بازار سرمایه بازار عجله نیست

بورس تهران که از دی ماه 1392 با دوران اوج خود خداحافظی کرد و 2 سال پر فراز و نشیب و نزولی را طی کرد، اکنون با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها دوباره به دوران رونق خود برگشته و رکوردشکنی‌های جدیدی را تجربه می کند.

افزایش قیمت سهام شرکتها و رشد تقاضا در بورس تهران موجب شده است که نقدینگی جدیدی وارد بازار سهام شود و ‌با تشکیل صف های میلیونی خرید در مقابل شرکتها تشکیل شود و بورس تهران بازدهی های خیره کننده ای را تجربه کند. اما هنوز اثر لغو تحریم ها در شرکت‌های بورسی نمایان نشده و سایه مشکلات اقتصاد جهانی و نزول قیمت نفت در بورس تهران سنگینی می‌کند، موضوعی که باعث نگرانی کارشناسان و تحلیل گران و متهم کردن بورس به روند هیجانی شده است.

آغاز روند صعودی بورس تهران بعد از دو سال سبب شد تا با مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران به گفت‌وگو بنشینیم و از علت روند صعودی بورس و پیش بینی وضعیت آینده و همچین برنامه شرکت در دوره پسابرجام با خبر شویم.

قالیباف اصل در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، هیجانی بودن بازار سرمایه را در روزهای اخیر قبول ندارد و معتقد است که روند فعلی بورس به دلیل خرد جمعی فعالان بازار سرمایه و ناشی از خبرهای مثبتی است که منتشر شده است.

او می گوید فضای مثبتی که در بورس ایجاد شده است، نتیجه طبیعی اخبار مثبت است زیرا یک خبر مثبت آمده و نتیجه این خبر مثبت قابل مشاهده است، لذا روند فعلی بورس تهران نظر فعالان بازار است و یک نفر هم به تنهایی نمی تواند قضاوت کند که بورس هیجانی است یا نه و من به عنوان مدیرعامل شرکت بورس هیچ کدام از تحلیل‌های اینگونه را قبول ندارم.

او همچنین بازار سکه و ارز را رقیب بورس ندانسته و معتقد است کسانیکه که در این بازارها سرمایه گذاری می کنند در بلندمدت ضرر می کنند زیرا سکه و ارز دائما نمی تواند افزایشی باشد.

وی در این شرایط توصیه هایی هم به سهامداران می کند و می گوید نمی توانیم بگوییم چون شرایط مثبت است سرمایه گذاران هر طور بخواهند رفتار کنند زیرا بازار سرمایه جای مطالعه و کار کارشناسی بوده و اجرای برجام و فضای پسابرجام روی همه صنایع و بنگاه ها اثر یکسانی ندارد، بنابراین سرمایه گذاران باید چشم انداز تک تک شرکت ها را بررسی کنند و با مطالعه وارد شوند و دنباله روی نکنند زیرا در آینده کسانی که از دیگران دنباله روی می کنند، ضرر می کنند.

او همچنین معتقد است که بازار سرمایه بازار عجله نبوده و بازار صبر و حوصله است و کسانی که کار کارشناسی کردند و اعتقاد دارند که سهام شرکتی ارزنده است نباید بترسند و مطمئن باشند که سودآوری آنها ممکن است دیر یا زود داشته باشد، اما سوخت و سوز ندارد.

مدیر عامل شرکت بورس بهترین حمایت از بازار سرمایه را شفافیت فضای واقعی اقتصاد دانست و گفت :هر چقدر دولت و نهادهای تصمیم گیر و دست اندرکاران کمک کنند که فضای واقعی اقتصاد شفاف شود، بزرگترین حمایت از بازار سرمایه صورت می گیرد.

قسمت اول گفت و گوی ایسنا با مدیر عامل شرکت بورس را در ادامه می خوانید.

مدیرعامل شرکت بورس در ایسنا

حسن قالیباف اصل- مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران- با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، فضای فعلی بورس را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: بورس باید در فضای تخصصی خود مورد ارزیابی قرار بگیرد و به توسعه بورس در سال های گذشته و فضایی که بازار سرمایه در آن فعالیت کرده است توجه شود زیرا کشور در سال های گذشته تحت تحریم قرار داشت و بورس هم مانند سایر حوزه‌ها فعالیت می‌کرد؛ لذا فضای بورس و بنگاه‌های اقتصادی و صنایعی که در بورس حضور دارند، تحت تاثیر همین وضعیتی بود که در سایر حوزه‌ها وجود داشت.

