت اظهار وی در مورد کسب ارز مورد فروش اطمینان داشته باشند . در این باره چند مورد قابل توجه است:
الف – در مورد صادرات کالاهای غیر نفتی اخذ اظهار نامه صادراتی و استعلام کوتاژ صادراتی از گمرک
ب- در مورد ارز نمایندگی های دیپلماتیک،درخواست کتبی نمایندگی
ج- در مورد سرمایه گذاری خارجی نیز معرفی نامه سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران
د- در مورد صادرات خدمات فنی ومهندسی، قرارداد و تاییده صورت وضعیت انجام کار توسط کارفرما
تبصره این ماده تاکید دارد که چنانچه سرمایه گذار خارجی ازر مربوطه را به نرخ آزاد بفروشد مشمول بند (9)از قسمت (ب)بخش سوم مجموعه مقررات ارزی نمی شود.
طبق ماده (5)نیز بانک های منتخب می تواند ارز های خریداری شده را در چهار چوب مجموعه مقررات ارزی و ا از طریق صرافی های معتبر به فروش برسانند.فروش ارز خریداری شده به سایر بانک های منتخب مجاز است.
ماده (6 )نیز تاکید دارد رعایت مقررات احتیاطی شامل"وضعیت بازار ارزی" و "نسبت تهدات و بدهی های ارزی به دارایی های ارزی"در خرید و فروش ارز الزامی است.
بر اساس ماده (7)چنانچه ماده حساب جاری بانک منتخب نزد بانک مرکزی بدهکار باشد، مجاز به نگهداری وضعیت باز ارزی مثبت نیست و باید در همان روز بدهکار شدن حساب،نسبت به فروش ارز مازاد اقدام و ریال حاصله را به مصرف تسویه مانده بدهکار این حساب برسانند.
بر اساس ماده (8)نرخ خرید و فروش ارز بر اساس توافق بانک و مشتری تعیین خواهد شد.
ماده(9)اعلام می کند که نرخ خرید و فروش ارز می تواند با توجه به شرایط و نوسانات بازار طی روز تغییر کند.
بر اساس ماده (10)دستورالعمل نوع ارز قابل معامله به نرخ آزاد شامل کلیه اسعار معتبر مورد معامله در سیستم بانکی کشور و شبکه صرافی های مجاز است که می تواند توسط بانک های منتخب خرید و فروش شود.
طبق ماده (11)نیز بانک مرکزی تهعدی برای خرید ارز های مازاد خریداری شده توسط بانک های منتخب تحت این دستورالعمل ندارد.
خرید ارز توسط بانک مرکزی از بانک های منتخب به نرخ میانگین خرید روز قبل پایگاه اینترنتی www.sanarate.ir و یا اخرین نرخ میانگین خرید این پایگاه در روز انجام معامله هر کدام که کمتر باشد خواهد بود و چنانچه نرخ بازار کمتر از این نرخ ها باشد، نرخ بازار ملاک است.
بر اساس ماده (12)نیز ثبت برخط اطلاعات خرید و فروش ارز قابل معامله به نرخ آزاد در سامانه مدیریت دریافت و پرداخت ارز توسط بانک های منتخب حداکثر پایان همان روز الزامی است.