افزایش مستمر منابع بانک مهر ایران

عضو هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران خبر داد: نسبت مطالبات غیرجاری بانک به منابع از ۱.۵ درصد سال ۹۵ به ۰.۴۸ درصد رسید.

به گزارش روابط عمومی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران حسن تلیکانی، عضو هیات مدیره این بانک درباره شاخص‌های عملکردی این بانک اظهار کرد: آنچه بانک مهر ایران به آن دست پیدا کرده، بر اساس برنامه‌ریزی‌های مدیریت آن بوده است. حدود چهار سال قبل که دکتر اکبری، مدیرعامل این بانک شدند و سپس به‌تدریج اعضای هیات مدیره به وی اضافه شدند، موضوعات مختلفی مطرح بود از جمله اینکه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران به شکل سابق فعالیت خود را ادامه دهد و یک بانک کوچک باشد یا اینکه بانک را در راستای رشد و تعالی حرکت دهیم و اهدافی را برای آن مشخص کنیم. با توجه به سهم بانک مهر ایران در سال ۱۳۹۵ که یک سهم پایین از بازار پول و شبکه بانکی بود، نخستین هدف افزایش این سهم تعیین شد.

تلیکانی درباره افزایش سهم یک بانک از بازار پول، اظهار کرد: در صورتی که رشد منابع به‌ اندازه رشد نقدینگی باشد، سهم بانک از بازار افزایش نمی‌یابد؛ زیرا سایر بانک‌ها نیز این رشد را تجربه می‌کنند. پس تیم مدیریتی بانک مهر ایران باید حدی از رشد منابع را انتخاب می‌کرد که دو برابر رشد نقدینگی کل کشور باشد. اگر متوسط رشد نقدینگی را در سه سال گذشته ۲۵ درصد در نظر بگیریم، رشد مانده منابع بانک همواره بالای ۷۰ درصد بوده است. فاصله رشد منابع با رشد نقدینگی نشان می‌دهد سهم بانک مهر ایران از بازار پول کشور افزایش یافته است. سهم بانک مهر ایران از کل منابع بانکی در طول چند سال گذشته (۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹) از ۰.۴ درصد به بیش از یک درصد رسیده است.

وی با اشاره به اینکه بانک مهر ایران یک بانک تخصصی قرض‌الحسنه است، گفت: یکی دیگر از اهداف ما این بود در گام نخست به‌صورتی عمل کنیم که غیر از استان‌های بزرگ در سایر استان‌های کشور حرف برای گفتن داشته باشیم. از این بانک انتظار می‌رود حداقل در منابع قرض‌الحسنه اعم از حساب جاری و حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه رتبه های خوبی را داشته باشد. این هدف از سه سال پیش تا کنون دنبال شده و اکنون در تمام استان‌ها به جز استان‌های معدودی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی ما رتبه نخست را داریم. یعنی در دو حساب جاری و حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه رتبه نخست بیش از ۹۰ درصد استان‌ها را داریم.

تلیکانی این‌طور ادامه داد: از آنجایی که بانک مهر ایران بانک تخصصی قرض‌الحسنه است، باید منابع آن به‌گونه‌ای رشد کند که بتوانیم به نیاز واقعی اقشار متوسط و ضعیف جامعه پاسخ دهیم. اگر یک فعال حوزه تولید یا تجارت نیاز به وام داشته باشد، می‌داند که باید به سوی بانک‌های تجاری برود. اما اگر یک شخصی حقیقی یا یک بنگاه کوچک تمایل به دریافت وام داشته باشد، نمی‌داند نیاز خود را چگونه مرتفع کند. محل پاسخ به این نیاز بانک‌های قرض‌الحسنه هستند که مأموریتشان بانکداری خرد است. تقاضای کل در این بانک بالاست که با منابع گذشته همخوانی نداشت. این نیز یکی از دلایلی است که بانک‌های قرض‌الحسنه نیاز به رشد دارند.

