بانکداری ایرانی- جنگ که به پایان رسید، برای تشویق ملوانان و مالکان شناورهای سنتی، معافیت گمرکی محدودی به نام "ته لنجی" معمول شد. به این شکل که ملوانان و خدمه لنجها به ازای هر سفر دریایی مجاز به واردات مقدار محدودی کالا در حد و اندازه تهِ لنج بدون پرداخت عوارض گمرکی بودند. زمان که گذشت به دلیل به توجهی به توسعه صنایع در بنادر "ته لنجی" نقش پررنگتری را به خود گرفت. بهطوری که تقریبا همه ناوگان سنتی کشور در این زمینه مشغول فعالیت هستند.
حجم بالای میزان واردات از دید برخی کارشناسان اقتصادی تهدید برای تولید و فروش اجناس داخلی محسوب میشود و از دید برخی دیگر یک فرصت، که میتوان در شرایط بحرانی از آن بهره جست.
به گزارش ایسنا، "ته لنجی" یا عنوان رسمیتر آن "کالای همراه ملوان" در طول این سالها در تلاطم سیاستها مختلف، کج دار و مریز جان سالم بدر برده و هر بار دستورالعملهای جدید به خود دیده است؛ یکبار تعداد سفرها را کاهش میدهند، یک بار اقلام وارداتی را کم میکنند و یکبار هم حجم کالای ورودی را کاهش میدهند. با این وجود اما ساحلنشینان گردِ "ته لنجی" مشاغل مختلفی را ایجاد کردهاند، از ملوانان و جاشوهایی که کالاها را وارد میکنند تا فعالین بازارهای بزرگ و شوتیسورانی که کالاها را به استانهای مختلف میبرند. از این رو "کالای همراه ملوان" تبدیل به نبض تپنده بسیاری از بنادر جنوبی کشور، به ویژه شهرستان گناوه شده است.
۲۵ درصد بوشهریها از راه ته لنجی امرار معاش میکنند
مطابق با آخرین آمارها بیش از ۲۰۰۰ شناور سفاری یا باری در استان بوشهر فعالیت دارند که هرکدام از این لنجها بین ۶ تا ۸ ملوان دارند یعنی در مجموعه بیش از ۱۲ هزار نفر به طور مستقیم در شناورها مشغول به کار هستند. همچینن ۳۵ تا ۴۰ هزار نفر نیز در بازار شهرهای ساحلی از طریق خرید و فروش کالای ته لنجی فعالیت میکنند که با این احتساب خانوادههای ملوانان و بازاریان حدود ۱۶۰ هزار نفر از جمعیت استان از طریق واردات کالای "ته لنجی" نان میخورند. این آمار تعداد همه فعالین این حوزه نیست چرا که بسیاری شغلهای فرعی حول "کالای همراه ملوان" شکل گرفته است. بهطور کلی اما ایجاد قانون و سازوکاری مشخص برای فعالیت اقتصادی، خواستهی امروز مرزنشینان است تا تضمینی بر امنیت شغلی آنها باشد.
علی باستین، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر ۳۰ دی در نشست شورای هماهنگی دستگاههای اقتصادی استان بوشهر با حضور معاون سیاستگذاری اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه ۲۵ درصد مردم استان بوشهر از راه ته لنجی امرار معاش میکنند گفت: تصویب اصلاح آییننامه کالاهای ته لنجی و ملوانی یک ضرورت است و نقش مهمی در رونق اقتصادی استان بوشهر دارد.
پیشتر نیز استاندار بوشهر اعلام کرده بود که با تاکید وزیر کشور و معاون اقتصادی رئیس جمهور و دستور رئیس دفتر رئیس جمهور و با پیگیریهای مکرری که با همراهی استانداران هرمزگان و سیستان و بلوچستان و خوزستان انجام دادیم، امروز نشست ستاد برگزار و تصمیمات ارزشمندی به نفع ملوانان اتخاذ شد. با توجه به مشکلاتی که در انجام سفرهای اول و دوم ملوانان به وجود آمده بود و در راستای تسهیل شرایط لنجداران و ملوانان و بهبود وضعیت معیشتی این قشر، با تمدید مجوز سفر اول و صدور مجوز سفر دوم لنجها موافقت شده است.
استاندار بوشهر در تشریح جزئیات تصمیمات ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز خاطر نشان کرد: مجوز سفر اول لنج ها در سال ۱۴۰۱ تا پایان امسال تمدید شد.
وی همچنین مجوز سفر دوم لنجها نیز صادر شد که لنجها میتوانند از اول بهمن تا پایان خرداد ۱۴۰۲ سفر کنند. وی اضافه کرد: امیدوارم ملوانان و لنجداران شریف استان در راستای تامین معاش خانوارها و ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان بومی استان، نهایت تلاش خود را انجام دهند.
ساحل نشینان در انتظار طرح ساماندهی "تهلنجی"
این خبر موجب مسرت بسیاری از ساحلنشینان شد و ملوانان نیز خود را مهیای سفر دوم کردهاند. البته نباید فراموش کرد که رئیس جمهور که پیش از پیروزی در انتخابات گفته بود: «برخی گفتهاند با انتخاب من تهلنجی در استان بوشهر مورد تعرض قرار میگیرد، مردم عزیز بوشهر مسئله ما قاچاق سازمان یافته است، که در استان شما نیست، مشکل کسانی هستند که در کاخها و نقاط خوش آبوهوای تهران نشستهاند و از همانجا امور را هدایت میکنند. قاچاق سازمان یافته، تولید را در کشور مختل کرده است و از پشت به تولید کشور خنجر میزند. روی صحبت ما با کولبرها، کسانی که با گالن در نقاط مرزی سوخت را قاچاق میکنند، نیست. اگرچه اینها هم باید سازمانیافته شوند اما مسئله ما خرد نیست.» همین سخنان موجی از انتظارات را در دلِ دریادلان ساحل نشین بوشهر ایجاد کرد.
همچنین آیتالله سید ابراهیم رئیسی در سفر ۱۶ مهر ۱۴۰۰ به همراه هیات دولت به استان بوشهر، به مسئولان این استان مهلتی ۱۰ روزه داد که طرح ساماندهی تهلنجی یا کالای همراه ملوان را به وزارت کشور اعلام کنند و همچنین به وزارت کشور هم ۱۰ روز فرصت داد تا طرح استان بوشهر را بررسی و نتیجه نهایی را اعلام کند.
اگرچه از تاریخ تعیین شده زمان زیادی میگذرد اما با صدور مجوز سفر دوم از سوی استاندار بوشهر، ملوانان و فعالان حوزه تهلنجی همچنان به حمایتهای بیشتر دلگرم و امیدوار هستند. منتظرند طرح ساماندهی "تهلنجی" که تنها منبع معاش بسیاری از ساحل نشینان است به سر منزل مقصود برسد.