امید به سودآوری بیشتر در سال جاری

بانکداری ایرانی - علی سوری ؛ در سال جاری صنعت بیمه در حوزه‌های خاصی مانند بیمه شخص ثالث، بیمه اتکایی و سایر رشد خوبی را تجربه کرده و این امیدواری را به وجود آورده که احتمالاً شرایط نسبت به سال‌های قبل بهتر خواهد بود.

به گزارش بانکداری ایرانی ،  ارزش بازار بیمه در بورس 182 هزار میلیارد تومان و حدود سه درصد از ارزش بازار به سهام را شکل می‌دهد. این صنعت باوجود این ارزش بازار ، کمتر از یک درصد سود بازار سهام را ساخته است. البته عامل اصلی سود سازی صنعت بیمه در سال 1400 ، رشد 41 درصدی درآمد حق بیمه بوده که پیش‌بینی می‌شود این عنوان در سال جاری به حدود 70 درصد برسد.

البته شایان‌ذکر است که صنعت بیمه از طریق سرمایه‌گذاری از محل ذخیره فنی در سال گذشته ، حدود 15 درصد نسبت به سال 1399 سود کمتری شناسایی کرده که پیش‌بینی می‌شود این عنوان نیز در سال 1401 با رشد حدود 25 درصدی رو‌به‌رو شود.

از طرف دیگر بر اساس داده‌های مالی شرکت‌های بیمه ، سود سازی شرکت‌های بیمه‌ای از طریق سرمایه‌گذاری‌ها نسبت به سال‌های قبل احتمالاً کمتر خواهد بود. از سوی دیگر، افزایش هزینه خسارت و همچنین افزایش هزینه‌های عمومی و اداری در کنار سایر عناوین هزینه‌ای، حاشیه سود عملیاتی و غیرعملیاتی صنعت را تحت تأثیر قرار داده و به نظر می‌رسد این صنعت در سال 1401 با ثبت حاشیه سود 15 درصدی، عملکرد ضعیف‌تری را نسبت به سال 1399 و حتی 1400 به ثبت برساند.

بااین‌حال، توسعه قراردادهای بیمه‌ای و همچنین افزایش حق بیمه دریافتی در بخش‌های ثالث، بیمه‌های اتکایی و سایر بخش‌ها باعث شد تا برآوردها از رشد 26 درصدی سود سازی صنعت در پایان سال 1401 خبر دهد. بر اساس پیش‌بینی‌های منتشرشده از طرف شرکت‌های بیمه‌ای، انتظار می‌رود سود خالص این صنعت در پایان سال جاری به حدود پنج هزار و 800 میلیارد تومان برسد. در صورت تحقق این مبلغ و با احتساب میانگین قیمت بازاری شرکت‌های بیمه‌ای، در حال حاضر نسبت قیمت به درآمد (P/ E) صنعت در حدود عدد 21 قرار می‌گیرد که در مقایسه با کل بازار سهام به‌مراتب بالاتر است. این رقم، در کنار سابقه پرداخت 30 درصدی سود شرکت‌های بیمه‌ای در هنگام مجمع سالانه، از جذابیت سهام آن‌ها کاسته و سرمایه‌گذاران خرد را درباره معاملات سهام به فکر بیشتری وادار می‌کند.

بااین‌حال، سهم بسیار زیاد املاک و مستغلات در لیست دارایی‌های شرکت‌های بیمه‌ای، باعث شده تا سهام این صنعت بیشتر موردتوجه سرمایه‌گذارانی که با افق زمانی بسیار بلندمدت در بازار فعالیت می‌کنند قرار گیرد و تقاضای سهام بیشتر از جانب شرکت‌های حقوقی به ثبت برسد. سهم بالای املاک و مستغلات در سبد دارایی شرکت‌های بیمه‌ای همچنین باعث شده تا بازده دارایی‌های این صنعت نیز بسیار پایین باشد و این عنوان در سال 1400، به کمتر از پنج درصد برسد. همچنین این موضوع چالش‌های بسیار زیادی را در عملکرد صنعت به وجود آورده که در بخش‌های بعدی به آن‌ها اشاره خواهد شد.

بررسی روند معاملات سهام صنعت بیمه در بازار سهام نشان می‌دهد، ارزش سهام بسیاری از نمادهای موجود در بازار از ابتدای سال جاری کاهش‌یافته و درنتیجه سهام موجود در صنعت به‌طور میانگین حدود 12.3 درصد از سهام خود را ازدست‌داده‌اند. همچنین ارزش بازاری سهام صنعت بیمه در بازه سه‌ماهه و یک‌ماهه به ترتیب منفی 9.4 و 0.36 درصد بوده است.

صنعت بیمه یکی از ارکان توسعه اقتصادی کشورها است و ازاین‌رو توسعه و گسترش بیمه می‌تواند در تأمین سلامت جامعه و کاهش ریسک فعالیت‌ها تأثیرگذار باشد. همچنین صنعت بیمه به‌عنوان یک «نهاد مالی واسط‌» می‌تواند به افزایش پس‌انداز و رشد سرمایه‌گذاری هدفمند و کارآ در جامعه یاری رساند. ازاین‌رو قانون اساسی (اصل ۲۹) و سایر قوانین پایین‌دست (قانون بیمه مصوب ۱۳۵۴ و ...) کشور، وظیفه تولید و عرضه اطمینان برای چرخه فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی را در کنار افزایش اطمینان در جریان زندگی خانوارها با حداقل قیمت و حداکثر کیفیت بر عهده صنعت بیمه قرار داده و توسعه این صنعت را به‌عنوان یک‌نهاد مالی واسط و تسهیل‌کننده زیست اقتصادی و اجتماعی شهروندان مهم دانسته است. ماهیت فعالیت‌های این صنعت به‌گونه‌ای است که از طریق سیاست‌های کلان اقتصادی، مانند سیاست‌های پولی و مالی، دوره‌های رونق و رکود حاکم بر اقتصاد، میزان تورم، روند بازارهای مختلف همچون بازارهای سرمایه، مسکن، ارز و همچنین روابط اقتصادی، وضعیت اقتصاد جهانی و سطح قیمت‌های جهانی محصولات و خدمات و ... با ریسک‌ها و فرصت‌های مختلفی روبه‌رو خواهد شد. ازاین‌رو پیچیدگی فعالیت‌ها در این صنعت بسیار بالا بوده و وجود نیروی متخصص و کارآزموده در موفقیت و شکست شرکت‌های بیمه‌ای بسیار بااهمیت است.

بر این اساس، باوجود سرمایه انسانی باکیفیت و نیروی متخصص در صنعت بیمه ایران، اما ساختار بازار پولی و مالی کشور و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و محدودیت در دسترسی به بازارهای سرمایه جهانی، رشد این صنعت را تا حدودی تحت تأثیر قرار داده است. بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های صنعتی در ایران نشان می‌دهد که هنوز بخش قابل‌توجهی از عملیات تولیدی و همچنین دارایی‌ها و موجودی انبار شرکت‌های تولیدی دارای پوشش بیمه‌ای مناسب نبوده که این مهم نیز می‌تواند به‌عنوان فرصتی طلایی برای رشد آتی صنعت بیمه در کشور شناخته شود.