بانکداری ایرانی- پژوهشگران دانشکدگان فنی دانشگاه تهران در قالب پایان‌نامه ارشد موفق به طراحی و ساخت ماگ ضدعفونی‌کننده آب تابش فرابنفش شدند؛ این محصول برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان که اغلب مجبورند از قرص‌های ضدعفونی‌کننده آب استفاده کنند و مادران نوزادان مصرف‌کننده شیرخشک که ملزم به جوشاندن آب هستند، ایده‌آل است.
دکتر سید فرشید چینی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه این محصول دانش‌بنیان با توجه به مزایای ضدعفونی کردن آب با تابش فرابنفش و با قابلیت حذف آلودگی‌های میکروبی از آب آشامیدنی، برگرفته از پایان‌نامه امیر محمد سلیمانی کوشان با راهنمایی من و دکتر علیرضا جلالی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در دانشکده مهندسی مکانیک به انجام رسید، اظهار کرد: این ماگ به‌نحوی طراحی شده است که با قرارگیری دیودهای فرابنفش در درپوش و عبور اشعه فرابنفش از میان آب داخل ماگ، عوامل بیماری‌زا به طور کامل غیر فعال می‌شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، افزود: نحوه عملکرد به این صورت است که پس از پر کردن ماگ با آب، درپوش روی ماگ قرار گرفته و کاربر دکمه فعال شدن فرابنفش را فشار می‌دهد. در فاصله زمانی کمتر از یک دقیقه، فرآیند ضدعفونی شدن آب به‌صورت کامل انجام و آب قابل آشامیدن می‌شود.
دکتر چینی، ادامه داد: توان لازم برای ضدعفونی کردن نیم‌لیترآب داخل ماگ با روش جوشاندن تقریبا 7000 برابر توان آب ضدعفونی شده با ماگ مجهز به دیود فرابنفش است. هم‌چنین آب داخل ماگ بلافاصله و بدون معطلی برای خنک شدن قابل آشامیدن است.
وی توضیح داد: ماگ ضدعفونی‌کننده فرابنفش برای عموم مردم با حساسیت نسبت به کیفیت آب آشامیدنی، قابل استفاده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، افزود: به‌صورت خاص این محصول، حین حوادث غیرمترقبه که دسترسی به آب با کیفیت با مشکل روبروست، برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان که اغلب مجبورند از قرص‌های ضدعفونی‌کننده آب استفاده کنند و مادران نوزادان مصرف‌کننده شیرخشک که ملزم به جوشاندن آب هستند، ایده‌آل است.
دکتر چینی، تصریح کرد: مراحل طراحی، ساخت و آزمایش‌های این محصول به پایان رسیده است و برای تولید انبوه و ورود به بازار، تیم تحقیقاتی در حال بررسی پیشنهادات سرمایه‌گذاران است.
دکتر علیرضا جلالی، از اساتید راهنمای این پروژه دانشجویی با بیان اینکه اغلب منابع طبیعی آب در معرض انواع گوناگونی از عوامل بیماری‌زا هستند که استفاده مستقیم از آن‌ها می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلفی در انسان شود، افزود: امروزه از روش‌های مختلفی برای ضدعفونی کردن آب در مقیاس‌های صنعتی و خانگی استفاده می‌شود که به‌صورت کلی به دو دسته روش‌های شیمیایی و فیزیکی تقسیم می‌شوند. در روش‌های شیمیایی عمدتاً اکسیدکننده‌های شیمیایی به آب آلوده اضافه می‌شود و در جریان یک واکنش شیمیایی، عملکرد عوامل بیماری‌زا مختل شده و فرآورده‌های ثانویه‌ای نیز در آب تشکیل می‌شود.
وی ادامه داد: کلرزنی از جمله پرکاربردترین فرآیندهای شیمیایی ضدعفونی کردن آب است که به تغییر در طعم و بوی آب منجر می‌شود. علاوه‌بر این، واکنش مواد اکسیدکننده با برخی ترکیبات موجود در آب و سامانه انتقال آب، به تولید موادی منجر می‌شود که برای سلامتی انسان مضر است. آب ضدعفونی شده با کلر، پس از مدتی خاصیت ضدمیکروبی خود را از دست می‌دهد و محیطی مناسب برای رشد و تکثیر عوامل بیماری‌زا فراهم می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با بیان اینکه در مقابل، در روش‌های فیزیکی از عواملی مانند جوشاندن و یا تاباندن پرتوهای ضدعفونی‌کننده به آب جهت غیر فعال‌سازی عوامل بیماری‌زا استفاده می‌شود که در این روش‌ها کیفیت آب دستخوش تغییر نمی‌شود، گفت: یکی از روش‌های فیزیکی ضدعفونی آب که در هر دو مقیاس خانگی و صنعتی قابل استفاده است، تابش امواج الکترومغناطیس در بازه فرابنفش است. این تابش‌ها که در طول موج‌های مناسب جهت میکروب‌زدایی قرار دارند، با برخورد به میکروارگانیسم‌های آلوده‌کننده آب باعث ایجاد اختلال در RNAو DNA آن‌ها شده و از سوخت و ساز و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند.
دکتر جلالی یادآور شد: به این ترتیب با وجود حضور میکروارگانیسم‌ها در آب، قابلیت بیماری‌زایی آن‌ها مختل شده و عملاً غیرفعال می‌شوند. به‌علت بازدهی بیشتر و مصرف کمتر انرژی، روش تابش فرابنفش در مقابل جوشاندن آب توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.