این عضو هیات مدیره بانک مهر ایران اظهار کرد: خوشبختانه بانک موفق شد منابع خود را به‌صورت چشمگیری افزایش دهد و در سه سال گذشته به طور میانگین، بیش از ۷۰ درصد رشد مانده منابع داشته‌ایم که یک اتفاق بسیار بزرگ است. تفاوت این بانک با سایر بانک‌ها در این است که ما از محل سپرده‌های موجود بانک، زایش جدید نداریم؛ زیرا نرخ سودی به سپرده‌ها پرداخت نمی‌شود. در نتیجه کارکنان بانک مهر ایران باید مستمراً تلاش کنند و مشتریان و سپرده‌های جدیدی را به بانک بیاورند.

تلیکانی با بیان اینکه بانک مهر ایران با تقاضای زیادی برای دریافت تسهیلات از سوی مردم روبروست، گفت: این موضوع مد نظر است که بتوانیم به نیاز تمام اشخاص حقیقی در حوزه دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه پاسخ دهیم و پرداخت تسهیلات بانک افزایش یابد. تسهیلات بانک مهر ایران متناسب با رشد منابع، افزایش یافته است. این رشد نیز عادلانه بوده و منابع هر استان یا شهرستان در همان استان یا شهرستان مصرف شده است. تسهیلات بانک در این سال‌ها از ۵۰۰هزار فقره به دو میلیون و ۳۰۰هزار فقره رسیده است.

وی با بیان رشد چشمگیر تسهیلات پرداختی از سوی بانک مهر ایران در سال‌های اخیر، اظهار کرد: اکنون بانک به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند به قدر مطلق تسهیلات نیز اشاره کند. هر چند در سال‌های گذشته نرخ رشد تسهیلات بالا بود، اما قدر مطلق آن پایین بود؛ اما اکنون هم نرخ رشد تسهیلات بالاست، هم قدر مطلق آن با بانک‌های بزرگ برابری می‌کند. افزایش تسهیلات از نظر تعداد و مقدار برای ما مهم بوده است.

تلیکانی درباره نسبت مطالبات به منابع بانک مهر ایران نیز گفت: پاشنه آشیل بانک‌های قرض‌الحسنه مطالبات آن‌هاست. اگر سرعت گردش نقدینگی در این بانک بالا نباشد، بانک‌ها به چالش و مشکل جدی برمی‌خورند. درباره شاخص نسبت مطالبات غیرجاری به منابع نیز از ۱.۵درصد سال ۱۳۹۵، امروز به ۰.۴۸ درصد رسیده‌ایم. ۸۰ درصد این میزان نیز سررسید گذشته است که ۹۵ درصد از این بخش نیز وصول شدنی است. علاوه بر این، بانک سه برابر میزان مطالبات خود ذخیره دارد و این برای ما یک سرمایه اطمینان‌بخش است. شاخص نسبت مطالبات غیرجاری به منابع بانک مهر ایران سرآمد همه بانک‌های کشور است.

وی اظهار کرد: ما ثابت کردیم اشخاص حقیقی که وام قرض‌الحسنه می‌گیرند، خود را متعهد به پرداخت اقساط تسهیلات می‌دانند. این موضوع نشان می‌دهد این بانک بهداشت اعتباری را به‌واسطه تعامل مثبت با مشتری به‌نحو احسن رعایت کرده است. مشتری بانک مهر ایران اعتبار خود را برای دریافت تسهیلات آتی از این بانک حفظ می‌کند.

به گفته عضو هیات مدیره بانک مهر ایران، موضوع بعدی این است که باید تنوع خدمات را بیشتر کنیم و بخش‌های مؤثر اقتصادی را حمایت کنیم. بانک قرض‌الحسنه نمی‌تواند فقط وام ازدواج دهد؛ زیرا مشتریان بانک تنها به این وام نیاز ندارند. امروزه تمام خرده‌بخش‌ها و نیازهای خرد تجاری، خرید کالای اساسی، خرید مواد اولیه و ایجاد اشتغال جزو مواردی است که بانک مهر ایران می‌تواند آن‌ها را در حوزه بانکداری خرد انجام دهد. گام نخست در این راستا، انعقاد قرارداد با سازمان‌های مختلف مانند بنیاد برکت و کمیته امداد است. به این ترتیب راه را برای ورود بانک به عرصه‌های اشتغال‌زایی و نقش مولد داشتن باز کردیم.

