برج آزاد‌ي ترك خورد‌

روزگاري بر سر مديريت برج دعوا بود اما در حال‌حاضر هركدام از‌ ارگان‌ها اعلام مي‌كنند مديريت برج آزادي با آنها نيست و كسي مسئوليت مرمت آن را نمي‌پذيرد.

كمتر كسي را مي‌توان پيدا كرد كه با برج آزادي، سمبل پايتخت عكس يادگاري نگرفته باشد. سمبلي كه اين‌ روزها به‌دليل مديريت‌هاي چندگانه و سليقه‌اي حال و روز خوشي ندارد و درحال پيوستن به خاطره‌هاست. 

به گزارش قانون، طي چند سال گذشته طرح‌هاي متفاوتي براي مرمت برج اجرا شده كه نتيجه‌اي جز لطمه و آسيب به‌ برج دربرنداشته؛ اجراي طرح سفید و سندبلاست‌کردن آن در سال‌های گذشته توسط سازمان زیباسازی شهرداري تهران نمونه بارزي از اين‌گونه طرح‌هاي غيركارشناسي است.

روزگاري بر سر مديريت برج دعوا بود اما در حال‌حاضر هركدام از‌ ارگان‌ها اعلام مي‌كنند مديريت برج آزادي با آنها نيست و كسي مسئوليت مرمت آن را نمي‌پذيرد.

درچند سال اخيربارها مديران شهر تهران درباره مرمت برج آزادي و چگونگي آن صحبت كرده‌اند. به‌عنوان نمونه اقبال شاكري، عضو کمیسیون عمران شورای شهر در این خصوص گفته بود: برای حل مشکلات برج آزادی، جلسه مشترکی با عوامل درگیر این برج مانند شهرداری، ارشاد، شهرداری منطقه 9، معاون شهرسازی، معاونت فنی و عمرانی و معاونت فرهنگی و اجتماعی شهردار برگزار شد و مصوب کردیم زهکشی‌های لازم برای حل مشکل نشت آب به سطوح پایین‌تر انجام شود و اعتبار لازم را نیز پیش‌بینی کردیم.

وی ادامه داده بود: براساس آخرین گزارش‌هایی که معاونت عمرانی به شورا ارسال کرد، فعالیت‌ها به خوبی پیش می‌رفت و مشکلی که منجر به چکه کردن سقف برج آزادی شود، مطرح نشد.

شاکری با اشاره به تعمیرات اساسی که بدنه این برج نیاز دارد مانند بخش گنبد فیروزه‌ای آن، گفته‌بود: این اقدامات اساسی نیاز به اعتبار دارد که مدیریت شهری از مدیریت مجموعه خواست در صورت کمبود اعتبار و بروز مشکل، آن را با ما در میان بگذارد حتی ما برای مدیریت واحد این برج نیز پیشنهادهایی را مطرح کردیم بنابراین از لحاظ حمایت و اعتبار این برج با مشکلی روبه‌رو نبود. در آخرین گزارشی که مدیرعامل برج آزادی برای ما ارسال کرد نیز اشاره به مشکل و کمبودی که منجر به ایجاد چنین مشکلی شود، نشده بود و به نظرم کوتاهی در بخش اجرایی‌شدن برنامه‌هایی است که برای ساماندهی برج پیش‌بینی شده است.

رئیس کمیته هنری شورای شهر تهران هم در گفت‌وگویی اعلام کرده بود از سوراخ شدن سقف برج‌آزادی اطلاعی ندارد و این موضوع توسط کمیته مشترک ساماندهی برج آزادی پیگیری مي‌شود. بودجه ساماندهی برج آزادی تصویب شده و معاونت فنی پیگیر ساماندهی این برج است.یکی از مشکلات اصلی برای ساماندهی این برج آن است که این برج متعلق به شهرداری نیست و ما حتی برای داخل شدن به آن نیاز به مجوز داریم.

بعد از آن بود که دور نماد آزادی را حصار کشیدند تا برای سومین بار برج آزادی را ساماندهی کنند. این‌در‌حالی‌است که دو بار گذشته ساماندهی برج به جای آن که مشکلات برج را حل کند بیشتر به آن لطمه زده و مسئولان ارشاد نگرانند دوباره طرحی شتاب‌زده بیشتر به سازه برج لطمه بزند. 

خرداد ماه بود که احمد حکیمي‌پور دراين‌باره گفت: معاونت فنی و عمرانی تهران طرح جامع و مطالعه‌شده‌ای را برای کل این پهنه در میدان آزادی تهیه کرده است البته سازمان زیباسازی نیز حضور فعالی برای انجام برخی ط امور واگذار شده به آنها داشته است. در سطح کلان به دنبال اجرای تفاهمنامه‌ای هستیم که در همه بخش‌های شهر ازجمله برج آزادی تمهیدات خوبی اندیشیده شود. همچنین به‌دنبال راه حلی هستیم که بتوانیم این برج را برای بازدید هر چه بیشتر شهروندان آماده کنیم چرا که ارزش‌های برج آزادی نسبت به برج میلاد بیشتر است.

به این ترتیب بود که از بهار امسال سومین و جدیدترین طرح در برج آزادی برای مرمت و بهسازی محوطه بیرونی آن و جلوگیری از نفوذ آب به فضای داخلی اجرايي شد؛ طرحی که به‌اذعان اعضای شورای‌شهر تهران در واقع سعی در اصلاح اشتباهات قبلی داشت و قرار بود جلوی تخریب‌های بیشتر را بگیرد؛ هر چند هنوز طرح شورای شهر تهران درباره اداره این مجموعه به‌صورت هیأت امنایی اجرايي نشده اما حداقل در این مورد دیگر اختلاف در انتخاب و اعلام متولی وجود ندارد و حالا این طرح را معاونت عمرانی شهرداری تهران اجرا می‌کند.

