بانکداری ایرانی ـ یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه شرکتهای کوچک بورسی به علت سهام شناور و سرمایه اندک، بیشتر بازیجه سفته بازان قرار میگیرند گفت: در سازمان بورس مکانیزمی برای مجازات سفته بازان وجود ندارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، اگر جزو فعالان بورس باشید، شاهد بوده اید که سهام های معتبر و صادرات محوری که سودآوری های عالی در تزارنامه محقق کرده اند و به اصطلاح تحلیل بنیادی قوی دارند اما رشد مناسبی نتوانسته اند داشته باشند و بالعکس این قضیه نیز با شرکتهایی مواجه می شوید که بدون هیچ دلیل خاصی ناگهان سیر صعودی رشد را طی می کند.
به این پدیده سفته بازی یا بورس بازی گفته می شود و عمدتا در بورس های با شاخص کیفیت نامطلوب یا به اصطلاح غیرکارا رخ می دهد. در بازارهای کارا هر قدر شدت کارایی بیشتر شود، قیمت بازار اوراق بهادار به قیمت ذاتی (قیمت واقعی) آنها نزدیکتر خواهد شد و قیمت اوراق بهادار به شکل عادلانه تعیین می شود.
بازار غیرکارا اولا باعث دلسردی سهامداران عادی می شود که فقط به اطلاعات رسمی دسترسی دارند اما این اطلاعات تمام واقعیت بازار را برایشان منعکس نمی کند و دوما باعث جولان دادن به تعدادی سهامدار درشتی می شود که در لابی های سفته بازانه یا بر اساس اطلاعات پنهانی بازار، بی دلیل یک سهام را بالا و پایین نوسان می دهند و خسارت زیادی به فعالان بورس وارد می کنند.
جولان سفته بازان در شرکتهای کوچک بورسی
ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه در همین باره در گفت و گو با تسنیم گفت: در بازار بورس با دو گروه شرکت مواجه هستم. یک نوع شرکتهای بزرگ و دارای سرمایه زیاد همانند سایپا، مخابرات و... وجود دارد و سرمایه گذاران متعدد و زیادی در آنها خرید و فروش می کنند و معمولا سرمایه گذاران حقوقی و نهادی مثل صندوقهای بازنشستگی و بیمه ای در این سهم ها نقش بسزایی دارند و بازیگر اصلی این سهم ها هستند در نتیجه سهام این گروه از شرکتها به ارزش ذاتی خود هماهنگ تر هستند و به نوعی در مسیر تحلیل بنیادی حرکت می کنند. وی ادامه داد: به نوعی می توانیم بگوییم شرکتهای بزرگ بورسی واقعیتهای اقتصادی را بیشتر درخود نمایش می دهند.
کارشناس بازار سرمایه افزود: از سوی دیگر با شرکتهای کوچک و متوسط مواجه هستیم و این شرکتها غالبا به علت میزان سهام شناور و سرمایه اندکی که دارند و نیز معمولا سرمایه گذاران بزرگ و حقوقی چون قادر به خرید تعداد سهام انبوه مطلوبشان در آن نیستند، بنابراین این سهام ها معمولا به سادگی با سرمایه شخصی تعدادی سفته باز می تواند بدون در نظر گرفتن شرایط بنیادی و ارزش ذاتی سهم، نوسانات سفته بازی پیدا کند و بی دلیل رشد کند.
باد آورده را باد می برد
وی خاطر نشان کرد: البته باید این نکته را در نظر گرفت که غالبا سهم های بنیادی خوب به علت اینکه حبابی درون خود ندارند دیگر با سقوط سنگین مواجه نمی شوند بالعکس سهم شرکتهای کوچک که اگر دچار سفته بازی باشند به همان سرعتی که رشد کردند به همان سرعت هم سقوط می کنند.
نبود مکانیزم مجازات سفته بازان در سازمان بورس
ولید هلالات با بیان اینکه در اروپا و آمریکا معمولا معاملات بورس بین کشورها و بین المللی صورت می گیرد، بنابراین شناوری و تعدد سهامداران بسیار بالا است و به تبع آن نظارت بیشتر است و همین باعث بنیادی محور شدن بازار می شود گفت: اما اگر در کشور ما که بازار بورس داخلی و محدود داریم، بخواهیم بیش از اندازه دخالت و نظارت کنیم قطعا معاملات را با خلل مواجه می شود.
وی ادامه داد: مشکلی که بورس ایران دارد این است که قوه قهریه و انتظامی برای برخورد با سفته بازی ندارد و نهایت کاری می توانند انجام بدهند بستن نماد یا جریمه های سبک است اما در بازارهای جهانی برای سفته بازان مجازات حبس و جریمه های سنگین وجود دارد.
وی افزود: به نظر من بورس ما این توانایی و تکنولوژی را دارد که متوجه شود چه افرادی مشغول سفته بازی هستند همانگونه که در بازار سهامداران عوام و عادی متوجه این قضیه می شوند. بنابراین سازمان بورس باید یک مکانیزمی تنبیهی برای سفته بازان طراحی کند که در صورت تکرار سفته بازی جریمه های کمرشکن برای آنان وضع شود تا نتوانند دیگر به بازار آسیب برسانند.
لو رفتن اطلاعات کلیدی شرکتها حتی قبل از رسیدن به مدیرعامل
این کارشناس در پاسخ به اینکه آیا سهامداران به نحو عادلانه به اطلاعات شرکتها دسترسی دارند گفت: این قضیه کاملا صحت دارد که خیلی از اطلاعات شرکتها از ورود به کدال و معرض عموم قرار گرفتن دزیده و اصطلاحا پیش خور می شوند و انصافا خود بورس هم توانایی حل این قضیه را ندارد. علت این قضیه آن است که بورس ما بزرگ نیست و تعداد نماد زیادی هم ندارد در نتیجه باعث شده مسئولان شرکتها با سهامداران دانه درشت ارتباط مستقیم ایجاد کرده اند و باعث شده است قبل از اینکه اطلاعات کلیدی به کدال و حتی خود مدیر عامل شرکت برسد توسط مدیران میانی به سهامداران رخنه کند.
سازمان بورس به نهادهای واسطه گری مالی کم توجه است
وی در پایان گفت: سازمان بورس برای جذب نقدینگی اول از همه باید تبلیغات و فرهنگسازی کند و همچنین متاسفانه سازمان بورس عزمی برای هدایت نقدینگی به نهاده و واسطه های مالی مانند صندوق سرمایه گذاری و سبدگردان ها ندارد. این خیلی مهم است که افرادی بورس اولی هستند ابتدا به این واسطه های مالی که دارای افراد خبره و با تجربه هستند، معرفی شوند تا دچار خسارت نشوند و همچنین این نهادها به علت تحت نظارت بودن سفته بازی در آنان کنترل و دفع می شود.