نگاهی به صنایع پیشرو بازار بورس

دنیای اقتصاد : شاخص کل بورس تهران دیروز پس از نوسان پنج‌روزه در کانال ۲۵۲ هزار واحدی، پرفروغ ظاهر شد و توانست با ثبت بیشترین میزان رشد در ۱۲ روز معاملاتی اخیر، ضمن عبور از قله تاریخی در ۲۳ تیرماه، در میانه کانال ۲۵۴ هزار واحدی قرار گیرد و رکوردی جدید در کارنامه این بازار ثبت کند. رشد ۶/ ۰ درصدی شاخص سهام در حالی رقم خورد که ارزش معاملات خرد سهام نیز که روزهای گذشته با کاهش محسوسی مواجه شده بود، بار دیگر به سطوح بالاتر از ۸۵۰ میلیارد تومان بازگشت.

با وجود این همچنان نشانه‌هایی از تردید و احتیاط میان معامله‌گران بازار دیده می‌شود که عمدتا به نبود محرک جدی در بازار به ویژه تحرک‌های مثبت در بازار جهانی باز می‌گردد. در شرایط فعلی برآورد از متغیرهای موجود نشان از پتانسیل بازار سهام برای تداوم حرکت در مسیر صعودی دارد. در این فضا اهمیت رصد متغیرهای اثرگذار بیش از گذشته احساس می‌شود.

معاملات نهمین روز مردادماه با رشد ۱۵۴۸ واحدی شاخص کل بورس تهران همراه شد و این نماگر را ۳/ ۰ درصد بالاتر از قله تاریخی پیشین بازار قرار داد. در این روز از ۳۱۵ نماد معامله شده، ۱۹۴ نماد (معادل ۶۲ درصد) با رشد قیمت همراه شدند. در این میان همان‌طور که اشاره شد از نکات مورد توجه معاملات دیروز بورس تهران، بازگشت نسبی ارزش معاملات خرد به سطوحی بود که هر چند با روزهای اوج خود همچنان فاصله دارد اما در قیاس با روزهای معاملاتی دو هفته اخیر بورس تهران رضایت‌بخش است. به این ترتیب در حالی که از پایان معاملات تیرماه تا پایان معاملات روز سه‌شنبه، ارزش دادوستدها نسبت به میانگین روزانه سال جاری نصف شده بود، دیروز بار دیگر از ۸۵۰ میلیارد تومان فراتر رفت. علاوه بر این افزون بر یک‌چهارم سهام بورسی، با صف‌های خرید به معاملات روزانه خود پایان دادند و ماحصل آن انتظار ناکام بیش از ۵۰ میلیارد تومان نقدینگی برای ورود به گردونه معاملات بورس تهران بود.

نگاهی به عملکرد صنایع بورسی طی معاملات روز گذشته نشان می‌دهد روز گذشته در میان ۳۸ صنعت فعال بورس تهران، ۲۷ صنعت با رشد میانگین قیمت‌ها همراه شدند. صنایعی که عمدتا شامل شرکت‌های کوچک بازار می‌شوند. شرایطی که سبب شده تا دیروز در کنار ثبت رشد ۶/ ۰ درصدی برای شاخص کل، شاخص هم‌وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها بدون توجه به ارزش بازاری آنها دارد، بیش از ۳/ ۱ درصد رشد کند. به این ترتیب در شرایطی که نمادهای بزرگ کالایی پشت سد بازار جهانی مانده و در انتظار جهت‌گیری مشخص این بازارها هستند، بار دیگر توجه بورس‌بازان به گروه‌های کوچک‌تر بازار جلب شده است. در این میان گروه‌های کوچک و عموما تک سهم محصولات چرمی، انتشار، سایر معادن، محصولات کاغذی و استخراج زغال‌سنگ در صدر جدول صنایع با بیشترین بازدهی روزانه ایستادند.

با این حال شاهد بیشترین اثرگذاری مثبت بر شاخص سهام از سوی نمادهای پتروپالایشی بازار بودیم. جایی که افت قیمت گاز طبیعی و رشد قیمت نفت از جمله مهم‌ترین دلایل توجه به سهام این دو گروه عنوان می‌شود. در این راستا قیمت نفت در معاملات روز چهارشنبه بازار جهانی تحت تاثیر کاهش بیش از حد انتظار ذخایر نفت آمریکا و همچنین انتظار سرمایه‌گذاران برای کاهش نرخ‌های بهره آمریکا، برای پنجمین روز متوالی افزایش یافت.

