اکبر عباسی ملکی که سابقه فعالیت 30 ساله در نظام بانکی کشور دارد معتقد است تورم سالهای اخیر مردم به ناچار از قرضالحسنه دور کرده است و باید برای گسترش آن بانکها با کمک بانک مرکزی تدابیری جدیدی بیاندیشند.
وی در گفتوگویی که با فصلنامه توسعه بانکداری و مالیه اسلامی بانک دی داشت، با اشاره به اهميت و جايگاه قرضالحسنه در بانكداري اسلامي اظهار کرد: بحث قرض الحسنه در دين ما يك مسئله اساسي است؛ چراكه خداوند در سوره حديد آيه 11 ميفرمايند «كيست آن كس كه به خدا وامى نيكو دهد تا [نتيجهاش را] براى وى دوچندان گرداند و او را پاداشى خوش باشد.» لذا با توجه به اين آيه خداوند قرض به خلقش را قرض به خود ميداند در صورتي كه بي نيازي خداوند يكي از صفتهاي والاي حق است. بنابراين بحث قرضالحسنه در جامعه اسلامي بخصوص بانكهاي اسلامي بايد از اهميت زيادي برخوردار باشد چراكه با قرضالحسنه ميتوان بسياري از مشكلات مردم بخصوص مردم آسيبپذير در زمينه نيازهاي ضروري مانند بيماري، ازدواج، تحصيل فرزندان جامعه را حل كنيم.
ملکی با بیان اینکه در هشت سال اخير به دليل تورم بسيار بالا و شتابنده مردم به ناچار برای حفظ ارزش پول و قدرت خريدشان بيشتر به سمت سپردههاي مدتدار يا سودده رفتند، تصریح کرد: به نظر ميسد اين سنت حسنه در بانكداري ما در حال كمرنگتر شدن است. به نظر بنده بانك مركزي هم تلاشي براي احياي اين سنت انجام نميدهد چراكه ممكن است به دليل تورم بالا، اميدي به افزايش منابع قرضالحسنه نداشته باشد.
به گفته وی بانك مركزي و كليه بانکها ميتوانند با فرهنگسازي اين سنت را در جامعه جاري كنند چراكه اين سنت تا سال 82 يا 83 در جامعه جاري بود و حداقل تا 20 درصد منابع كل بانكها را قرضالحسنه شامل ميشد.
رییس صندوق قرضالحسنه بانک دی درباره عملكرد بانكهاي قرضالحسنهاي که به تازگی شکل گرفتهاند، گفت: اين فكر خوبي بود اما به شرطي كه ميتوانستند تورم را كنترل كنند تا انگيزه در مردم براي افتتاح حساب سپرده قرضالحسنه ايجاد شود و اين سنت حسنه ادامه پيدا كند اما تورم بالا سبب شد منابع بانكهاي قرضالحسنه تاسيس شده توسط دولت تزريق شود. حتي در همان دوره قرار بر اين شد تا منابع قرضالحسنه ساير بانكها بخصوص بانكهاي دولتي در اختيار اين بانكها قرار گيرد كه حتي متاسفانه اين منابع به درستي به سمت اهداف غني قرضالحسنه سوق داده نشد. البته به اين معني نيست كه بانكهاي قرضالحسنه فعاليتي انجام نميدهند بلكه نياز جامعه را به درستي تامين نكردند و حتي به نظر بنده آن وظيفه اجتماعي صنعت بانكداري ايران كه يك بانكداري اسلامي است را به درستي انجام ندادهاند.
ملکی با تاکید بر اینکه ترویج فرهنگ قرضالحسنه وظیفه دولت و بانك مركزي است، خاطرنشان کرد: مردم بايد بدانند كه اين سنت در دين ما هست و رضايت خداوند را ميتوانند كسب كنند و خداوند مضاعف بر آن بر ميگرداند. حال سوالي پيش ميآيد كه اين فرهنگ را به چه سمتي سوق دهد به سمت كسب نعمتهاي اخروي يا كسب منفعتهاي دنيوي. براي اينكه يك مسئلهاي در جامعه نهادينه شود بايد معادل آن را كنار مسئله قرار دهيم چراكه ميتوان با استفاده اهداف خوب دنيوي به اهداف بلند اخروي دست پيدا كرد. بالاخره اينگونه نيست كه همه مردم و در همه مواقع و براي همه مسائل روز زندگي خود فقط به اهداف اخروي فكر كنند. هيچ ايرادي هم ندارد كه به مسائل دنيوي فكر شود.
ملکی در ادامه به تشریح چگونگی فعالیت صندوق قرضالحسنه در بانک دی پرداخت و گفت: بانك دي اجازه بانك مركزي را براي ايجاد صندوق قرضالحسنه در اسفند سال 92 كسب كرد و در ابتداي سال 93 و به دستور مديريت محترم بانك دي شروع به كار كرديم كه خوشبختانه تاكنون منابع صندوق نزديك به سه برابر رسيده است. براي تعيين اهداف و برنامههاي صندوق ابتدا اهداف كلان بانك را در نظر گرفتيم. بانك عمليات قرضالحسنهاي را به عنوان وظيفه اجتماعي خود ميداند و در كنار آن ميتواند همانند همه بنگاههاي اقتصادي كسب انتفاع کنند.