تورم تک رقمی به چه قیمتی؟

بانکداری ایرانی ـ در این خصوص به طور کلی دو نوع دیدگاه در میان کارشناسان و اقتصاددانان وجود دارد. گروهی معتقدند که کاهش تورم بیش از مقدار کنونی در رسیدن به تورم یک رقمی در شرایط کنونی موجب عمیق تر شدن رکود خواهد شد.

استدلال آنها هم این است که به استثنای چند صنعت بزرگ هنوز آثار عینی رونق اقتصادی هویدا نشده و حتی سیاست‌های انقباضی دولت برای کاهش تورم آثار منفی بر شکوفایی تولید در کشور گذاشته است.

در مقابل گروه دیگری از کارشناسان معتقدند که رسیدن به تورم تک‌رقمی منافاتی با رشد و رونق اقتصادی ندارد و اتفاقا در چنین فضایی پویایی اقتصاد بیشتر خودش را نشان می‌دهد.

در همین حال، دکتر مهدی تقوی اقتصاددان و استاد دانشگاه تصریح کرد: دلیل رکود در اقتصاد سیاست‌های ضد تورمی دولت نیست بلکه دلیل دیگری دارد. اجرای غلط هدفمندی یارانه‌ها در دولت گذشته که من آن را سرهم بندی یارانه‌ها می‌دانم عامل ایجاد رکود بود. وی افزود: منحنی عرضه اقتصاد جمع منحنی‌های هزینه نهایی اقتصاد است که بالاتر از منحنی هزینه متوسط قرار می‌گیرد. وقتی شما قیمت یک نهاده تولید مثل گاز را گران می‌کنید هزینه نهایی تولید به سمت چپ و بالا کشیده می‌شود.

دلیل تورم‌های 40درصدی و رشد منفی در دولت قبل هم همین مسئله بود. تقوی گفت: با توجه به توافق هسته‌ای و امکان آزاد شدن ارزهای بلوکه شده، قیمت دلار کمتر و به تبع آن تورم کمتر خواهد شد. البته احتمالا نرخ رشد هم افزایش پیدا خواهد کرد. تقوی گفت: اگر نرخ رشد مثبت کنونی را با نرخ رشد منفی در دولت قبل مقایسه کنید متوجه می‌شوید که اقتصاد از رکود بیرون آمده است. اگر دولت سیاست‌های اقتصادی مناسبی داشته باشد.

نرخ رشد مثبت می‌تواند تداوم داشته باشد. البته به مرور نرخ رشد هر چه مثبت خواهد بود اما آرام‌تر و آرام تر خواهد شد.وی افزود: خود دولت هم پیش‌بینی نمی‌کند که نرخ تورم خیلی پایین بیاید چون در این صورت، افزایش 10درصدی حقوق و دستمزد را برای سال آینده در نظر نمی‌گرفت.

از سوی دیگر، معاون اسبق بانک مرکزی می‌گوید: از تورم نباید ترسید. تک رقمی کردن تورم در شرایط حاضر اقتصاد ایران به صلاح نیست، چراکه به منزله تعطیلی تولید خواهد بود. اقتصاد ایران یک اقتصاد در حال توسعه است و تورم در بطن آن نهفته است، بنابراین نباید از وجود تورم دو رقمی ترسید.حیدر مستخدمین حسینی کارشناس اقتصادی در گفتگو با تابناک، این سیاست دولت را نقد می‌کند و ادامه راهی که برای کنترل تورم پیموده‌ایم را منجر به تعطیلی اقتصاد می‌داند.

به گفته مستخدمین‌حسینی، ظاهرا دولت می‌خواهد نام خود را به عنوان تنها دولتی که پس از انقلاب تورم را تک رقمی کرد به ثبت برساند اما باید مسئولان این را در نظر داشته باشند که تورم تک رقمی با شرایط فعلی کشور یعنی اضمحلال اقتصاد.

او در توضیح هشدار خود گفت: شعار ندهیم. در شرایطی که تولید در رکود عمیقی است؛ تورم تک رقمی یعنی عمیق‌تر شدن رکود. در یک سال گذشته فقط شرکت‌های بزرگ تولیدی مانند خودروسازی‌ها و کارخانجات سیمان توانستند افزایش تولید داشته باشند اما تولید آنها در انبارها دپو شده است. این دپو به چه معنی است؟ اگر رونق بر اقتصاد حاکم بود باز هم تولیدات روانه انبار می‌شد؟

مفهوم این اتفاق این است که عملا دولت برای کنترل تورم برنامه خاصی اجرا نمی‌کند بلکه عمیق‌تر شدن رکود و تعطیلی بیشتر تولید به کاهش قیمت‌ها می‌انجامد. به عبارت دیگر، وقتی نقدینگی کم می‌شود، تولید تعطیل شده و نیروی‌های شاغل اخراج می‌شوند؛ به دلیل نداشتن پول در واقع خریدی هم صورت نمی‌گیرد و بنابراین تورم کم می‌شود.پیشنهاد این کارشناس برای خروج از این سیکل معیوب، باز شدن پرتفوی بانک‌ها روی تولید است. به گفته او، شش سال پیش سیاست شش قفله شدن منابع بانکی در دستور کار قرار گرفت.

امروز باید عکس این سیاست عمل شود تا به تدریج با افزایش تولید و عرضه بیشتر آن تورم کنترل شود. مستخدمین‌حسینی تاکید کرد: از تورم نباید ترسید. تک‌رقمی‌کردن تورم در شرایط حاضر اقتصاد ایران به صلاح نیست، چراکه به منزله تعطیلی تولید خواهد بود. اقتصاد ایران یک اقتصاد در حال توسعه است و تورم در بطن آن نهفته است، بنابراین نباید از وجود تورم دو رقمی ترسید.او بیان کرد: دولت امروز به بخش تولید اجازه افزایش قیمت نمی‌دهد. این به مفهوم نگه داشتن فنری خواهد بود که با برداشتن پای خود از روی آن، فنر ناگهان باز شده و قیمت‌های جهش غیرقابل کنترل خواهد داشت.

بدون آنکه تولیدی به مجموعه تولیدات کشور اضافه شود.مستخدمین حسینی اظهار کرد: وضعیت اقتصاد ایران مشابه شرایط نیم قرن اخیر یعنی دوران جنگ جهانی دوم در ایران است. این شرایط حساسیت‌های بسیار بالایی را می‌طلبد.