وی ادامه داد: با این حال زمانیکه بورس را با سایر حوزه‌ها مقایسه می‌کنیم می‌بینیم که بورس تهران بهتر از سایر حوزه‌ها بوده است، زیرا ابزارها و نهادهای جدیدی در بازار سرمایه ایجاد شده است به طوری که در دوران تحریم، ابزارهای جدیدی مانند صکوک و اوراق مشارکت برای تامین مالی شرکت‌ها به میزان زیادی استفاده شد و شرکت‌های جدیدی وارد بورس شدند و بازار سرمایه بزرگ‌تر شد به طوری که در حال حاضر وضعیت بازار با گذشته قابل مقایسه نیست.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین مقایسه بورس تهران با گذشته نشان می‌دهد که بازار سرمایه توسعه زیادی پیدا کرده است، به‌طوری که در گذشته نقش بازار سرمایه در تامین مالی چندان به حساب نمی‌آمد، ولی در حال حاضر و در برنامه ششم توسعه و همچنین بودجه سال 1395 در حوزه تامین مالی برای بورس جایگاه خاصی دیده شده و انتظار از این بازار بالا رفته است تا بتواند نقش بیشتری را در تامین مالی ایفا کند. به طوری که در سال 1388 افزایش سرمایه های صورت گرفته از طریق بورس هزار میلیارد تومان بود که اکنون این رقم به 20 هزار میلیارد تومان رسیده است.

وی اضافه کرد: لذا در حوزه تامین مالی توسعه مطلوبی در بازار سرمایه اتفاق افتاده است و نهادهای مختلفی مانند صندوق پروژه و صندوق زمین و ساختمان در بازار سرمایه ایجاد شده و امکاناتی فراهم شده است تا شرکت‌ها بتوانند ازاین ابزار برای تامین مالی استفاده کنند.

برجام بورس را شفاف کرد

قالیباف اصل اظهار کرد: از سوی دیگر اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها نقطه‌ای بود که تا حدودی فضای بازار سرمایه را شفاف کرد زیرا سرمایه‌گذار به دنبال فضایی است که بتواند آینده را پیش‌بینی کند. لذا ما باید فضایی را فراهم کنیم که سرمایه‌گذار بتواند آینده را پیش‌بینی کند و با اطلاعات بیشتر تصمیم‌گیری کند.

وی یادآور شد: مذاکرات هسته‌ای ابهامی در بازار ایجاد کرده بود که آیا به نتیجه می‌رسد یا نه اما خوشبختانه به نتیجه رسید و این شفافیت باعث شد تا کسانی که سرمایه‌های خود را در جای دیگری سرمایه گذاری کرده بودند، وارد بازار سرمایه شوند به طوری که قبل از اجرایی شدن برجام میانگین حجم معاملات بورس 130 میلیارد تومان بود که اکنون این میزان به حدود 300 میلیارد تومان رسیده است ؛ این عدد نشان می‌دهد فضایی فراهم شده که سرمایه‌گذاران به آینده مثبت نگاه کنند.

مدیرعامل شرکت بورس در ایسنا

فعالیت سرمایه گذاران خارجی 10 برابر شده است

وی تصریح کرد:علاوه بر این بررسی‌ها از میزان فعالیت سرمایه گذاران خارجی در بورس تهران نشان می دهد که 10 روز قبل از اجرای برجام، حجم فعالیت سرمایه گذاران خارجی در بازار سرمایه پنج میلیارد تومان بود که این رقم 10 روز بعد از اجرای برجام به 50 میلیارد تومان رسید. بنابراین می توان گفت میزان فعالیت سرمایه گذار خارجی نسبت به گذشته 10 برابر شده است اما اینکه آینده بازار سرمایه چه می شود باید گفت که بودجه شرکت ها برای سال آینده می تواند در سمت و سوی بازار اثرگذار باشد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر بازار سرمایه جایگاه خوبی در اقتصاد دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر ارزش بورس تهران به تنهایی نزدیک به 310 هزار میلیارد تومان است و بازار بورس و فرابورس مجموعا ارزشی معادل 370 هزار میلیارد تومان را دارا هستند این در حالی است که در انتهای سال 1387 ارزش بازار سرمایه 44 هزار میلیارد تومان بود، بنابراین ارزش بازار سرمایه نسبت به گذشته قابل مقایسه نیست.

قالیباف ادامه داد: علاوه بر این اگر شاخص های مختلفی که عملکرد بازار را نشان می دهد در نظر بگیریم ، مشاهده می کنیم که بازار سرمایه دائما در حال حرکت به جلو بوده و از لحاظ تنوع با بورس های منطقه قابل مقایسه نیست زیرا بورس های منطقه تنوع بورس تهران را ندارند و یکی از مشخصه های بازار سرمایه، تنوع بالای آن است که سرمایه گذار می تواند پرتفوی متنوعی در بازار ایجاد کند.

