بانکداری ایرانی ؛ مسعود خرقانی- صنعت بانکداری دوره تحول بی سابقه ای را پشت سر می گذارد. در دنیای امروز بانک ها سخت در حال تلاش برای دیجیتالی کردن خدمات، محصولات و فرآیندهای خود هستند، تا به کمک استفاده از داده های موجود به روش معنی دارتر از گذشته، تجربه مشتریان خود را بهبود ببخشند. با این حال، اطمینان از زنده ماندن در بازاری که به سرعت در حال تغییر است و در جایی که رقابت از سوی شرکت های فین تک و غول های فناوری در حال افزایش است، یکی از مهمترین چالش ها را برای بانک ها بوجود آورده است. برای بقا در شرایط رقابتی امروز، بانک ها باید ضمن پیش بینی نیازهای مشتریان خود، خدماتی سریع، ایمن و مقرون به صرفه ارائه نمایند.
با این اوصاف تنها راهی که برای بقای بانک ها متصور است این است که به طورکامل تغییراتی را جهت نیل به بانکداری دیجیتال در خود ایجاد کنند. این موضوعی است که مورد تایید اکثر بانک ها قرار گرفته است، و به همین جهت در این مسیر بسیاری از آنها بنا بر یک سری از ملاحظات، درجه ای از تحول دیجیتالی را که خود نیز در آن دارای نقش و جایگاه متناسبی باشند هدف گذاری نموده اند. تحول آفرینی (اختلال) دیجیتال در امور بانکی، بانک ها را ملزم می کند تا استراتژی های جدیدی را اتخاذ کرده و تغییرات اساسی در ناحیه عملکردی خود ایجاد نمایند.
بانکداری دیجیتال فراتر از داشتن یک برنامه یا وب سایت فانتزی است. بانکداری دیجیتال در واقع دیجیتالی کردن تمامی بانک و کلیه فعالیت ها، برنامه ها و عملکردهای آن در فضای مرتبط با لایه بیرونی (front end)، فضای مرتبط با لایه پشت صحنه (back end)، و ارتباط و اتصال هر دو محوطه (فضا) از طریق یک لایه میانی (middle layer) می باشد.
اواین گام برای بانک ها در مسیر تحول دیجیتال، ترسیم یک تصویر واضح از جایی است که به عنوان یک بانک می خواهند به آنجا برسند. برای اینکار نیازمند داشتن یک چشم انداز و استراتژی بلند مدت هستند، که در واقع این انتخاب استراتژیک تعیین کننده مدل (مدل های) کسب و کاری آینده بانک و فناوری های مورد نیاز می باشد. برای کسب موفقیت در استراتژی تعیین شده، بانک ها به فناوری هایی در قالب یک پلت فرم بانکداری دیجیتال نیاز دارند.
پلت فرم (سکوی) دیجیتال چیست؟
فناوری های دیجیتال فرصت هایی را برای رهبران سازمانی فراهم می کنند تا در کسب و کار خود تجدید نظر کنند و تجارب بهتری برای مشتریان، کارکنان و شرکای اکوسیستم ایجاد کرده و تا حدودی هم در هزینه ها صرفه جویی داشته باشند. وقتی شرکت ها برای استفاده از این فرصت ها از طریق تحول دیجیتال اقدام می کنند، معمولا دو فعالیت اصلی را انجام می دهند: ساخت یک پلت فرم دیجیتال و ساخت یک مدل عملیاتی جدید. هر دوی این فعالیت ها باید همزمان اتفاق بیفتد، و یکی از خطاهایی که می تواند در تحول دیجیتالی یک سازمان انجام شود این است که توسعه و پیشروی خود را فقط محدود به تغییر در مدل عملیاتی و بدون توجه به لزوم ایجاد / تهیه یک پلت فرم دیجیتالی نماید. اتخاذ این رویکرد نادرست می تواند باعث شود بسیاری از ابتکارات تحول دیجیتال با شکست روبرو شوند.
تا به امروز تعاریف متعددی برای پلت فرم دیجیتال توسط شرکت های مشاور و سازمان های مختلفی که در زمینه های متنوعی فعالیت دارند، و دارای دیدگاه های متفاوتی نیز هستند، بیان شده است. در ادامه چند به نمونه از آنها اشاره می گردد:
- پلت فرم دیجیتالی را می توان به مثابه سکویی برای بهبود تجربیات مشتریان، کارمندان و شرکا دانست.
- پلت فرم دیجیتال نرم افزار و فناوری مورد استفاده برای ترکیب و ساده سازی عملیات تجاری و سیستم های IT است. یک پلت فرم دیجیتال به عنوان ستون فقرات یک شرکت برای عملیات و تعامل مشتری عمل می کند.
- پلت فرم دیجیتال به سیستم ها و رابط هایی گفته می شود که معاملات بنگاه با بنگاه(B2B) ، بنگاه با مشتری (B2C) یا حتی مشتری با مشتری (C2C) را به صورت یک شبکه تجاری یا بازار تسهیل می کند.
