حرکت جهانی به سمت هفته کاری ۴ روزه
بانکداری ایرانی- گرایش به سمت هفته کاری چهار روزه در حال حاضر آغاز شده است و برخی کشورها آن را اجرا و یا آزمایش می‌کنند.
به گزارش ایسنا، مفهوم هفته کاری چهار روزه به سرعت در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است، زیرا شرکت‌ها و دولت‌ها راه‌هایی برای بهبود رفاه کارکنان، کاهش فرسودگی شغلی و حفظ بهره‌وری را ارزیابی می‌کنند. در ادامه چند نمونه قابل توجه از کشورها و ابتکاراتی که هفته‌های کاری کوتاه‌تر به صورت آزمایشی تجربه می‌شوند و یا اجرا شده است، به همراه نتایج و بینش‌های دقیق آورده شده است:
هلند
هلند، تلاش خود برای کاهش ساعات کاری را آغاز کرده است. این کشور که بالاترین نرخ اشتغال پاره وقت در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) را دارد، در حال آماده‌سازی اجرای مدل هفته کاری چهار روزه است. طبق گزارش یورواستات، میانگین ساعات کاری هفتگی برای کارکنان هلندی ۲۰ تا ۶۴ ساله، فقط ۳۲.۱ ساعت است که کمترین میزان ساعات کاری در میان کشورهای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.
چندین شرکت هلندی هفته‌های کاری کوتاه‌تر با هدف حفظ کارایی و در عین حال فراهم کردن زمان بیشتر به کارمندان برای توسعه شخصی و زندگی خانوادگی را بررسی می‌کنند. کارشناسان بر این باور هستند که اگر هفته کاری چهار روزه به طور گسترده پذیرفته شود، می‌تواند به رضایت شغلی بالاتر، غیبت کمتر و نیروی کار متعهدتر منجر شود.
مردان در هلند، به طور سنتی، تمام وقت و زنان عمدتا پاره وقت کار می‌کنند و از دهه ۱۹۸۰، مشارکت نیروی کار زنان افزایش یافته و به «مدل درآمد یک و نیم» تبدیل شده است که با سیاست‌های مالیاتی و رفاه اجتماعی پشتیبانی می‌شود.
ایسلند
ایسلند بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، آزمایش‌های گسترده‌ای را با حضور ۲۵۰۰ کارمند بخش دولتی انجام داد و ساعات کاری هفتگی آنها را بدون تغییر حقوق، از ۴۰ ساعت، به ۳۵ تا ۳۶ ساعت کاهش داد. این برنامه انواع مختلفی از مشاغل، از جمله موقعیت‌های اداری، آموزشی و مراقبت‌های بهداشتی را پوشش می‌داد.
نتایج نشان داد که این طرح به طور گسترده موفقیت‌آمیز تلقی شد و کارکنان، سطح استرس پایین‌تر، سلامت روان بهتر و رضایت کلی شغلی بالاتری را گزارش کردند. بهره‌وری در بسیاری از بخش‌ها ثابت ماند یا حتی بهبود یافت. پس از پایان دوره آزمایشی، ۸۶ درصد از کارکنان یا به طور دائم به ساعات کاری کوتاه‌تر روی آوردند یا به آنها این گزینه پیشنهاد شد که نشان می‌دهد پذیرش گسترده و امکان‌سنجی کاهش ساعات کاری در هفته است.
بریتانیا
بریتانیا در سال ۲۰۲۲، برنامه آزمایشی هفته کاری چهار روزه را با مشارکت ۶۱ شرکت و تقریبا ۲۹۰۰ کارمند در صنایع مختلف راه‌اندازی و هفته کاری ۳۲ ساعته را با حفظ حقوق کامل آزمایش کرد. این ابتکار بخشی از تلاش بزرگتر برای بررسی مدل‌های کاری نوآورانه در پاسخ به فرسودگی شغلی کارکنان و کمبود نیروی کار بود.
بازخورد کارکنان بسیار مثبت بود؛ رضایت کارکنان ۹۷ درصد افزایش و سطح استرس آنان ۲۵ درصد کاهش یافت و حفظ کارکنان به طور قابل توجهی بهبود یافت. شرکت‌ها گزارش کردند که کارکنان در طول ساعات کاری تمرکز بیشتری داشتند و معیارهای بهره‌وری حفظ یا افزایش یافت. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد که برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیر می‌تواند منجر به همکاری گروهی و خلاقیت بهتر شود.
اسپانیا (والنسیا)
والنسیا در سال ۲۰۲۳، برنامه آزمایشی برای ۳۶۰ هزار کارمند را آغاز کرد و شرکت‌ها تشویق شدند تا روزهای کاری را کاهش دهند و تعطیلات را در چهار دوشنبه متوالی متمرکز کنند. هدف این ابتکار بهبود تعادل میان کار و زندگی، ارتقای سلامت روان و تشویق بیشتر به گذراندن وقت با خانواده بود.
نتایج طرح آزمایشی نشان داد این برنامه مزایای اجتماعی و زیست‌محیطی قابل توجهی به همراه دارد. شرکت‌کنندگان از کاهش سطح استرس، بهبود رفاه شخصی و افزایش رضایت از تعادل بین کار و زندگی خبر دادند. علاوه بر این، کاهش رفت و آمد به بهبود کیفیت هوا در مناطق شهری کمک کرد، در حالی که خانواده‌ها و کودکان از افزایش زمان با کیفیت در خانه بهره‌مند شدند.
ترکیه
در ترکیه، هفته کاری چهار روزه به طور رسمی اجرا نشده است و در حال حاضر هیچ قانون ملی از آن پشتیبانی نمی‌کند. با این حال، برخی از شرکت‌های بخش خصوصی ساعات کاری انعطاف‌پذیر و ترتیبات دورکاری را برای بهبود رضایت کارکنان و تعادل بین کار و زندگی آزمایش کرده‌اند.
طبق گزارش یورواستات، کارمندان ۲۰ تا ۶۴ ساله در ترکیه به طور متوسط ۴۳.۱ ساعت در هفته کار می‌کنند که بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا است. بخش قابل توجهی از کارکنان بیش از ۴۵ ساعت در هفته کار می‌کنند و مردان معمولا ساعات تمام وقت طولانی‌تری نسبت به هنجار اتحادیه اروپا دارند. با وجود این طرح‌های آزمایشی، اجرای گسترده در ترکیه با چالش‌هایی روبرو است که این موارد را شامل می‌شود:
• موانع نظارتی: قوانین کار هنوز هفته‌های کاری استاندارد را ۴۵ ساعت تعریف می‌کنند.
• هنجارهای فرهنگی: بسیاری از شرکت‌ها انتظار دارند ساعات کاری طولانی به عنوان معیاری برای تعهد باشد.
• ملاحظات اقتصادی: شرکت‌های کوچک‌تر ممکن است نگران حفظ بهره‌وری در طول هفته کاری کوتاه‌تر باشند.
سایت ترکیه تودی گزارش کرد، با این وجود، علاقه روزافزون به رفاه کارکنان و موفقیت طرح‌های آزمایشی جهانی می‌تواند الهام‌بخش پذیرش تدریجی هفته‌های کاری چهار روزه در ترکیه، به ویژه در بخش خصوصی و شرکت‌های چندملیتی باشد.
