بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهاد ناظر بر صنعت بیمه، مسئولیت جمعآوری و مدیریت دادههای این صنعت را بر عهده دارد. با این حال، بررسیها نشان میدهد که دادههای ارائهشده توسط این نهاد، نه برای بیمهگران، نه تحلیلگران و نه شرکتهای استارتاپی و سایر ذینفعان، کارایی لازم را ندارد. این گزارش به تحلیل دلایل این ناکارآمدی و تأثیرات آن بر اکوسیستم بیمه میپردازد.
به گزارش بانکداری ایرانی، یکی از چالشهای اصلی، عدم یکپارچگی و استانداردسازی دادههای جمعآوریشده است. بر اساس گزارشی از پایگاه خبری راه پرداخت، «دادههایی که هر یک از شرکتهای بیمه بهصورت مجزا جمعآوری کردهاند، به دلیل نبود استانداردهای لازم، امکان اشتراکگذاری ندارند.» این مشکل باعث شده است که اطلاعات مشتریان در دسترس سایر شرکتهای بیمه قرار نگیرد و در نتیجه، تحلیلهای جامع و دقیقی از رفتار مشتریان انجام نشود. به عنوان مثال، اگر مشتری بخواهد بیمه خود را نزد شرکت دیگری تمدید کند، هیچ پیشینهای از وی در دسترس نیست که این امر مانع از ارائه خدمات بهینه میشود.
علاوه بر این، دادههای بیمه مرکزی از نظر بهروز بودن و جامعیت نیز با انتقاد مواجه است.
اخیرا،محمود شجاعی، دبیرکمیسیون تحول دیجیتال سازمان نظام صنفی رایانهای تهران، به چابک آنلاین اظهار کرد: یکی از مسائلی که در صنعت بیمه، ما را دچار مشکل کرده است بحث دسترسی به دیتای مورد نظر است.
ایمان ارسطو، مدیرعامل پلنت، در یادداشتی در زومیت اظهار داشته است: «تا همین چند سال پیش، دنیای بیمه چهرهای کاملاً سنتی و کمتحرک داشت و فرآیندهای کند، مشتریان را از دریافت خدمات منصرف میکرد.» این گفته نشاندهنده نیاز صنعت بیمه به تحول دیجیتال است، تحولی که نیازمند دادههای بهروز و قابلاتکاست. اما دادههای بیمه مرکزی، به دلیل ساختار سنتی و عدم استفاده از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی و کلاندادهها، نمیتوانند نیازهای تحلیلی استارتاپها و تحلیلگران را برآورده کنند.
بیمهگران نیز از این دادهها سودی نمیبرند. بر اساس گزارش اندیشکده سرآمد، «حاکمیت دولتی و قیمتگذاری دستوری در بخش بیمه شخص ثالث، صنعت بیمه را از کارایی و مفید بودن انداخته است.» این شرایط باعث شده که بیمهگران به جای استفاده از دادههای بیمه مرکزی برای بهبود خدمات، صرفاً به دنبال تأمین هزینههای خود از طریق بیمههای اجباری باشند. در واقع، دادههای بیمه مرکزی به دلیل عدم ارائه تحلیلهای عمیق و کاربردی، نمیتوانند به بیمهگران در تصمیمگیریهای استراتژیک کمک کنند.
شرکتهای استارتاپی که در حوزه اینشورتک فعالیت میکنند نیز از این دادهها بهرهای نمیبرند. بر اساس گزارش زومیت، استارتاپها برای ارائه خدمات نوین نیازمند دادههای دقیق و قابلتحلیل هستند تا بتوانند با چند کلیک، خدماتی مانند مقایسه بیمهنامهها و صدور آنلاین ارائه دهند. اما نبود دسترسی به دادههای یکپارچه و استاندارد، این شرکتها را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
در نهایت، ناکارآمدی دادههای بیمه مرکزی نه تنها مانع از توسعه صنعت بیمه میشود، بلکه ضریب نفوذ بیمه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. برای رفع این مشکل، بیمه مرکزی باید با بهرهگیری از فناوریهای نوین، دادهها را استانداردسازی کرده و امکان دسترسی به اطلاعات یکپارچه را برای همه ذینفعان فراهم آورد. در غیر این صورت، این دادهها همچنان بیاستفاده باقی خواهند ماند و صنعت بیمه از تحول دیجیتال عقب خواهد ماند.