درحالي‌كه مديران شهرداري و شوراي شهر تهران از اتمام طرح مرمت برج آزادي تا پايان شهريورماه خبر داده بودند علي سلطاني، مدير اجرايي برج در گفت‌وگو با قانون دراين‌باره گفت: برج آزادي از سال 82 به بنياد رودكي سپرده شده، يك بناي ميراثي بايد هر سال مرمت و بازسازي شود. باتوجه به هواي نامطلوب تهران و بارندگي‌هاي اسيدي مرمت هرساله برج آزادي ضرورت بيشتري دارد. مرمت برج مطابق با زمان‌بندی وعده‌ داده ‌شده پیش نمی‌رود. بخش‌های زیادی از برج در جریان مرمت‌های گذشته آسیب دیده‌اند و هنوز برنامه‌ای برای اصلاح شرایط آنها در نظر گرفته نشده است. از سوي ديگر باتوجه به اتفاقاتي كه در گذشته در طرح‌هاي مرمت رخ داده، طرح‌ مرمت جديد با حساسيت ويژه‌اي درحال اجراست. نمي‌خواهيم ديگر كيفيت را فداي سرعت انجام كار كنيم و شاهد دوباره‌كاري و صدمات به اين اثر ملي باشيم. 

سلطاني افزود: نگاه مسئولان به برج آزادي بايد فراسازماني باشد چراكه اين برج علاوه‌بر نماد شهر تهران، يكي از سمبل‌هاي انقلاب نيز هست. حدود 17 ميليارد تومان درحال حاضر براي مرمت ديواره، كاشي، سنگ و تاسيسات زيربنايي برج آزادي برآورد شده است باتوجه به مشكل كمبود اعتبار در تمامي‌بخش‌ها، نيازمند همكاري و تعامل تمامي‌نهادها در اين طرح هستيم. 

مدیر اجرايی مجموعه برج آزادی با اشاره به طرح‌های متعددی که در سال‌های گذشته روی برج‌آزادی اجرا شده و اثرات منفی و خسارت‌باری که روی آن داشته است، گفت: چهار سال قبل سازمان زیباسازی، پیمانکاری را برای سفیدکردن و سند‌بلاست بدنه برج با الگویی که تأیید نشده بود، انتخاب کرد و آنها هم اعلام کردند با اجرای طرح‌شان برج آزادی حداقل ٢٠ سال سفید می‌ماند و تغییر رنگی نخواهد داشت اما شاهد هستید که در کمتر از دوسال برج نه فقط سفید نمانده، بلکه شرایط بدتری هم پیدا کرده است.

    اشتباهی که جان سنگ‌های آزادی را می‌گیرد

او با تاکید بر اینکه این اقدامات با اذعان مسئولان بعدی سازمان زیباسازی و بدون مطالعات و شناخت کافی درباره عملکرد و نوع کار آن پیمانکار بوده و خسارتی جبران‌ناپذیر به همراه داشته است، گفت: یکی دیگر از اشتباهات سازمان زیباسازی این بود که در جریان برنامه‌های مرمت، جداره‌های لاستیکی‌ای را که از ٤٥ سال قبل بین سنگ‌های بنای برج قرار داشت و در تابستان و زمستان این سنگ‌ها را حفظ می‌کرد، برداشته و به‌جای آن مواد سفت و سختی را قرار داده است. این جداره‌های سخت باعث شده در همین مدت کوتاه بسیاری از سنگ‌های بنای برج در اثر انبساط و انقباض و نبود فضای لازم، ترک بردارند و از همه مهم‌تر راهی برای نفوذ آب به داخل بنای برج و دیواره‌های آن باز کنند.

سلطاني تاکید کرد این روند در اجرای پروژه را کتبی و شفاهی و به شکل همزمان به اطلاع شورای شهر تهران و سازمان بازرسی رسانده‌ایم و در ادامه افزود: سازمان‌های دولتی درباره پروژه‌ها و انتخاب پیمان‌کار آنها ملاحظات و روابطی دارند و متأسفانه تنها چیزی که پس از اجرا قابلیت پیگیری ندارد، همین کیفیت کار و اثرات ناشی از اجرای پروژه و اثبات ادعای آن شرکت است.درباره پیمانکار سفیدکردن و سندبلاست برج آزادی هم این مطالعه و پیگیری و در ادامه بازخواست صورت نگرفت و البته حالا مسئولان سازمان زیباسازی یا آن پیمان‌کار در این‌باره پاسخگو نیستند.

وزير ارشاد با شهردار تهران به‌منظور تعامل اين دو نهاد در امور فرهنگي با يكديگر تفاهمنامه‌اي منعقد كرده‌اند. از آنجايي كه مجموعه برج آزادي نيز از مجموعه فرهنگي شهر تهران مستثنا نيست، طرح را به شوراي شهر پيشنهاد داده‌ايم. تا این مجموعه با همکاری شهرداری تهران با یک شورای سیاستگذاری اداره شود. پیشنهاد دادیم تا با سپردن کار به شهرداری تهران، بهانه همیشگی این مجموعه را حذف کنیم اما به محض اعلام آمادگی از بهمن‌ماه سال گذشته تاکنون هیچ پاسخی دریافت نشده‌است.