- پلت فرم دیجیتال ترکیبی از ابزارها و خدمات دیجیتال است که برای ارائه سرویس به گروه های مختلفی از کاربران ایجاد می شود تا از طریق تعامل و معامله در بین آنها ایجاد ارزش نماید. این سکو از فناوری های پیشرفته ای مانند هوش مصنوعی، رایانش ابری، یادگیری ماشین و غیره استفاده می کند.
- سکوی دیجیتال ایجاد و اسقرار فضایی در فناوری ابری امروزی است که تکامل نرم افزارها یا برنامه ها را آسان می کند. با این وجود به خودی خود یک محصول نیست. بلکه در واقع خدمات، برنامه ها و راه حل های موجود در پل فرم، آن محصولی است که مشتریان با آن تعامل و هزینه بهره برداری از آن را پرداخت خواهند کرد.
- ...
به زبان ساده ، یک پلت فرم بانکداری دیجیتال، یک بانک سنتی را قادر می سازد تا سریعاً خود را به یک بانک دیجیتالی واقعی تبدیل کند.
سکوی بانکداری دیجیتال راهی است که برای تحول دیجیتالی در بانک ها باید طی شود
داشتن پلت فرم بانکداری دیجیتال (DBP) یک بانک را قادر می سازد، تا روند تبدیل شدن به یک بانک دیجیتالی واقعاً اکوسیستم محور را آغاز کند. همچنین، پلت فرم بانکداری دیجیتال بانک ها را قادر می سازد تا بهینه سازی کسب و کارهای خود را تحقق بخشند. و این در حالی است که، تهیه و استقرار یک پلت فرم دیجیتال به عنوان یک نسخه (راه حل) واحد برای همه بانک ها مطرح نیست. به عنوان مثال برای بانک هایی که هدف استراتژی بانکداری دیجیتال خود را محدود، و فقط معطوف به بهینه سازی کسب و کار فعلی خود می نمایند، فراهم کردن بستر چند کاناله در بانکداری، نیز راه حلی است که نیازشان را برآورده می کند.
پلت فرم های بانکداری دیجیتال، عملیات بانکی را دیجیتالی می کنند، تعاملات مشتری دیجیتال را تسهیل می کنند و به بانک ها امکان می دهند تعداد زیادی از محصولات مالی دیجیتال را ارائه دهند. شرکت کی پی ام جی می گوید "بر اساس روندهای موجود، پلت فرم های دیجیتال برای بانک ها و موسسات مالی در آینده به مدل تجاری مطلوب و غالب تبدیل خواهند شد. پلت فرم های دیجیتال به مشتریان و مشاغل کوچک امکان اتصال به ارائه دهندگان خدمات مالی و سایر خدمات از طریق یک کانال آنلاین یا تلفن همراه را به عنوان بخشی مجتمع از فعالیت های روزمره آنها ارائه می دهند. یک سری عوامل وجود دارد که باعث ایجاد این تغییر می شوند. رقابت بازیگران غیر سنتی از درون صنعت بانکی و خدمات مالی، باعث تفکیک مداوم زنجیره ارزش بانکداری سنتی می شود. همچنین تفکیک محصولات مالی سنتی دشوارتر می شود، در حالی که گسترش پرتفوی محصولات، ویژگی ها و کانال ها برای بازاریابی، مدل های عملیاتی به طور فزاینده ای پیچیده و هزینه های بالاتری را ایجاد می کند. در نتیجه، بسیاری از موسسات مالی پیشرو در حال انتقال از جهت گیری محصول به مشتری مداری با تمرکز بر ارائه تجربه متمایز مشتری به بازارهای هدف هستند."
گزینه های مختلف کدامند؟ و چگونه تعیین کنید که کدام پلت فرم با استراتژی شما مناسب تر است؟
انتخاب یک بستر بانکداری دیجیتال، که بتواند به دستیابی به اهداف تجاری و فناوری استراتژی بانکداری دیجیتال کمک کند، نیازمند سرمایه گذاری گسترده در زمان، منابع و سرمایه است. با این حال، بسیاری از بانک ها در رسیدن به این اهداف کوتاهی می کنند.
پلت فرم های بانکداری دیجیتال، دیجیتالی کردن انواع مختلفی از محصولات بانکی را مدیریت می کنند که ممکن است شامل خدمات حساب های تجاری، خدمات حساب های خرد، کارهای پشتیبان و پست صحنه بانک، و موارد دیگر باشد. بانک ها می توانند برای ارائه طیف گسترده ای از محصولات مالی از طریق چندین کانال دیجیتال، ملاقات مشتریان در محل زندگی و کار خود، و ... به پلت فرم های بانکداری دیجیتال متکی باشند.
سه جهت اصلی وجود دارد که به رویکرد بانک در خصوص پلت فرم دیجیتالی کمک می کند:
اول، مشتری مداری - یک پلت فرم بانکداری دیجیتال باید بتواند بانک را قادر سازد تا تجربیات بانکی جذاب کانال های بانکی و محصولات شخصی را که امروزه مشتری انتظار دارد فراهم نماید، وفاداری مشتری را تقویت کرده و موج جدیدی از نسل اول دیجیتال را جذب کند.
