بانکداری ایرانی -مهران حسنخانی؛ همواره یکی از مباحث جدی و مورد تاکید بیمه گزاران در مناقصات جهت انعقاد قراردادهای بیمه ای"به خصوص بیمه گزاران بزرگ" بحث اخذ تضامین مالی از شرکت های بیمه گر جهت حسن انجام کار در مدت قرارداد می باشد. طبق تعاریف و روند کاری موجود انواع ضمانت نامه های مبتنی بر قرارداد در قراردادهای بیمه ای: 1- شرکت در مناقصه عبارتست از سند تعهد آوری که برای تضمین انجام تعهد و عقد قرارداد در صورت برنده شدن در مناقصه برگزار شده و به منظور جبران ضرر و زیان ناشی از انصراف و عدم ایفاء تعهد برنده در مناقصات بیمه ای به نفع طرف قرارداد صادر می گردد؛ اما مورد دیگری از تضامین مالی که اخیرا در مناقصات بیمه ای از سوی بیمه گزاران مورد تاکید قرار گرفته و شرکت های بیمه گر می بایست حتما نسبت به ارائه آن اقدام کنند ضمانت نامه حسن انجام کار است که عبارتست از سند تعهد آوری که برای تضمین و اطمینان از انجام به موقع و دقیق تعهدات توسط شرکت بیمه گر مطابق با شرایط قراردادی صادر می گردد. حال این سوال مطرح می شود آیا ارائه ضمانت نامه حسن انجام کار توسط شرکت های بیمه گر، اعتبار شرکتهای بیمه و نهاد ناظر (بیمه مرکزی) را زیر سوال نمی برد؟
با مروری بر ماده 1 قانون تاسیس بیمه مرکزی به این نتیجه می رسیم که اساسا اقدام جهت تاسیس بیمه مرکزی به منظور تنظیم و تعمیم و هدایت و امر بیمه در ایران و حمایت بیمه‌گزاران و بیمه‌شدگان و صاحبان حقوق آنها همچنین به منظور اعمال‌نظارت دولت بر این فعالیت بوده است. البته لازم به ذکر است در سال های اخیر صاحبان کرسی برج بیمه مرکزی ارائه ضمانت نامه بانکی جهت حسن انجام کار به بیمه گزاران را ممنوع اعلام کرده اند. اما آیا اعلام این ممنوعیت بازدارنده بوده یا صرفا جهت ثبت در آرشیو خبری بوده است. با بررسی شرایط ، کماکان شرکت های بیمه گر در مناقصات بیمه ای جهت کسب پرتفو ناچار به ارائه تضامین درخواستی بوده و اساسا ارائه ضمانت نامه حسن انجام کار با ماهیت اعتبار در صنعت بیمه در تضاد است.
آیا بیمه گزاران نسبت به تعهدات شرکت های بیمه گر اطمینان لازم را ندارند؟ آیا تایید نهاد ناظر صنعت بیمه "بیمه مرکزی" برای بیمه گزاران کافی و قابل اتکا نیست؟
بیمه مرکزی همواره شرکت های بیمه را از جنبه های مختلف در حیطه های گوناگون همچون: بحث توانگری، سرمایه گذاری، نحوه پرداخت خسارات و ... مورد ارزیابی مستمر قرار داده و گزارش این ارزیابی ها برای بیمه گزاران معیار تصمیم گیری است. با این حال کماکان بیمه گزاران در مناقصات بیمه ای به دنبال اخذ ضمانت نامه حسن انجام کار از شرکت های بیمه گر هستند.
همچنین یکی از چالش های شبکه فروش صنعت بیمه جهت حضور در مناقصات بیمه ای ارائه این ضمانت نامه هاست. شبکه فروشی که فارغ از مصائب کاری همچون رقابت دشوار در بازار بیمه و قوانین و مقررات پیچیده، هزینه های بالا و آئین نامه های در راه استرس زا (همچون آئین نامه کارمزد)، مانعی همچون ضمانت نامه حسن انجام کار را هم باید در فهرست مشکلات و دشواری های حوزه کاری خود، اضافه کنند.
اما مشکل اصلی لزوما عدم اطمینان بیمه گزاران به نحوه ارائه خدمات و ایفای تعهدات از سوی شرکت های بیمه نیست. چراکه طبق سالنامه آماری اخیر عملکرد خوب شرکت های بیمه و شبکه فروش به وضوح مشخص است.زمانی که نهاد ناظر (بیمه مرکزی) بحث ارائه ضمانت نامه مالی جهت حسن انجام کار را ممنوع اعلام می کند، چرا بازدارنده نیست؟ از جهتی اگر شرکت های بیمه گر در مناقصات شرکت نکنند و حق بیمه تولیدی ایجاد نکنند؛ اساسا بیمه مرکزی بر مبنای چه آماری عملکرد خود را توجیه کند. چرا که در صورتی که شرکت های بیمه گر در مناقصات شرکت نکنند و شرایط مورد نظر بیمه گزاران را قبول نکنند، حق بیمه ای در کار نبوده، بیمه نامه ای فروش نرفته و ... و قطعا در نهایت آمار عملکرد بیمه مرکزی متاثر خواهد شد.
بحث ارائه خدمات و ایفای تعهدات از سوی شرکت های بیمه همیشه مطرح بوده و حتی در آیین نامه های ابلاغی و شرایط عمومی بیمه نامه ها صراحتا عنوان شده است. نکته مهم و مورد تاکید "اعتبار" صنعت بیمه است. بیمه، خود تضمین است. با مرور چند سال اخیر و سیری در آمار و گزارشات، کاملا مشخص است که شرکت های بیمه و شبکه فروش همیشه در کنار بیمه گزاران و مردم بوده اند؛ مخاطرات و حوادث بزرگ اخیر همانند سیل سال 1398 و یا زلزله کردستان و خدمات گسترده صنعت بیمه و رسیدگی، ارزیابی و پرداخت به روز خسارات مثال کوچکی از خدمات همیشگی صنعت بیمه می باشد.