وی گفت: مورد دیگر اینکه برای افزایش سهم خود از بازار پول کشور، در حال همکاری با سازمان های مختلف و نهادهای حاکمیتی و... هستیم که کارکنان آن‌ها تسهیلات قرض‌الحسنه را از بانک مهر ایران دریافت کنند. یکی از استراتژی‌های ما این بود که هزینه‌های بانک را از محل کارمزدها پوشش دهیم. در سال گذشته، ۹۷ درصد هزینه‌های بانک از محل کارمزدهای بانک تأمین شد. هدف این است که تمام هزینه‌ها را از محل کارمزد تسهیلات پوشش دهیم. هنگامی که به نقط سر به سر رسیدیم، در پی کاهش یک درصد کارمزد بانک در سال آتی هستیم.

تلیکانی با بیان تفاوت بانک مهر ایران با بانک‌های تجاری اظهار کرد: بانک‌های تجاری برای اینکه مشکل نقدینگی خود را حل کنند، با پرداخت نرخ سود بالاتر این کار را انجام می‌دهند؛ در حالی که ما چنین امکانی نداریم. در نتیجه باید سرمایه قوی داشته باشیم تا اگر به چالش برخوردیم، این چالش را از محل سرمایه نقدی خود حل کنیم. خوشبختانه سهامداران ما که حرفه‌ای‌های شبکه بانکی هستند، این مسئله را حل کرده‌اند. سرمایه بانک در سال گذشته افزایش یافت و ۲۵هزار میلیارد ریال رسید. سرمایه قوی و قابل نقد، یک پشتوانه مستحکم برای بانک‌های قرض‌الحسنه است که در هنگام چالش بتوانند از آن استفاده کنند.

وی این‌طور ادامه داد: اکنون نیز با حمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی و همچنین سهامداران بانک مهر ایران در پی این هستیم در طول دو سال آینده، سرمایه بانک را به ۵۰هزار میلیارد ریال افزایش دهیم. پس از ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه، این اقدام با واگذاری برخی املاک آغاز می‌شود. پیگیریم این مسئله به بهترین شکل ممکن انجام شود. دکتر اکبری، مدیرعامل بانک در این موضوع مدبرانه و هوشمندانه موضوعات را رصد و هدایت می‌کنند و مطمئناً بانک به آن اهداف خود خواهد رسید. همکاران بانک نیز باید بدانند که بانک مهر ایران بزرگ شده و بانک بزرگ نیاز به افراد بزرگ و تفکر بزرگ دارد.

عضو هیات مدیره بانک مهر ایران، گفت: امروزه افتخار می‌کنیم که بانک مرکزی به بانک مهر ایران توجه کافی دارد و در خیلی از طرح‌هایی که بنا دارد انجام دهد، این بانک را دخیل می‌کند. افتخار می‌کنیم که بانک مهر ایران در وزارت امور اقتصاد و دارایی جایگاه مناسبی را پیدا کرده و هر کاری که بخواهند انجام دهند، ما را نیز دخیل می‌کنند. به‌قدری بانک مهر ایران موفق بوده و زیرساخت‌های خوبی داشته که در فروش صندوق دارا یکم(ETF) ما نیز در ردیف بانک‌های بزرگ قرار گرفتیم.