مدیرعامل شرکت بورس در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت فعلی بورس را مثبت تلقی می کنید؟ گفت: آمارها نشان می دهد که در حال حاضر حجم معاملات بازار سرمایه افزایش پیدا کرده و شاخص بورس تهران بعد از اجرای برجام با رشد 17 درصدی مواجه شده است یعنی سرمایه گذاران توانستند در این مدت بازده 17 درصدی از بورس دریافت کنند.

سرمایه‌گذاران قبل از تصمیم‌گیری مطالعه کنند

وی با بیان اینکه به عنوان مدیرعامل شرکت بورس توصیه ای به خرید و فروش سهم نمی کنم، اظهار کرد: در حال حاضر شفاف ترین بازار، بورس اوراق بهادار تهران است، زیرا اطلاعات در اختیارهمگان قرار دارد. این در حالی است که هر بازاری که سرمایه گذاران بخواهند در آن سرمایه گذاری کنند با ریسک تجاری و بازرگانی مواجه می شوند و ریسک تجاری در همه بازارها وجود دارد ولی وقتی به بورس تهران می آیند خیالشان راحت است که ریسک اعتباری در این بازار ندارند و همه چیز در این بازار شفاف است، لذا اینکه سرمایه گذاران چه نوع ریسکی را قبول می کنند بستگی به خود آنها دارد.

وی تصریح کرد: این در حالی است که سهامداران برای خرید و فروش سهم باید مطالعه کنند و تصمیمات دولت، فضای کلان اقتصادی و حوزه سیاست بین‌المللی را در نظر بگیرند، زیرا ممکن است سرمایه گذاران پیش بینی داشته باشند ولی متغیرهای سیاسی و اقتصادی به سمتی برود که انتظار آنها را برآورد نکند.

کسانیکه سکه و ارز خریدند ضرر می کنند

قالیباف اصل در پاسخ به این سوال که آیا ریسک بورس تهران از بازار سکه و ارز کمتر است، گفت: باید فعالیت مولد را از فعالیت غیرمولد تفکیک کنیم، زیرا برخی از مردم در جایی سرمایه گذاری می کنند که از تورم بهره می برند و آرزو می کنند تا تورم اتفاق بیفتد و پول ملی تضعیف شود تا جیب آنها پرپول شود، بنابراین خرید سکه و ارز کار مولد نیست و کسانی که طی چهار سال گذشته در سکه و طلا سرمایه گذاری کرده اند به میزان زیادی آسیب دیدند.

وی ادامه داد: بازار سکه و ارز بازار سرمایه گذاری نیست، زیرا با خرید آنها کار مولدی انجام نمی شود اما سرمایه گذاران با خرید سهام به صورت غیرمستقیم کار مولد انجام می دهند و از رشد تولید و ظرفیت های اقتصادی بهره مند می شوند.

مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران تاکید کرد: بازارهای سکه و ارز رقیب بورس نیستند زیرا بورس بازاری است که فعالیت های مولد در آنجا انجام می شود، لذا سرمایه گذارانی که در بلندمدت در کار مولد سرمایه گذاری می کنند، قطعا برنده هستند اما کسانی که در سکه و دلار سرمایه گذاری می کنند باید آرزو کنند که تورم اتفاق بیفتد تا سود کنند اما آنها در بلندمدت ضرر می کنند زیرا سکه و دلار دائما نمی تواند افزایشی باشد.

وی ادامه داد: البته در بورس نیز تورم نیز اثر گذار است، اما شرکت هایی در دایره رقابت می مانند که ظرفیت های خود را توسعه دهند. لذا سرمایه گذاران اگر به دنبال سرمایه گذاری در فعالیت توجیه دار بروند، دیگر نگران نیستند زیرا امکان دارد بازدهی آنها دیر یا زود شود، اما هیچگاه سوخت نمی شود؛ این در حالی است که اگر افراد در بازار سرمایه دنباله روی کنند و ندانند سهام شرکتی چقدر توجیه اقتصادی دارد، در بلندمدت نمی توانند بازده مورد انتظار را کسب کنند.