موجودی نفت خام در ایالات متحده در هفته منتهی به ۲۶ جولای ۶ میلیون بشکه کاهش یافت و به ۴۴۳ میلیون بشکه رسید. این در حالی است که تحلیلگران در نظرسنجی رویترز، کاهش ۶/ ۲ میلیون بشکه‌ای را پیش‌بینی کرده بودند. همچنین در حالی که تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند ذخایر بنزین در آمریکا ۴/ ۱ میلیون بشکه کاهش خواهد یافت، با کاهش ۱/ ۳ میلیون بشکه‌ای مواجه شد. اگر این داده‎ها از سوی دولت آمریکا تایید شود، به این معناست که ذخایر نفت خام آمریکا برای هفتمین هفته متوالی کاهش یافته است. این طولانی‌ترین دوره کاهش ذخایر نفتی این کشور از ژانویه ۲۰۱۸ است. در آن زمان ذخایر نفت ایالات متحده به مدت ۱۰ هفته کاهش یافت. علاوه بر این پایان هفته جاری قرار است فدرال رزرو، نرخ بهره آمریکا را برای اولین بار طی یک دهه اخیر ۲۵/ ۰ درصد کاهش دهد. جمیع این موارد سبب شد تا دیروز هر بشکه نفت برنت با رشد ۷/ ۰ درصدی ۱/ ۶۵ دلار معامله شود. نفت خام آمریکا (WTI) نیز روز گذشته ۵/ ۵۸ دلار بر هر بشکه قیمت خورد. شرایطی که سبب شد تا روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت تهران، پالایش نفت تبریز، پتروشیمی نوری و پالایش نفت اصفهان در صدر نمادهای اثرگذار بر رشد شاخص کل بورس تهران بایستند.

همچنین در جلسه روز گذشته اغلب نمادهای سیمانی بر مدار رشد ملموس قیمت سهم قرار گرفتند. واقعیت این است افزایش بیش از ۲۰ درصدی نرخ فروش محصولات، به شرط ثبات هزینه‌ها و حفظ بازارهای فروش می‌تواند سودآوری این شرکت‌ها را به‌صورت قابل‌توجهی افزایش دهد. با وجود این حتی با فرض تحقق پیش‌شرط‌های بالا به نظر می‌رسد سنجیدن تمامی شرکت‌های سیمانی با یک محک ممکن نباشد و نتوان مسیر یکدستی را برای تمامی گروه در آینده میان‌مدت متصور بود. به عبارت دیگر تمامی بنگاه‌های این گروه در کنترل هزینه‌ها و پوشش سودآوری عملکرد مشابهی نداشته‌اند و رشد قابل‌توجه قیمت در این گروه سبب می‌شود تا ارزندگی یکدست نمادهای این گروه مورد سوال قرار گیرد.

دیروز همزمان با رشد ۱۵۰۰ واحدی شاخص سهام پس از ۶ روز غلبه سهامداران حقوقی، شاهد افزایش فعالیت معامله‌گران خرد در سمت خرید سهام بودیم. این در حالی است که از ابتدای تیر تا پایان معاملات روز سه‌شنبه، تنها ۶ روز خالص تغییر مالکیت سهام به نام بازیگران حقیقی ثبت شده بود.

روز گذشته اما افزون بر ۴۲ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم به ارزش ۱۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقیقی در سهام زیرمجموعه گروه محصولات غذایی رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۱۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد افزوده شد. پس از آن نیز گروه حمل‌ونقل شاهد خالص تغییر مالکیت ۱۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. پالایشی‌ها نیز دیروز مورد توجه معامله‌گران خرد بازار قرار گرفتند و خالص خرید حدود ۱۳ میلیارد تومانی را رقم زدند.

در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت تایدواتر خاورمیانه در اولویت خرید معامله‌گران خرد قرار گرفت. دیروز حدود ۱۰ میلیون سهم «حتاید» به ارزش ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان در سمت حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. سهام بیمه دانا نیز دیروز مورد توجه بازیگران حقیقی بازار قرار گرفت. در این نماد معاملاتی روز گذشته بیش از ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم به ارزش ۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد افزوده شد. سهام شرکت پالایش نفت تهران نیز در این روز با خالص خرید حدود ۶ میلیارد تومانی به سمت حقیقی‌ها همراه شد.

در آن سوی بازار اما این نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی بودند که مورد توجه معامله‌گران عمده بازار قرار گرفتند. پتروشیمی‌ها در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۱۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نقدینگی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. همچنین دیروز درگروه فلزات اساسی، ۱۰ میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. بانکی‌ها نیز دیروز با خالص خرید حدود ۷ میلیارد تومانی معامله‌گران عمده بازار مواجه شدند. در میان شرکت‌ها نیز سهام بانک پاسارگاد شاهد خالص تغییر مالکیت ۴۶ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم به ارزش ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به سمت سبد سهام حقوقی‌ها بود.