وی اظهار کرد: خوشبختانه امروزه بانک مهر ایران علی‌رغم همه مشکلاتی که در بازار پول وجود دارد اعم از شیوع بیماری کرونا و تقویت بازارهای موازی، موفق شده بالغ بر ۳۳۳هزار میلیارد ریال منابع جذب کند. با عنایت به رشد منابع بانک تا برهه فعلی از سال جاری، در حالت عادی منابع بانک امسال نیز بیش از ۶۰ درصد رشد می‌کنند، ولی ما تلاش می‌کنیم با هم‌افزایی بتوانیم به رشدی بیش از این عدد در حوزه منابع بانک برسیم. امیدواریم به نقطه‌ای برسیم هر شخصی هنگامی که پشت باجه بانک مهر ایران قرار گرفت، بدون کوچک‌ترین مسئله‌ای بتواند تسهیلات مورد نیاز خود را دریافت کند. توانمندسازی جامعه و اشخاص حقیقی، هدف نهایی ماست.

به گفته تلیکانی، کفایت سرمایه یک شاخص بسیار مهم است و بانک‌ها ملزم به رعایت کردن آن هستند. ۸ درصد نرخ کفایت لازم و تا ۱۲ درصد مطلوب است. اکنون نرخ کفایت سرمایه بانک مهر ایران ۱۵ درصد است که در سال‌های گذشته بیش از این عدد هم بوده است. این موضوع نشان از عملکرد صحیح این بانک دارد. البته این شاخص همان‌طور برای ما تعریف شده که برای بانک‌های تجاری تعریف شده است. اگر این نگاه تغییر کند، نسبت کفایت سرمایه بانک مهر ایران افزایش هم می‌یابد.

وی در ادامه افزود: ماموریت بانک‌های تجاری این است که مشتریان کلان اقتصادی در حوزه‌های مختلف را تأمین کنند. آن بانک‌ها و کارمندانشان به این صورت پرورش پیدا کرده‌اند، بانک‌های تخصصی نیز در حوزه‌های خاص مربوط به خود فعالیت می‌کنند. مأموریت بانک مهر ایران نیز بانکداری خرد است. یکی از کارهای شفافی که در بانک مهر ایران انجام شده، اولویت‌بندی کردن دریافت تسهیلات است و رئیس شعبه نمی‌تواند اولویت‌ها یا مبلغ آن را تغییر دهد. برای اینکه منابع بانک را افزایش دهیم، باید اولویت با کسانی باشد که سپرده خود را در بانک می‌گذارند.

تلیکانی گفت: همان‌طور که پیش از این گفتم، برای اینکه افراد را توانمند کنیم، و خروج از صرف کمک بلاعوض، باید وارد عرصه‌های اقتصادی شد. برای ورود به عرصه اقتصادی باید از ایجاد شغل و نیازهای مالی آن شناخت وجود داشته باشد. به‌مرور زمان و تقریباً از سه سال پیش وارد این عرصه‌ها شدیم. نخستین مورد آن نیز همکاری با بنیاد برکت بود. آن‌ها طرح معرفی می‌کردند و در تأمین مالی به آن‌ها کمک می‌کردیم. روش توانمندسازی فرد را نیز خودشان مشخص می‌کردند.

وی در همین رابطه اضافه کرد: اگر مشکل معیشتی فرد حل شود، سایر مسائل نیز حل می‌شود و عزت نفس وی هم حفظ شده است. ورود به عرصه توانمندسازی یعنی کمک به اینکه فرد شغل بهتری پیدا کند یا شغلی برای خود ایجاد کند و ... همچنین این موضوع شامل کمک به حل مسائل بهداشتی و آموزشی افراد نیز می‌شود.

عضو هیات مدیره بانک مهر ایران گفت: قرض‌الحسنه برای بخشیدن نیست. در آیات و احادیث هم آمده هر کسی پولی قرض می‌گیرد، متعهد به پرداخت آن است. حتی اگر کسی توان بازپرداخت قرض را ندارد، نباید این دِین را برای خود ایجاد کند. نستب مطالبات غیرجاری به منابع بانک نیز این موضوع را نشان می‌دهد، افرادی که از بانک وام گرفته‌اند، خود را متعهد به پرداخت آن می‌دانند.

