به گزارش فارس، بورس اوراق بهادار تهران با داشتن سابقه 53 ساله روند معمولی برای رشد در پیش گرفته بود و تعداد افرادی که در آن حضور داشتند در مجموع از ده درصد جمعیت کشور فراتر نمی‌رفت، اما بعد از آزادسازی سهام عدالت که 49 میلیون مشمول را شامل می‌شد و همچنین اقبال گسترده مردم به بورس هم اکنون بیش از 30 درصد جمعیت در بورس حضور داشته و اندازه بورس در سال جاری به اندازه کل سابقه 53 سال گذشته رشد کرده است، اما از اواسط مردادماه امسال شاخص کل بورس روند نزولی به خود گرفت و کاهش یافت به گونه‌ای که شاخص کل از 2 میلیون و 100 هزار واحد کاهش یافته و تا یک میلیون و 200 هزار واحد رسید.
در این بین بسیاری از سهامداران تازه‌وارد و دارندگان سهام عدالت با جو روانی ایجاد شده مجبور شدند، سهام خود را به قیمت نازل بفروشند و از بازار خارج شوند.
* ریزش بازار بعد از صعود غیرمنطقی شاخص طبیعی بود
در این زمینه خبرنگار فارس با یک کارشناس بورسی در مورد دلایل ریزش شاخص بورس و این که مردمی که تازه وارد بورس شده‌اند در این شرایط چه کار کنند، گفت‌وگو کرد. این کارشناس بورس گفت: به نظر من نباید بازار یک باره آن گونه بالا می‌رفت، به گونه‌ای که شاخص کل بورس از حدود 500 هزار واحد در اول سال به بالای 2 میلیون و 100 هزار واحد در اواسط مرداد رسید و این ظرفیت در اقتصاد واقعا به وجود نیامده بود. بنابراین طبیعی بود که این رشد سرسام‌آور در یکجا متوقف شود و ریزش پیدا کند.
وی افزود: اما بعد از ریزش شاخص بورس بازار در این روزها منتظر نتیجه انتخابات آمریکا بود و به محض این که نتیجه این انتخابات اعلام شود، تکلیف بازار مشخص می‌شود، اما به هر حال چه بازار روند مثبت و یا منفی در پیش بگیرد، یک مسأله مهم این است که باید سرمایه گذاران حقیقی از پس‌انداز خود برای حضور در بازار سرمایه استفاده کنند و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که مردم دارایی‌های خود مانند خانه، ماشین، یا طلا بفروشند و بخواهند در بورس سرمایه گذاری کنند که این کار به شدت غلط است.
این کارشناس بورس همچنین گفت: باید ابزارهای بازار سرمایه متنوع شود و مجوز برای ابزارهای مختلف مانند صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردان‌ها آسان شود و سازمان بورس به سبدگردان‌ها، صندوق‌های بورس و کدهای PRX یعنی سبد اختصاصی سهام سریع‌تر مجوز بدهد تا کسانی که می‌خواهند در بازار سرمایه‌گذاری کنند، پول‌های خود را به دست افراد متخصص و شرکت‌های سبدگردانی یا کدهای PRX بدهند و این پول‌ها صرف سرمایه‌گذاری شود.
به گفته این کارشناس در حال حاضر فرایند مجوز برای کدهای PRX بسیار پیچیده‌تر از گرفتن کد بورسی برای یک فرد است؛ چنانکه کد بورسی برای یک فرد حقیقی ظرف دو روز صادر می‌شود، اما اعطای مجوز برای سبدگردان‌ها و صندوق‌ها حداقل 6-5 ماه طول می‌کشد. در حالی که باید مردم را به سرمایه‌گذاری به روش غیرمستقیم در بورس تشویق کنیم تا در نوسانات کمتر دچار زیان شوند.
* دادن مجوز سبدگردان‌ها نباید زمان‌گیر باشد
این کارشناس در مورد این که آیا تقاضایی هم برای تشکیل سبدگردان‌ها و صندوق‌ها بوده است، گفت: تقاضا وجود دارد، اما دادن مجوز چندین ماه طول می‌کشد، در حالی که بسیاری از این کارها شاید نیازی به مجوز هم نداشته باشد و باید نهادهای تخصصی در بازار سرمایه فعال شوند و کار سبدگردان‌ها سرعت گیرد تا مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری به روش غیرمستقیم کنیم.
همچنین این کارشناس در مورد این که شاخص بورس در این روزها مرتب کاهش می‌یابد گفت: ریزش‌های پی در پی شاخص بورس تهران باعث شده بسیاری از سهم‌های موجود بازار ارزنده و قابل اتکا باشد و این مسأله را می‌توان از اطلاعات مالی شرکت‌ها که در کدال منتشر شده دریافت، اما به کسانی که می‌خواهند وارد بازار سرمایه شوند توصیه می‌کنیم، به جای این که مستقیم سهام شرکت‌ها را خریداری کنند، از روش غیرمستقیم یعنی از طریق صندوق‌ها و یا سبدگردان‌ها وارد شوند.
