سامانه نظارت الکترونیک (سنا) با هدف نظارت بر فرایند رسیدگی به پرونده های قضایی برای استفاده از واحدهای نظارتی مانند دادسرا، دادگاه عالی انتظامی قضات، دادستانی کل کشور و دیوانعالی کشور ایجاد شده است.
حجت الاسلام حمید شهریاری معاون قوه قضائیه می گوید: مجموعه گزارشهایی که بر روی اطلاعات سامانه مدیریت پروندهای قضایی(سمپ) وجود دارد، جمعآوری شده و تحت سامانه جامع آماری (سجا) ارائه شده که با توجه به نیاز کاربران انواع گزارشها را در اختیار قرار میدهد. در این میان نیاز ضرورت انجام یک سری کارهای نظارتی محسوس بود.
وی افزود: در طراحی این سامانه سه بخش جستجوی پروندهها، گزارشهای نظارت و گزارشهای بازرسی در نظر گرفته شده که در دست اجرا است اما بخش گزارشات بازرسی هنوز راهاندازی نشده است. سامانه نظارت الکترونیک(سنا) با توجه به نیاز واحدهای نظارتی از جمله دادسرای انتظامی، دادسرای کل کشور، دیوان عالی کشور جهت نظارت و ارزیابی تهیه شده است.
رئیس مرکز آمار و اطلاعات قوه قضائیه اظهار داشت: این سامانه از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول جستجوی پروندهها، بخش دوم گزارشهای نظارت و بخش سوم مربوط به گزارشهای بازرسی است. یکی از دلایل ایجاد بخش جستجوی پروندهها در این سیستم، درخواستهای رسیده از نهادهای مختلف جهت دسترسی به سامانه سمپ بود ولی با توجه به حساسیت موجود بر روی سمپ تصمیم گرفته شد سامانهای با دسترسیهای محدود راهاندازی شود.
شهریاری گفت: عدم وجود سامانههای الکترونیکی نظارت، دستگاههای مربوطه را ملزم به نظارت محلی میکند. جهت بازرسی یک واحد، مأمورین باید در مکان واحد قضائی حاضر شوند و عملکرد آن را ارزیابی کنند، گزارشهای لازم را تهیه کرده و دستورات موردنیاز را صادر کنند؛ اما وجود این سامانههای الکترونیکی انجام غیرحضوری نظارتها را میسر میکند. از ویژگیهای مهم آن این است که بازرسیها و نظارتها سریع و آنی میشود و این نظارتها بهصورت مداوم و بدون توقف ادامه دارد. درحالیکه بدون وجود سامانههای الکترونیکی، بازرسیها در یک زمانبندی و در یک بازه مشخص سالانه و یا ششماهه و یا حتی در حالت ایدهآل، چند ماه یکبار انجام میشود.
از مزایای دیگر الکترونیکی کردن نظارت، کامل و جامع بودن آن است و دیگر اینکه هنگام مراجعه جهت بازدید حضوری، با توجه به اینکه در فرصت مناسب به بررسی پروندهها و نقاط قوت و ضعف و عملکرد واحد مربوطه پرداختهاند، در فرصت محدود زمان بازدید امکان بازرسی جامع و هدفمند وجود خواهد داشت. در اختیار داشتن اطلاعات کافی به بازرسان کمک میکند موضوعات مختلف را بهصورت مشخص و خیلی دقیق هدفگذاری کنند و زمانی که جهت بازرسی به یک شعبه مراجعه میکنند با توجه به ایرادات آن شعبه مثلاً تأخیر در تصمیمگیری یا نرخ تعداد بازداشتیها یا شدت احکام صادره به بررسی و تحلیل بپردازند. در وضعیت سنتی فعلی، اگر بازرسی هدفمندی از یک شعبه صورت بگیرد، بر اساس گزارشات اعلامی است.
در این سامانه امکان سنجش و ارزیابی وضعیت تمامی پروندهها وجود دارد و در بازههای زمانی میتوان از عملکرد واحدها با در نظر گرفتن مواردی نظیر میزان تأخیرات در رسیدگی، تعداد پروندههای تجدیدنظر شده، آرای نقض شده شعبه گزارش تهیه کرد.
رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضائیه اعلام کرد: سامانه ملی سجل کیفری برای اولین بار در کشور راه اندازی شده و این امکان را به مراجع قضایی میدهد که به طور برخط از سوابق کیفری اشخاص استعلام کنند و علاوه بر سوابق محکومیت کیفری بالغ بر ۳۰ قلم اطلاعاتی دیگر در سامانه سجل قابل بازیابی است.
شهریاری با اشاره به استعلام برای کاندیداهای انتخاباتی گفت: این سامانه توانسته بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار استعلام از اقلام اطلاعاتی را در اختیار مراجع قضایی قرار دهد.