وی تأکید کرد: در بخش سلامت، حفظ جان کارکنان بانک در اولویت است. به استان‌ها اختیار دادیم که نسبت به خرید لوازم بهداشتی اقدام کنند. همچنین برای تنظیم ساعت کار شعب نیز به استان‌ها اختیار دادیم تا با عنایت به شرایط هر استان، تصمیم بگیرند. شعب هیچ بانکی در سطح کشور به‌اندازه بانک مهر ایران شلوغ نیست. آمار افتتاح حساب و پرداخت تسهیلات این را نشان می‌دهد. با این حال ما کمترین آسیب را از این محل دیدیم و تنها یکی از همکاران ستادی ما متأسفانه جان خود را از دست داد. به‌طور کلی بانک توانست سلامت نیروی انسانی را که اولویت مدیران بانک است، حفظ کند.

تلیکانی در همین رابطه افزود: امیدواریم همکاران دقت لازم را داشته باشند و هم سلامت خود را حفظ کنند، هم فعالیت‌های بانک با اختلال مواجه نشود. اگر در شعبه‌ای نکات بهداشتی رعایت نشود، ناچار به تعطیلی آن شعبه می‌شویم. در این صورت هم سلامتی همکاران ما به خطر افتاده و هم تعطیل کردن شعبه باعث ایجاد مشکل در نسبت منابع و مصارف و ایجاد نارضایتی مشتریان مؤثر است. حفظ سلامتی همکاران، بهبود وضعیت بانک و همچنین حفظ رضایتمندی مشتریان را نیز در پی دارد. لازم است که کارکنان بانک پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و در این رابطه سهل‌انگاری نکنند.

وی تصریح کرد: تصمیمی را شورای محترم پول و اعتبار گرفت که البته ایراداتی به آن وارد بود. ما با سه ماه استمهال تسهیلات قرض‌الحسنه مشکلی نداشتیم؛ اما درباره طبقه‌بندی افراد مشکل داشتیم. بانک مهر ایران تنها وام ازدواج پرداخت نمی‌کند؛ بلکه بخشی از وام‌های این بانک حالت مشارکتی دارد. بخش زیادی از دریافت‌کنندگان تسهیلات از بانک مهر ایران، کارکنان سازمان‌ها هستند که تسهیلات پرداخت شده به آن‌ها با مشارکت بانک و سازمانی است که فرد در آن مشغول به کار است. منابعی که به این مشتریان پرداخت شده، تنها متعلق به بانک نبوده که شورای محترم پول و اعتبار بر این اساس برای تمام وام‌های قرض‌الحسنه تصمیم بگیرد.

تلیکانی ادامه داد: موضوع دیگر اینکه افراد مورد بحث کارمند بوده‌اند که در تعطیلات عید مشکلی پیدا نکردند و حقوق خود را دریافت کردند. چنین افرادی چرا باید مشمول این بخشنامه شوند؟ این مسئله باعث شده توان بانک مهر ایران در راستای رسیدن به هدف نهایی کاهش یابد که همان رسیدگی به اقشاری بود که از شیوع بیماری کرونا آسیب دیدند. ما هر ماه حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان وصولی داشتیم که این تصمیم باعث شد نتوانیم آن‌ها را وصول کنیم. با اینکه حداقل می توانستیم نیمی از این عدد را وصول کنیم. هر چند در همین دوره نیز بانک مهر ایران پرداخت وام از سوی خود را قطع نکرد.

عضو هیات مدیره بانک مهر ایران در نهایت گفت: امیدواریم با افزایش منابع بانک بتوانیم به افرادی تسهیلات قرض‌الحسنه بدهیم که با شیوع بیماری کرونا آسیب دیده‌اند. منتها لازم است تصمیماتی که گرفته می‌شود، بر اساس واقعیات و کسب نظر از بانک‌های قرض‌الحسنه باشد. از آنجایی که بانک‌های قرض‌الحسنه جدید هستند، ممکن است برخی از فعالیت‌هایشان حتی برای مدیران بانک مرکزی نیز ناشناخته باشد و این بانک‌ها را تنها محدود به پرداخت وام ازدواج محدود می‌دانند. با این نگرش، برخی تصمیماتی گرفته می‌شود که ما را با چالش روبرو می‌کند.