* همچنان نقدینگی کافی در بازار سرمایه وجود دارد
این کارشناس همچنین این نکته را اضافه کرد: سرمایه‌گذاران قدمی بازار بورس هم ممکن است سهام خود را فروخته باشند اما منابع خود را از بازار سرمایه بیرون نبرده‌اند و به جای خرید سهام در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و این وجوه پتانسیل خوبی دارد که بازار را به تحرک وادارد و نقدینگی برای بازار فراهم کند. البته منکر این نیستیم که یک سری از نقدینگی‌ها با ریزش شاخص از بازار بیرون رفته است، اما همچنان نقدینگی کافی در بازار وجود دارد.
این کارشناس بورسی با اشاره به این که قیمت ارز و نرخ تورم در کشور افزایش یافته است، گفت: همچنان که قیمت محصولات مختلف نشان می‌دهد سودآوری بسیاری از شرکت‌های بورسی بهتر شده است و عملکرد 6 ماهه این شرکت‌ها نشان می‌دهد، بسیاری از سهام موجود در بازار ارزنده شده‌اند، اما ارزندگی سهام را کسانی که تخصص دارند متوجه می‌شوند و بنابراین ارزندگی را یا باید از طریق مطالعه و تحلیل به دست آورد و یا این که منابع خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد کنیم و به جای خرید سهام واحدهای صندوق‌ها را خریداری کنیم و یا پول خود را از طریق سبدگردان‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.
وی در مورد این که سرمایه گذاری به روش غیرمستقیم چگونه است گفت: فرد سرمایه‌گذار یا تخصص و وقت کافی دارد که خودش انتخاب می‌کند و یا ندارد که باید از خدمات نهادهای مالی و سبدگردان‌ها و صندوق‌ها استفاده کند.
* حقوقی‌ها به خواست دولت سهام فروختند
این کارشناس در مورد این که بسیاری از فعالان بازار می‌گویند دولت و شرکت‌های حقوقی باعث ریزش شاخص بورس شده‌اند، گفت: این حرف را افراد حقیقی می‌زنند. البته باید پرونده شرکت‌های حقوقی و دولت جدا شود. اولا شرکت‌های حقوقی که در بازار حضور پیدا کرده‌اند در آن زمان دولت به آنها می‌گفت باید سهام خود را بفروشید و اگر این شرکت‌ها سهام فروختند، الان نباید به آنها ایراد بگیریم، چون آن موقع دولت می‌گفت باید سهام عرضه کنید تا بازار متعادل شود. از طرفی از شرکت حقوقی نباید انتظار داشت که منابع خود را صرف خرید سهامی کند که ارزنده نیست، بنابراین در هر جا که سود نداشت، شخص حقوقی خارج می‌شود و نمی‌توان برای حقوقی‌ها تعیین تکلیف کرد. باید یک شرکت حقوقی از سهم خود حمایت کند به شرطی که بپذیرد که سهام او ارزنده است.
این کارشناس بورسی یکی از راهکارهای مهم را بحث بازارگردانی و الزام به بازارگردانی سهام عنوان کرد و گفت: ظرف دو ماه گذشته کم کم سهام به دست بازارگردان‌ها قرار گرفته و باید بازار گردان‌ها هم آزادی عمل داشته باشند، اما آنچه اهمیت دارد نقدشوندگی بازار است و سرمایه‌گذار حقیقی نباید درگیر شاخص باشد چون مکانیسم عرضه و تقاضا راه خودش را پیدا می‌کند.
* فروش سهام عدالت هم بر ریزش بازار تاثیرگذار بود
این کارشناس بورسی در مورد این که گفته می‌شود سهام عدالت هم از دلایل ریزش شاخص بورس است، گفت: واقعیت این است که این حرف درست است؛ سهام عدالت با مصوبات شورای عالی بورس به فروش می‌رسد و به کارگزاران محول شد. کارگزاران تصمیم گرفتند چه زمانی سهام عدالت را در بازار عرضه کنند و با تقاضای مردم برای فروش سهام عدالت، حجم زیادی از سفارشات برای فروش سهم یا خرید سهم در بازار بود که می‌تواند بر شاخص کل اثرگذار باشد.
وی در مورد این که به سهامداران عدالت توصیه می‌کنید سهام خود را نگه دارند یا بفروشند گفت: البته صاحبان سهم موقعیت بازار را می‌فهمند اما اکنون که بازار ریزش می‌کند وقت خوبی برای خرید سهام است و نه این که زمان فروش سهام و یا سهام عدالت باشد.
