صنعت بانکداری ایران، یکی از ستون‌های مهم اقتصاد کشور، با چالش‌های متعدد ساختاری، نظارتی و مدیریتی مواجه است. این صنعت نه‌تنها نقشی کلیدی در تأمین مالی و حمایت از رشد اقتصادی دارد، بلکه در ارائه خدمات مالی و ایجاد اعتماد عمومی نیز بسیار مؤثر است. با این حال، ناکارآمدی سیستم بانکی، ضعف‌های مدیریتی، و سیاست‌های ناپایدار اقتصادی از جمله عوامل بحران‌زا در این صنعت به شمار می‌روند.
به گزارش بانکداری ایرانی؛ یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های صنعت بانکداری ایران، نرخ بالای معوقات بانکی است. بر اساس گزارش‌های رسمی، حجم معوقات بانکی طی سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این معوقات ناشی از ضعف در اعتبارسنجی مشتریان، نبود سیستم‌های نظارتی مؤثر و همچنین تخصیص نادرست تسهیلات است. بسیاری از بانک‌ها به دلایل مختلف، از جمله فشارهای سیاسی، مجبور به اعطای وام به شرکت‌ها و نهادهایی می‌شوند که قادر به بازپرداخت آن نیستند. این موضوع باعث می‌شود که منابع مالی بانک‌ها محدود شده و توان ارائه تسهیلات جدید به دیگر بخش‌های اقتصاد کاهش یابد.
علاوه بر این، شفافیت ناکافی در عملیات بانکی یکی از دیگر مشکلات جدی این صنعت است. بسیاری از بانک‌های ایرانی در ارائه گزارش‌های مالی شفاف و دقیق به نهادهای نظارتی ناتوان هستند. این امر باعث می‌شود که ارزیابی وضعیت مالی بانک‌ها برای نهادهای نظارتی و حتی سرمایه‌گذاران دشوار شود. نبود شفافیت در سیستم بانکی باعث افزایش ریسک‌های مالی شده و احتمال وقوع بحران‌های بانکی را تقویت می‌کند.
سیاست‌های ناپایدار اقتصادی نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد صنعت بانکداری در ایران است. تغییرات مکرر در قوانین و مقررات مالی، نرخ سود و سیاست‌های ارزی باعث می‌شود که بانک‌ها نتوانند برنامه‌ریزی بلندمدتی برای سرمایه‌گذاری‌ها و خدمات مالی خود داشته باشند. نوسانات شدید ارزی نیز به این مشکل دامن زده و فشارهای زیادی بر بانک‌ها برای تأمین ارز و مدیریت منابع مالی وارد کرده است. این بی‌ثباتی‌ها نه‌تنها به عملکرد بانک‌ها ضربه می‌زند، بلکه موجب کاهش اعتماد عمومی به سیستم بانکی می‌شود.
یکی از دیگر ضعف‌های صنعت بانکداری ایران، ساختار سنتی و عدم نوآوری در ارائه خدمات است. در حالی که بسیاری از بانک‌های دنیا به‌سرعت به سمت دیجیتال‌سازی و استفاده از فناوری‌های نوین مالی حرکت کرده‌اند، بانک‌های ایرانی هنوز تا حد زیادی به ساختارهای سنتی و کاغذی متکی هستند. عدم توسعه بانکداری دیجیتال و خدمات آنلاین باعث شده که مشتریان به خدمات کند و ناکارآمد بانکی محدود شوند. این موضوع نه تنها باعث کاهش رقابت‌پذیری بانک‌های ایرانی در سطح بین‌المللی می‌شود، بلکه موجب نارضایتی مشتریان نیز هست.
فساد مالی نیز یکی از مسائل نگران‌کننده در صنعت بانکداری ایران است. گزارش‌های مختلف حاکی از وجود فساد در برخی از بانک‌ها، به‌ویژه در زمینه تخصیص تسهیلات، است. بانک‌ها در برخی موارد به جای ارائه وام به افراد و شرکت‌های مستحق، به نهادها و افرادی وابسته به شبکه‌های قدرت و نفوذ وام اعطا می‌کنند. این موضوع نه‌تنها به تضعیف منابع بانک‌ها منجر می‌شود، بلکه اعتماد عمومی به این نهادها را نیز کاهش می‌دهد.
علاوه بر چالش‌های داخلی، تحریم‌های بین‌المللی نیز تأثیرات زیادی بر صنعت بانکداری ایران داشته‌اند. محدودیت‌های اعمال‌شده بر تراکنش‌های مالی بین‌المللی و محدودیت در دسترسی به بازارهای جهانی باعث شده که بانک‌های ایرانی نتوانند به‌راحتی با بانک‌های خارجی تعامل کنند. این وضعیت، سرمایه‌گذاری‌های خارجی را کاهش داده و دسترسی بانک‌های ایرانی به منابع مالی خارجی را محدود کرده است.
در نهایت، آینده صنعت بانکداری ایران به اصلاحات ساختاری و شفافسازی در عملکرد آن بستگی دارد. بهبود نظارت بر بانک‌ها، توسعه سیستم‌های نوین مالی، مبارزه با فساد و کاهش دخالت‌های سیاسی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت کمک کند. همچنین، تلاش برای ایجاد ثبات در سیاست‌های اقتصادی و تعامل مؤثرتر با نظام مالی بین‌المللی می‌تواند گام‌های مهمی برای بازسازی اعتماد به صنعت بانکداری ایران باشد. بدون اصلاحات عمیق، این صنعت همچنان با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود که می‌تواند به بحران‌های اقتصادی گسترده‌تری منجر شود.
