بدون تردید یکی از ابر چالشهای اقتصاد ایران وضعیت نظام بانکی است که سهم بسزایی در نابسامانی اقتصادی کشور دارد. نسبت بالای مطالبات معوق و مشکوک الوصول به کل تسهیلات پرداختی، اضافه برداشت از بانک مرکزی و زیان انباشته از مهمترین معضلات بانکی است که نسبتی غیرقابل انکار با تورم لجام گسیخته سالهای اخیر دارد.
نگاهی به آخرین آمار ارائه شده در صورتهای مالی بانکهای کشور که مربوط به پایان سال ۱۴۰۰ است نشان میدهد از ۲۹ بانک فعال در بازار پول کشور زیان انباشته ۱۲بانک دولتی و خصوصی به رقم نجومی ۳۲۰هزارمیلیارد تومان رسیده است. ابعاد این رقم وقتی مشخص میشود که بدانیم کل بودجه عمرانی در لایحه بودجه سالجاری ۲۵۱هزار میلیارد تومان بوده است.
بانکهای سودده
در بین این ۲۹ بانک، تعدادی از بانکها بهویژه بانکهای غیردولتی تجاری عملکرد بهتری را از منظر سود و زیان در کارنامه خود به ثبت رساندهاند. بانک ملت به عنوان یک بانک تجاری خصوصی شده در پایان سال ۱۴۰۰ توانسته با سود انباشته بیش از ۱۵هزار و ۷۰۰میلیارد تومان عملکرد قابل قبولی را ارائه دهد. این بانک خصوصی شده در صورتهای مالی خود سود انباشته بیش از ۲۱هزار و ۶۰۰میلیارد تومان را به ثبت رسانده است. دیگر بانک خصوصی شده که صورتهای مالی خود را منتشر کرده بانک صادرات ایران است که در پایان سال گذشته سودی معادل ۳۲۰۰میلیارد تومان را در کارنامه خود دارد و سود انباشته آن نیز به ۵هزار و۵۹۰میلیارد تومان رسیده است.
بانک تجارت هم به عنوان یک بانک غیردولتی خصوصی شده در پایان سال ۱۴۰۰ بیش از ۴هزار و ۵۰۰میلیارد تومان سودسازی کرده و سود انباشته ۳هزار و ۸۵۰میلیارد تومان را به ثبت رسانده است. بانک اقتصاد نوین، پاسارگاد، کارآفرین و سامان هم از بین بانکهای خصوصی به ترتیب در پایان سال گذشته توانستهاند بیش از ۲هزار و ۴۰۰میلیارد تومان، ۱۶۰۰میلیارد تومان، ۱۲۹۰میلیارد تومان و ۲۲۰۰میلیارد تومان سود کسب کنند. سود انباشته بانک اقتصاد نوین حدود ۱۹۵۰میلیارد تومان اعلام شده است. بانک پاسارگاد سود انباشتهای در حدود ۱۵هزارمیلیارد تومان به ثبت رسانده و بانک کارآفرین هم توانسته است سود انباشته خود را به بیش از ۱۳۰۰میلیارد تومان برساند و بالاخره بانک سامان نزدیک به ۲۷۰۰میلیارد تومان سود انباشته در حسابهای خود منظور کرده است.