برنامه بورس در پسا برجام

قالیباف اصل در پاسخ به این سوال که برنامه شرکت بورس برای پسا برجام و ادامه روند مثبت بورس چیست؟ توضیح داد: در حال حاضر یکی از پتانسیل‌های بازار سرمایه ، بازار بدهی است که قطعا فرصت خوبی برای اقتصاد کشور ایجاد می کند و بودجه دولت قصد دارد به میزان زیادی از طریق بازار سرمایه تامین مالی انجام دهد.علاوه بر این پذیرش شرکت های جدید و عرضه های اولیه اتفاق می افتد.

مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به این سوال که آیا روند فعلی بازار سرمایه هیجانی است یا واقعی؟ توضیح داد: هر کاهشی که در بورس اتفاق می افتد نمی توانیم بگوییم که اعتماد از دست رفته است و قیمت هر سهمی که بالا برود نمی توان گفت حباب است، لذا من به این موضوع که گفته می شود اعتماد از بازار سرمایه از بین رفته قائل نیستم زیرا کسانی که در بازار سرمایه فعالیت می کنند افراد هوشیاری هستند که دائما در حال تحلیل و مطالعه بازار هستند و در جایی که احساس می کنند فرصت مناسبی وجود دارد در آنجا سرمایه گذاری می کنند.

وی اضافه کرد: در بازار سرمایه با طولانی شدن مذاکرات هسته ای عده ای منتظر بود که ببیند آیا برجام اجرایی می شود یا نه تا پول های جدیدی وارد بازار سرمایه شود، بنابراین کسانی که سرمایه خود را در بانک ها نگه داری کرده بودند با رفع تحریم ها پول خود را از بازارهای دیگر به این بازار منتقل کردند به طوریکه در حال حاضر حجم معاملات بورس افزایش یافته و قیمت ها با حجم معاملات بالا تغییر می کند.

روند مثبت بورس نتیجه خرد جمعی بازار است

وی تاکید کرد: بنابراین فضای مثبتی که ایجاد شده نتیجه طبیعی همین است یعنی یک خبر مثبت آمده و نتیجه این خبر مثبت قابل مشاهده است. در این شرایط ممکن است عده ای خوش بین باشند وعده ای بدبین. اما جمع نظرات فعالان بازار این است و اگر قطعا جمع بندی بازار این بود که اثر مثبت ندارد، این روند اتفاق نمی افتاد. لذا روند فعلی بورس تهران نظر فعالان بازار است و یک نفر هم به تنهایی نمی تواند قضاوت کند که بورس هیجانی است یا نه و من به عنوان مدیرعامل شرکت بورس هیچ کدام از تحلیل های اینگونه را قبول ندارم.

قالیباف اصل ادامه داد: بنابراین خبر مثبتی آمده و اثر خبر مثبت همین است و لازم هم نیست که اثر آن روی شرکتها باشد زیرا مطمئنا این خبر در کوتاه مدت اثری ندارد و باید ببینیم بودجه سال آینده شرکت ها به چه صورت ارائه می شود. به بیان دیگر ممکن است اثر اجرایی شدن برجام در برخی شرکت ها در سال های آینده هم نمایان نشود اما با گشایش هایی که اتفاق افتاده،‌ برخی شرکت ها طرح های توسعه ای خود را دنبال کنند اما آنچه که از خرد جمعی بازار سرمایه بیرون آمده است چیزی است که اکنون در بازار مشاهده می شود.

مدیرعامل شرکت بورس ادامه داد: با این حال نمی توانیم بگوییم چون شرایط مثبت شده است سرمایه گذاران هر طور بخواهند در بازار باید رفتار کند زیرا بازار سرمایه جای مطالعه و کار کارشناسی بوده و اجرای برجام و فضای پسابرجام روی همه صنایع و بنگاه ها اثر یکسانی ندارد زیرا صنایع از تحریم ها اثرات مختلفی پذیرفته بودند و رفع تحریم ها نیز اثرات مختلفی روی آنها خواهد داشت، لذا سرمایه گذاران باید چشم انداز تک تک شرکت ها را بررسی کنند و با مطالعه وارد شوند و دنباله روی نکنند.

به گفته وی، امکان دارد که شاخص ها با نوسان مواجه شود اما در آینده کسانی که از دیگران دنباله روی می کنند، ضرر می کنند، بنابراین کسانی که با مطالعه وارد می شوند با وجود نوسان شاخص ها می دانند که در آینده می توانند از این مطالعه نتیجه خوبی بگیرند.

وی افزود: بازار سرمایه بازار عجله نیست و بازار صبر و حوصله است و کسانی که کار کارشناسی کردند و اعتقاد دارند که سهام شرکتی ارزنده است نباید بترسند و مطمئن باشند که سودآوری آنها ممکن است دیر یا زود داشته باشد، اما سوخت و سوز ندارد.