5 نوع معامله رمز پول و رمز دارایی و جزییاتی از نحوه دریافت مالیات از انواع معاملات این داراییها به همراه معافیتها، تشریح شد.
قانون مالیات بر سوداگری و سفتهبازی با هدف افزایش شفافیت معاملات اقتصادی در حالی تیر سال جاری در مجلس تصویب شده که مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی از ساز و کار دریافت مالیات از رمزدارایی، رمزپول و رمزارز، اعلام کرد: محور اصلی اجرای این قانون، الزام صرافی ها در صدور صورت حساب الکترونیکی بوده که مبنای محاسبه مالیات بوده و شامل همه اطلاعات مورد نیاز مانند هویت طرفین و قیمت و زمان معامله است.
بازار رمزدارایی به دلیل ویژگیهایی نظیر ناشناس بودن طرفین برخی معاملات، امکان جابهجایی سریع و بدون محدودیت و نبود ساز و کارهای نظارتی استاندارد میتواند بستری مستعد برای انواع سوءاستفادههای مالی و جرایم اقتصادی باشد.
5 نوع معامله رمز پول و رمز دارایی
بنابراین ساز و کارهای پیشبینی شده که شامل صدور صورت حساب الکترونیکی برای معاملات انواع رمزداراییها، تبیین انواع معاملات رمزداراییها، مالیات بر عایدی سرمایه ناشی از انتقال رمزداراییها و مالیات بر درآمد اتفاقی برای معاملات فاقد صورتحساب الکترونیکی است.
معاملات رمزپول و رمزدارایی به ۵ دسته صرافیهای مجاز، انتقال از صرافی های مجاز به صرافیهای غیرمجاز، از صرافیهای غیرمجاز به صرافیهای مجاز، معاملات در خارج از صرافیهای مجاز و معاملات در صرافیهای غیرمجاز تقسیم میشوند. منظور از اشخاص یا صرافیهای مجاز هم اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای مجوز از بانک مرکزی هستند.
در ۴ مورد نخست میتوان با صدور صورتحساب الکترونیکی از عایدی معاملات رمزارزها مالیات اخذ کرد اما در مورد آخر ( معاملات در صرافیهای غیرمجاز) امکان دریافت مالیات دقیق نیست.
معافیتهای مالیاتی معاملات رمزارزها
معافیتهای مالیاتی در نظر گرفته شده برای اشخاص غیرتجاری شامل مواردی مانند انتقالهای خاص نظیر ارث و انتقال بلاعوض است. به عنوان نمونه از مجموع عایدی سرمایه حاصل از انتقال رمزداراییهای اشخاص غیرتجاری تا آستانه ۵ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم در هر ۵ سال کسر میشود.
طبق ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم همه حقوق و مزایای شخص حقیقی که از یک یا چند منبع به موجب اشتغال در ایران کسب میشود از معافیت بهرهمند میشود. میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق، طبق ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص میشود که در قانون بودجه سال جاری سقف معافیت مالیات بر حقوق ماهانه ۲۴ میلیون تومان است.
مالیات بر درآمد اتفاقی
امکان دریافت دقیق مالیات بر عایدی از معاملات رمزارزها در صرافیهای غیرمجاز نیست اما در قانون مالیات بر سوداگری و سفتهبازی ساز و کار مالیات بر درآمد اتفاقی برای معاملات بدون صورتحساب الکترونیکی ( معاملات خارج از صرافیهای مجاز) پیشبینی شده است.
بر این اساس در معاملاتی که ثمن معامله (وجه) از طریق انتقال رمزداراییها پرداخت شود به دلیل اینکه انتقال رمزدارایی فاقد صورتحساب الکترونیکی است به میزان مبلغ مندرج در صورتحساب الکترونیکی ( در صورت وجود ) طرف دریافتکننده وجه مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد شد.
به عبارت دیگر در این معاملات به جای اینکه عایدی سرمایه ناشی از انتقال یا همان سود ناشی از انتقال مشمول مالیات شود، کل مبلغ فروش مشمول مالیات میشود.
به عنوان مثال شخص الف ملکی به ارزش واقعی ۱۰ میلیارد تومان را به صورت رسمی از شخص ب دریافت کند اما در ازای دریافت، معادل ریالی ثمن معامله را به صورت غیررسمی و از طریق انتقال رمز ارز بدون صدور صورتحساب الکترونیکی به شخص ب یعنی فروشنده پرداخت کند.
براساس ساز و کار مالیات بر درآمد اتفاقی، ارزش ملک دریافت شده ۱۰ میلیارد تومان برای شخص الف به عنوان درآمد اتفاقی ثبت میشود. به عبارت بهتر به دلیل اینکه پرداخت از مسیر غیرشفاف انجام شده دریافت ملک به عنوان درآمد اتفاقی برای شخص الف تلقی میشود و شخص الف مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود.
نحوه صدور برگههای مالیات
مسئولیت صدور صورتحساب الکترونیکی انتقال رمزدارایی بر عهده اشخاص مجاز و همان صرافیها است. نحوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه نیز به گون های طراحی شده که تنها فعالیتهای سوداگرانه هدف قرار گیرد. پس از محاسبه دوره تملک و عایدی سرمایه مشمول، میزان مالیات با لحاظ معافیتهای مالیاتی تعیین میشود.
ضمن اینکه با هدف پیشگیری از توسعه بخش غیررسمی این قانون ساز و کار مالیات بر درآمد اتفاقی را برای معاملات فاقد صورت حساب الکترونیکی پیش بینی کرده و در مواردی که انتقال دارایی بدون صدور صورتحساب الکترونیکی انجام گیرد، ارزش دارایی منتقل شده به عنوان درآمد اتفاقی برای طرف دریافت کننده رمزارز محسوب و مشمول مالیات میشود.