نسبت تسهیلات به سپرده‌ها از نسبت‌های مهم بانکی است که نشان می‌دهد چه میزان از سپرده‌های بانکی در قالب وام در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
هفته گذشته بانک مرکزی آخرین آمار و ارقام پرداخت وام و سپرده‌گذاری در بانک‌ها مربوط به پایان شهریورماه سال جاری را منتشر کرد.
بر اساس این گزارش، شبکه بانکی کشور در نیمه نخست سال جاری 6 هزار و 232 هزار میلیارد تومان وام پرداخت کرده‌اند و میزان سپرده‌گذاری در بانک‌ها نیز به هشت هزار و 198 هزار میلیارد تومان رسیده است. از سوی دیگر میزان سپرده‌های بانکی پس از کسر ذخیره قانونی نیز معادل هفت هزار و 407 هزار میلیارد تومان ثبت شده است.
با دسترسی به این اطلاعات می‌توان داده‌های نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسب سپرده قانونی در شبکه بانکی ایران به تفکیک استان را نیز محاسبه کرد. طوری که به گواه آمارهای بانک مرکزی این نسبت در کل کشور به 84.1 درصد رسیده است. اما این نسبت به چه معناست و چرا بررسی وضعیت آن اهمیت دارد؟
حد استاندارد نسبت تسهیلات به سپرده‌ها چقدر است؟
نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی، یکی از نسبت‌های مهم بانکی به شمار می‌رود که در صعنت بانکداری دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است. این نسبت نشان می‌دهد که چه میزان از سپرده‌های جذب شده توسط بانک‌ها بعد از کسر سپرده قانونی، در قالب وام بانکی در اختیار مردم و مشتریان بانک قرار می‌گیرد.
طبق استانداردهای جهانی، حد متعارف نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی بین 80 تا 90 درصد است. اگر این نسبت پایین‌تر از مقدار استاندارد باشد، به این معنی است که بانک‌ها نقش کمی در تامین مالی اقتصاد دارند و بخش کمتری از منابع خود را وام داده‌اند.
از سوی دیگر، اگر نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی بالاتر از بازه ذکر شده باشد، نشان‌دهنده این است که بانک‌ها بیش از توان خود وام می‌دهند و احتمالا در آینده با کمبود نقدینگی مواجه خواهند شد.
طبق داده‌های بانک مرکزی، نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی در 14 استان بیش از میانگین کشوری است و این نسبت در 12 استان نیز بالاتر از حد استاندارد است. بیشترین میزان نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی در استان خراسان شمالی با رقمی در حدود 134 درصد ثبت شده و این نسبت در استان‌های کهگيلويه و بويراحمد و چهارمحال و بختياری، به ترتیب 119.7 درصد و 111.9 درصد رقم خورده است.
در طرف دیگر اما نسبت مذکور در 16 استان کشور کمتر از محدوده مجاز است. طوری که این نسبت در مناطق آزاد تجاری در کمترین سطح خود معادل 49.8 درصد قرار دارد. همچنین نسبت تسهیلات به سپرده‌ها در استان‌های البرز و فارس نیز 52.6 درصد و 57.2 درصد ثبت شده است.
