رئیس پژوهشکده میگوی کشور می‌گوید تکثیر و پرورش میگو دارای چالشهای متعددی شامل بیماریهای میگو، دسترسی به نهاده‌های مهم از قبیل مولد، پست لارو و غذای با کیفیت، مشکلات فنی و ساختاری و برخی چالشهای منطقه‌ای است ولی از میان همه چالش‌ها، بروز بیماریها و عدم دسترسی به مولدین و بچه میگوی سالم به عنوان مهمترین چالش پرورش میگو در کشور قلمداد می‌گردد.
عقیل دشتیان نسب در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مهمترین چالشهای پیش رو تکثیر و پرورش میگو عنوان کرد: بروز بیماری ها بدون شک مهمترین چالشی است که در حال حاضر صنعت میگو در سطح جهانی با آن روبرو است. تاریخچه شیوع و آسیب های ناشی از بروز بیماریها در صنعت میگو بر هیچ کس پوشیده نیست و همچنان این صنعت از طریق بروز بیماریهای ویروسی قبلی مثل بیماری لکه سفید میگو و بیماریهای نوظهور غیر ویروسی از جمله EMS و EHP متحمل آسیب و ضرر اقتصادی می شود.
وی ادامه داد: از دید مدیریتی، همواره پیشگیری از بیماریها بهتر از تلاش برای مبارزه و درمان آنها بعد از وقوع است و این میسر نیست مگر از طریق اجرای تحقیقات کاربردی، مولفه های بهداشتی و الزامات ایمنی زیستی.
این مسئول تصریح کرد: پژوهشکده میگو در خصوص بهداشت و بیماریهای میگو تاکنون پروژه های متعددی اجرا نموده که هرکدام در مواقع مورد نظر مفید و مثمر ثمر بوده اند، هم اکنون نیز دو پروژه مهم در این خصوص در دست اجرا دارد که یکی تولید کیت بومی تشخیص بیماری لکه سفید میگو است که تولید تجاری این کیت صنعت میگو را از وابستگی به واردات پر هزینه و دشوار کیت تشخیصی وارداتی مشابه بی نیاز خواهد کرد و امکانات تشخیصی ارزان و آسان در دسترس همگان قرار خواهد داد. از دیگر پروژه های مهم در این خصوص تولید مولدین عاری از بیماری خواهد بود که همچون سال‌های گذشته بخشی از نیاز کشور به مولدین عاری از بیماری را رفع خواهد کرد، طرح تولید مولدین عاری از بیماری در اوایل دهه نود شمسی آغاز و دانش فنی آن به دست آمد، چند سالی است که دانش فنی آن توسط پژوهشکده به بخش اجرا واگذار شده است، هرچند که چند شرکت خصوصی مجوز اجرای طرح مذکور داشته اند اما هنوز بخش خصوصی تولید مناسبی در این زمینه نداشته است، لذا در سال جاری پژوهشکده برای کمک به بخش خصوصی در حد ظرفیت خود بخشی از مولدین مورد نیاز صنعت را تامین خواهد کرد.
رئیس پژوهشکده میگو عنوان کرد: اما در کنار تولید میگوی عاری از بیماری (SPF)، توجه به بومی سازی و اصلاح نژاد میگو بسیار حائز اهمیت است. با توجه به توسعه برنامه جهانی پرورش میگو هر بازاری با سیستم های مختلفی کار می کند و با چالش های مختلفی روبرو است، لذا باید محصولی تولید شود که بتواند نیازهای بازار را برآورده سازد. از این رو هدف اصلی تولیدکنندگان میگو در همه مناطق دستیابی به محصولی است که از سرعت رشد بالایی برخوردار باشد. با این وجود در سال های اخیر، پس از شیوع بیماری های مختلف در صنعت پرورش میگو محققین در صدد تولید میگوهایی با درصد بازماندگی بالا بوده‌اند. امروزه بسیاری از مراکز تجاری تولید مولد با ایجاد لاین‌های مختلف برای صفاتی از قبیل سریع الرشد بودن، مقاوم نسبت شرایط مختلف محیطی، مقاوم نسبت به بیماری های مختلف توانسته‌اند میگوهایی تولید کنند که با تمامی شرایط آب و هوایی جهان سازگار باشد.
