اختلالات خوردن انواعي دارد که شامل بي اشتهايي عصبي و پراشتهايي يا پرخوري عصبي مي شود. در اين بين پرخوري عصبي با دوره هاي مکرر پرخوري يعني آن خوردن بدون کنترل حجم زياد غذا در زماني کوتاه و در شرايطي که شخص حس مي کند کنترلي بر خوردن خود ندارد، قابل تشخيص است.
دکتر اميرحسين جلالي روانپزشک با بيان اين مطلب مي افزايد: در اختلال پرخوري عصبي، اختلالي در رفتار فرد وجود دارد که عوامل روان شناختي، اجتماعي و زيستي باعث تقويت آن مي شود.
به گزارش جام جم بعضي از افرادي که دچار اختلال در خوردن هستند براي جبران رفتارهاي خود به ورزش هاي سنگين، مصرف موادي که باعث کاهش وزن مي شود، استفراغ خود انگيخته و استفاده نابجا از مسهل اقدام مي کنند.
چرا پرخوري مي کنيم؟
متخصصان معتقدند که گرسنگي تنها عامل پرخوري نيست، بلکه اين عادت تا حد زيادي به فرآيندهاي مغزي انسان مربوط مي شود. نتايج مطالعات نشان مي دهد که پرخوري تا حد زيادي مشابه اعتياد به مواد مخدر و الکل است. در حقيقت مکانيسم مغزي ناتواني ترک اعتياد ، مشابه عدم کنترل غذا خوردن در افراد پرخور است.
تحقيقات محققان دانشگاه بوستون نشان داد که تغذيه موش ها با غذاهاي ناسالم همان ناحيه از مغز را تحريک مي کند که مصرف مواد مخدر تحريک مي کند.
پژوهشگران براي انجام اين تحقيق، موش هايي را تحت تغذيه با غذاهاي شيرين، چرب و پرکالري قرار دادند.
پس از چند روز، اين موش ها به شرايط طبيعي و رژيم غذايي سالم خود بازگشتند، اما مشاهده شد که آنها ديگر به مصرف غذاي سالم تمايل ندارند.
نتايج اين مطالعه اثبات کرد که نداشتن الگوي تغذيه مناسب و پيروي از رژيم غذايي متغير (گاهي غذاهاي سالم و گاهي ناسالم) موجب مي شود که افراد تمايل خود را به غذاهاي سالم از دست بدهند و تنها از خوردن غذاهاي ناسالم لذت ببرند.
نکته مهم ديگر در اين تحقيق اين بود که بازگرداندن موش ها از رژيم غذايي ناسالم به رژيم غذايي سالم، موجب افزايش ترشح پروتئيني به نام عامل آزادسازي کورتيکوتروپين (CRF) در مغز شد. CRF عاملي عصبي- هورموني است که در استرس و واکنش هاي جسمي و روحي متعاقب آن نقش حياتي ايفا مي کند، يعني استرس با افزايش توليد اين ماده همراه است.
در ادامه اين پژوهش، مشخص شد که ماده CRF زماني به سطح طبيعي خود مي رسد و استرس موش ها کاهش مي يابد که غذاهاي شيرين و ناسالم به رژيم غذايي آنها افزوده شود.
اين حالت مشابه شرايطي است که افراد پس از اعتياد به مواد مخدر، در صورت عدم مصرف آن دچار استرس مي شوند و براي رهايي از واکنش هاي اضطرابي مواد مخدر مصرف مي کنند. در واقع مي توان اين طور نتيجه گرفت که اين مکانيسم مغزي، افراد را از ترک اعتياد به مواد مخدر باز مي دارد.
سيري بدون دريافت کالري اضافه
گرسنگي، احساسي ناخوشايند است که بروز نابهنگام آن باعث بر هم خوردن تمرکز مي شود. در مقابل، سيري احساس سبکي و راحتي به همراه دارد و هر چه اين احساس بيشتر باشد احساس رضايت بيشتر است و در نتيجه، احتمال خوردن موادغذايي کمتر مي شود.
براي تداوم بخشيدن به اين احساس مطلوب بايد نکاتي را در رابطه با انتخاب موادغذايي و دريافت مواد غذايي مورد نياز در نظر داشت. چگالي کالري ماده غذايي به مقدار کالري موجود در هر گرم از ماده غذايي گفته مي شود؛ وقتي چگالي کالري بالاتر است، ميزان کالري موجود در هر گرم ماده غذايي بيشتر است و بر عکس هرچه ميزان کالري در هر گرم مواد غذايي کمتر باشد، آن غذا داراي چگالي کالري پايين تر است. دستيابي به فاکتور چگالي کالري در واقع کليد احساس سيري بدون پرخوري است. هنگامي که غذاهاي با چگالي بالا مصرف شود، کالري بالايي به بدن وارد مي شود.
از آنجا که خوردن غذا و عبور آن از دهان، باعث تحريک حسي مي شود خوردن غذاي بيشتر، حتي غذاهايي که حاوي ميزان آب بيشتري است، به تداوم احساس سيري کمک مي کند.
پس غذاها بايد تا حدامکان پرحجم و داراي کالري کمتر باشد. از جمله غذاهاي پرآب و داراي چگالي پايين که تأثير بسزايي در بهبود برنامه غذايي دارند عبارت است از از: انواع سوپ رقيق با آب مرغ و آب سبزيجات، انواع سبزيجات با برگ سبز ، سالادهاي سبزيجات همراه با سس بدون چربي، انواع ميوه ها مانند سيب، طالبي، گريپ فروت، پرتقال، هلو، توت فرنگي و هندوانه، انواع سبزيجات بدون نشاسته مانند مارچوبه، کلم بروکلي، هويج، گل کلم، کرفس، خيار، گوجه فرنگي و کدو.
براي کاهش ميزان دريافت کالري، خوردن يک کاسه سوپ پرآب يا سالاد سبزيجات توصيه مي شود./آریا
نظر شما
