ایبنا - فریدون مجلل : سیستم بانکداری دنیا، متناسب با تغییرات پرشتاب امروز در عرصه‌‌‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فناوری و...، نیازمند اعمال تغییرات است. تعریف سازوکار‌‌‌های جدید، فرآیند‌‌‌های جدید کاری و ارائه محصولات نوین بانکی تنها بخشی از تغییرات این سیستم است.
در دنیای امروز مجموعه‌‌‌های بانکی و موسسات فعال در این حوزه، بدون هراس از اعمال تغییرات بزرگ در ساختار و نوع فعالیت‌‌‌های خود، گام‌‌‌های مهمی برداشته‌‌‌اند به گونه‌‌‌ای که در سال‌های آینده، با نمود جدیدی از فعالیت‌‌‌های این حوزه مواجه خواهیم شد. براین اساس یک مجموعه تحقیقاتی اقدام به بررسی و ارائه گزارشی از این تغییرات در بازار‌‌‌های پولی کشور‌‌‌ها در سال ۲۰۲۲ کرده است که نکات جالب و قابل بهره‌برداری برای نظام بانکی کشور دارد. در این مجال سعی می‌‌‌کنیم به برخی از آنها بپردازیم.
۱. عرضه بیش از پیش کارت‌‌‌های اعتباری
به دلیل وجود تورم جهانی، پیش‌بینی میشود هرگونه عرضه کارت‌‌‌های اعتباری با استقبال بی‌نظیر مشتریان بانکی مواجه شود. برای مثال بر اساس پیش‌بینی یک مجموعه تحقیقاتی در ایالات متحده، تا سال ۲۰۲۴، عرضه این نوع کارت‌‌‌ها از ۱۰۰ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. این مجموعه دلیل این امر را وجود تورم و مشخص بودن اقساط این نوع کارت‌‌‌ها به عنوان یک عامل شفافیت نام برده است.
۲. پیش‌بینی افزایش معوقات بانکی
نظام بانکی شاهد افزایش معوقات بانکی شده همچنین تغییرات نظارتی باعث دیجیتالی شدن روند ارزیابی مشتریان پیش از پرداخت وام خواهد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد به دلیل پیش‌بینی رکود یا رکود تورمی در اقتصاد‌‌‌های مختلف، سیستم بانکی کشور‌‌‌ها با افزایش معوقات بانکی مواجه خواهند شد. از طرفی روند وصول مطالبات از طریق کارگزاران جمع‌آوری معوقات به بالاترین حد خود رسیده و امکان حصول رکورد‌‌‌های بالاتر از این طریق امکان‌پذیر نیست بنابراین مجموعه‌‌‌های بانکی به رویکرد‌‌‌های هوشمندانه فناوری مانند استفاده گسترده از تجزیه و تحلیل پیشرفته داده‌‌‌ها در حوزه‌‌‌های اعتبارسنجی مشتریان مبادرت خواهند ورزید.
۳. تکمیل بانکداری بدون شعبه
همه‌گیری کووید -۱۹ روند ارائه خدمات بانکی بیرون شعبه را تسریع کرده است. از این رو حرکت به سمت بانکداری بدون شعبه و صد درصد دیجیتالی مشتریان در دستور کار مجموعه‌‌‌های بانکی قرار دارد. در واقع در سال‌های آینده شاهد یک تغییر تاریخی به سمت فناوری دیجیتال بصری و انتظارات مصرف‌کننده خواهیم بود. بر اساس یک مطالعه، در حال حاضر ۴۱ درصد از مشتریان بانک‌های خرده‌فروشی ایالات متحده از خدمات غیر‌حضوری بانک‌ها استفاده می‌کنند. در حال حاضر برخی از موسسات مالی بزرگ به استفاده از فناوری‌‌‌های پیشرفته مانند راهحلهای مبتنی بر بلاک‌چین و هوش مصنوعی برای تصمیم‌گیری سریع‌‌‌تر روی آورده‌‌‌اند.
۴. افزایش جرائم مالی و توسعه سیستم‌های نظارتی
با توسعه بانکداری دیجیتال بدون تردید شاهد افزایش جرائم رایانه‌‌‌ای خواهیم بود. کلاهبرداری در حوزه کارت‌‌‌های بانکی، تقلب در حوزه اعتبارسنجی مشتریان، جرائم حوزه پولشویی، تهدید‌‌‌های جدید ناشی از استفاده روزافزون از روش‌های پرداخت جایگزین، مانند ارز‌‌‌های دیجیتال و... از جمله این تهدید‌‌‌ها محسوب میشود.