دشتیان نسب اضافه کرد: در این خصوص هم پژوهشکده میگو چند سالی است که گام‌هایی برداشته ولی به دلیل کمبود ظرفیت مناسب و اعتبارات مورد نیاز هنوز نتایج مد نظر کسب نشده و برای ملموس شدن نتایج و بهره مندی پرورش دهندگان از نتایج بسیار جذاب اصلاح نژاد همکاری همه دست اندرکاران شامل بخش دولتی و خصوصی نیاز است.
وی اظهار کرد: طی دهه های اخیر، همگام با پیشرفت های علمی و فن آوری مرتبط با آبزی پروری موجب تنوع سیستم ها و روش های تولید گردیده و این صنعت را تا حد زیادی دگرگون ساخته است. از جمله ملزوماتی که پایه گذار به کارگیری این تنوع سیستمی شده، محدودیت در منابع آبی، محدودیت اراضی مناسب، چالش های زیست محیطی، بروز بیماری ها، مشکلات اقتصادی و... بوده است.
به گفته رئیس پژوهشکده میگو این رویکرد در زمینه پرورش میگوی کشور در مقایسه با سایر کشورهای پیشرو، چندان چشمگیر نبوده و نیازمند برنامه ریزی مدون دولتی و اتحادیه های پرورش میگو است، از طریق پژوهشکده آموزشهای ترویجی متعددی تاکنون انجام شده و تعدادی از پرورش دهندگان پیشرو نیز با رعایت دستورالعملهای مد نظر توانسته اند پیشرفتهای بسیار خوبی داشته باشند و تولید خود را به بیش از دو برابر ارتقا دهند که می توانند الگوی خوبی برای سایر بهره برداران باشند.
وی می افزاید: این موارد شامل استفاده از سازه ها و روش هایی همچون استخر(حوضچه) نوزادگاهی، استفاده از حوضچه های ذخیره (رزروار)، توالت میگو، خروجی مرکزی، لاینر، غذادهی اتوماتیک و... قادر خواهد بود علاوه بر افزایش بهره وری (به عنوان مثال پرورش بیش از یک دوره در سال)، سلامت و امنیت تولید را نیز تضمین نماید.
عقیل دشتیان نسب با اشاره به تکثیر میگو گفت: مهمترین چالش مراکز تکثیر میگو وابستگی به تکنسین های بیگانه و تامین نهاده های تولید از خارج کشور است. اگرچه به دلیل تعهدات کوتاه مدت و کمتر صاحبان مراکز به کارکنان خارجی و سهولت تامین این کارکنان تاکنون مشکلی از این نظر به وجود نیامده، اما نفس این وابستگی بالقوه می تواند مشکل ساز باشد که رفع آن در گرو ثبات نیروی انسانی شاغل در مراکز تکثیر و آموزش آنها است و از طرفی بایستی برای تامین نهاده های مورد نظر در داخل کشور کوشش شود.
وی افزود: یکی از مهمترین این نهاده ها تامین غذای زنده برای مولدین و مراحل اولیه لاروی است، پژوهشکده هم اکنون طرح تولید "کرم دریایی نرئیس" که سالانه ده ها تن و با مشقات فراوان به کشور وارد می شود را در دستور کار دارد و امید است با همکاری بخش خصوصی در سال‌های آینده وابسته به واردات این قلم جنس به کشور نباشیم، در زمینه تامین استوک اولیه جلبکهای تک سلوای دریایی سال‌هاست که پژوهشکده با حفظ و نگهداری و خالص سازی استوک اولیه ریز جلبک‌ها مامنی برای تکثیرکنندگان میگو می باشد.
رئیس پژوهشکده میگو با اشاره به اینکه نقش تحقیقات در زمینه پویائی بخش های اجرایی بر کسی پوشیده نیست، گفت: در این زمینه، لازم است در کشور ایران نیز این مهم جدی گرفته شده و هزینه های تحقیقات کاربردی و در پی آن، انتقال یافته ها در قالب کارگاه های آموزشی و برنامه های مختلف ترویجی توسط بخش دولتی تأمین گردیده و به این ترتیب حضور محققین و کارشناسان بخش های نظارتی برای احصاء مشکلات و ارائه راهکارها، پررنگ تر گردد و ان‌شاءالله شاهد کارآفرینان نخبه دانش بنیان در حل برخی از مشکلات صنعت میگو باشیم.
نظر شما