دوم، بهینه سازی داخلی - یک پلت فرم بانکداری دیجیتال باید بتواند زیرساخت موجود فناوری اطلاعات را مدرن تر نماید، فرایندهای تجاری را دیجیتالی و خودکار کند، کانال ها را یکپارچه و داده های مشتری را برای درک 360 درجه مشتری متحد کند.
و سوم، آمادگی اکوسیستم - یک پلت فرم بانکداری دیجیتال باید بتواند با معماری مدرن و باز، به بانک ها امکان دهد که از طریق API ها و اهرم استفاده از فرصت های بانکی باز، به مشارکت با فین تک ها و موارد دیگر در اکوسیستم خود دست یابند. یک پلت فرم بانکداری دیجیتال قابل قبول برای آینده، همچنین باید نیازهای توسعه ای بانک در مسیر تحول دیجیتالی در دراز مدت را از طریق قابلیت های مدولاریتی و معماری انعطاف پذیر، پشتیبانی نماید.
قابلیت های اصلی یک پلت فرم بانکداری دیجیتال
انتخاب بهترین پلت فرم بانکداری دیجیتال برای کسب و کار بانک ها در آینده به ترکیبی ازعوامل بستگی دارد شامل: استراتژی دیجیتال بانک، آمادگی فنی و بودجه، معیارهای ارزیابی ارائه کننده (فروشنده) مانند تجربه جهانی و محلی، زمان اجرای پیشنهادی، استراتژی و نقشه راه توسعه های آتی فروشنده. قابلیت های اصلی خود پلت فرم به عنوان یک مزیت مهم برای موفقیت در عصر دیجیتال عبارتند از:
- پاسخگویی سریع به ابتکارات دیجیتالی بازار
- بسته و محدود نبودن معماری، با قابلیت تنظیم بانکداری دیجیتال (قابلیت های مدولاریتی و معماری انعطاف پذیر)
- تجربه مشتری بر بستر Omni Channel
- مبتنی بر معماری میکروسرویس برای ثبات توسعه کسب و کار در آینده
- پشتیبانی کننده بانکداری باز
- یکپارچه سازی های در سطح سازمانی
اجزا و مولفه های پلت فرم دیجیتال
پلت فرم های دیجیتال به جای یک جهان مبتنی بر فرآیند، یک دنیای داده محور را فعال می کنند. این پلت فرم دیجیتالی از یک فرایند کسب و کار end to end لازم برای دستیابی به تجربه بهتر برای مشتریان، کارکنان و شرکا پشتیبانی می کند. یک پلتفرم دیجیتال معمولاً از چندین مولفه تشکیل شده است:
- یک موتور جمع آوری و وارد کننده داده
- یک موتور یادگیری ماشین بر اساس تراکنش ها برای انجام وظایف یا فعالیت های مبتنی بر قوانین
- یک موتور تحلیلی پیشرفته
- یک موتور هوش مصنوعی
- APIها یا ابزارهایی که به پلت فرم های دیجیتال اجازه می دهد تا با نرم افزارهای دیگر صحبت کنند
- و ابزار نظارت بر انطباق های نظارتی
این مولفه ها باید برای ایجاد تجارب بهتر برای کاربران، همسو و یکپارچه شوند. از طریق این مولفه ها یک سازمان به سوی، طرز فکر متفاوت، الگوی استعدادی متفاوت، سازماندهی متفاوت، و مجموعه ای متفاوت از سیاست ها و فرایندها سوق می یابد.
بازنگری و مهندسی مجدد مولفه های یک مدل عملیاتی، نیاز به یک تغییر عمیق و در کل سازمان دارد. این مقدار تغییر و ایجاد اختلال، اغلب باعث مقاومت می شود. بنابراین سوالی بوجود می آید که چگونه یک سازمان می تواند کاربران را به پلت فرم دیجیتال خود هدایت نماید؟
بسیاری از شرکتها هنگام ساخت / مونتاژ سکوی دیجیتال خود از رویکرد فناوری گرا برای دستیابی به اهدافشان در زمینه تجارب بهتر برای مشتریان، کارکنان و شرکا، استفاده می کنند، که این یک رویکرد غلط است و می تواند منجر به شکست باشد. حقیقت این است که فناوری های دیجیتال فی نفسه هیچ ارزشی ایجاد نمی کنند. قدرت آنها در ایجاد تغییر در نحوه عملکرد یک سازمان است، و این مدل عملیاتی جدید است که ایجاد ارزش می کند.
کلام آخر اینکه، پلت فرم های دیجیتالی بر ساختارهای سنتی سازمانی، سیلوها، سیاست ها و سرمایه گذاری ها در حوزه فن آوری تاثیر می گذارند، تا مدل عملیاتی جدیدی را فعال کنند. موفقیت در ایجاد یا پیاده سازی یک پلت فرم دیجیتال، بستگی به فناوری های تشکیل دهنده آن ندارد، بلکه بستگی به پذیرش و مطابقت کاربران با آن پلت فرم دارد.