از این رو سیستم‌های مالی به سمت تدابیر پیشگیری از کلاهبرداری با فناوری پیشرفته سوق خواهند یافت. به عنوان مثال، استفاده از احراز هویت از طریق بیومتریک می‌تواند خطر را کاهش دهد و در عین حال عرصه‌‌‌های نوینی را تجربه کند. در همین راستا آزمایشگاه OCR استرالیا فناوری تشخیص چهره را ارائه می‌دهد و اخیرا به صورت آزمایشی به مشتریان اجازه می‌دهند هویت خود را از طریق تلفن هوشمند تایید کنند.
۵. افزایش اهمیت کارکنان مرکز تماس
مرکز تماس در غیاب شعبه‌‌‌های فیزیکی اهمیت روزافزونی یافته‌‌‌اند. بر اساس نظرسنجی یک نشریه تجاری، اهمیت مرکز تماس قبل از کووید به میزان ۶۸درصد افزایش یافته است. در حال حاضر برخی از موسسات مالی چندملیتی برای بهبود خدمات خود اقدام به راه‌‌‌اندازی مربیان بهره‌‌‌مند از هوش مصنوعی کرده‌‌‌اند.
۶. تمرکز بیشتر بر پلتفرم‌‌‌های ابری
بانک‌های تجاری احتمالا برای انتقال مبدأ و پلتفرم‌‌‌های خدماتی خود به فضای ابری هزینه بیشتری خواهند کرد. همه‌گیری و تعطیلی یا کاهش ساعت کاری برخی شعب بانک‌ها، باعث افزایش سرعت استفاده از خدمات موبایل بانک‌ها شد. از این رو موسسات مالی باید سیستم ارتباطی مطمئن و ویژه‌‌‌ای بر بستر موبایل برای عده زیادی از مشتریان خود فراهم کنند. سازگاری این خواسته با رایانش ابری موجب شد استفاده از بانکداری ابری قابلیت انعطاف زیادی در کار‌‌‌ها ایجاد کند. این مساله از چشم موسسات مالی و بانکی ایالات متحده دور نماند و حرکت به این سمت آغاز شد.
۷. تبدیل موسسات مالی به شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات
حرکت به سمت خدمات مالی دیجیتال در سال ۲۰۲۲ سرعت زیادی گرفته است. این امر با افزایش رقابت در حوزه پرداخت‌‌‌ها و بخش‌‌‌هایی از فضای مالی از سوی فین‌‌‌تک‌‌‌ها و غول‌‌‌های فناوری بزرگ مانند گوگل و اپل انجام میشود. برای رقابتی ماندن و برآورده کردن انتظارات مشتریان، بانک‌ها و اتحادیه‌‌‌های اعتباری به طور فزاینده‌‌‌ای یک دیدگاه ۳۶۰ درجه از مشتریان خود را دنبال می‌کنند. در واقع یکپارچه‌سازی داده‌‌‌ها اولویت اصلی فعالیت در این حوزه است. چراکه ریسک عملیاتی را مدیریت کرده و کاهش می‌دهد و مجموعه‌‌‌ها را قادر می‌‌‌سازد تا با حذف مداخلات دستی، خدمات یکپارچه برای مشتریان ارائه کند. از این رو وجه غالب فعالیت‌‌‌های بانکی به مساله‌ای در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تغییر شکل می‌‌‌یابد. این مهم از چشم مجموعه‌‌‌های بانکی دور نمانده و با بانک‌ها و موسسات مالی آمریکایی در این مسیر گام بر‌می‌دارند.
نکته مهم در این بررسی آن است که مجموعه مسائل طرح‌شده، برای کلیه بانک‌ها و موسسات مالی در سراسر دنیا قابل تعمیم است. همچنین راهحلهای در نظر گرفته شده نیز حاوی نکات دقیق و ظریفی است. امید آنکه مجموعه بانکی کشور نیز با در نظر داشتن موارد یاد‌شده، موجبات پیشرفت نظام بانکی کشور را فراهم سازند.
