افت ۶۱۶ هزار میلیارد ریالی ارزش تراکنش‌ها

مبلغ تراکنش‌های شاپرکی در آبان و آذر ۹۷ با اعمال سیاست‌های ارزی رئیس‌کل بانک مرکزی در محدودیت تراکنش‌های کارتی منجر به کاهش ۶۱۶ هزار میلیارد ریالی ارزش تراکنش‌ها شد.

گزارش اقتصادی شاپرک در آذر ۹۷ بیانگر این است که بیش از هزار و ۸۵۵ میلیون تراکنش باارزش دو میلیون و ۴۱۴ میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت پردازش شده که تعداد تراکنش‌ها به نسبت آبان ماه با افزایش ۳.۳۸ درصدی و ۶۰۶ میلیونی مواجه شده درحالی‌که ارزش تراکنش‌ها با کاهش ۹.۶۳ درصدی و افت بیش از ۲۱۳ هزار میلیارد ریالی همراه شده است.

بر اساس این گزارش، این آمار بیانگر این است که اعمال سیاست ارزی رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر تعیین سقف ۱۰۰ میلیون تومان خرید با کارت‌های بانکی در کارت‌خوان‌ها و درگاه‌های اینترنتی در طول یک شبانه‌روز اثر خود را بر تراکنش‌های شاپرکی در آذرماه نشان داده، به نحوی که با وجود افزایش در حدود ۴ درصدی در تعداد تراکنش‌ها که همواره به غیر آبان ماه روند صعودی داشته است، اما مبلغ تراکنش‌های شاپرکی در آذرماه با افت به ارزش ۲۱۳ هزار میلیارد ریال با ۹ درصد کاهش به نسبت آبان ماه همراه شده است.

افزون بر این، این کاهش مبلغی در ارزش تراکنش‌های شاپرکی در آذر بعد از کاهش بی‌سابقه و بیش از ۱۵ درصدی با ارزش ۴۰۳ هزار میلیارد ریال در مبلغ تراکنش‌های شاپرکی در آبان به نسبت مهر رخ داده که در آبان نیز اعمال محدودیت خرید با هر کارت‌بانکی تا سقف ۵۰ میلیون تومان دلیل اصلی این کاهش بوده است. از این رو با اعمال این دو سیاسیت از سوی بانک مرکزی در آبان و آذر با کاهش ۶۱۶ هزار میلیارد تومانی در ارزش تراکنش‌های شاپرکی به نسبت مهر مواجه شد.

عبدالناصر همتی از زمانی که سکان هدایت بانک مرکزی را در دست گرفته به منظور بازگشت آرامش به بازار ارز، مقابله با فعالیت‌های پول‌شویی و همچنین محدود کردن فعالیت پایانه‌های فروش در خارج از کشور سه سیاست اصلی را در حوزه ابزار‌های الکترونیکی در شبکه بانکی اعمال کرده است که این امر منجر به مدیریت بازار ارز با جلوگیری از خروج سرمایه از کشور که با فعالیت پایانه‌های فروش خارج از کشور انجام می‌شد و کاهش در حدود ۵۰ درصد نرخ دلار شده است.

درجهت اصلاحات در این بخش، بخش‌نامه اصلاح مبلغ تراکنش‌های بانکی در ۱۰ آبان که مهم‌ترین بند‌های آن به ایجاد محدودیت خرید با هر کارت‌بانکی در طول یک شبانه روز به مبلغ ۵۰ میلیون تومان، الزام ارسال کد ملی دارنده کارت در تمام تراکنش‌های کارتی به هنگام پاسخ و الزام به درج «بابت» در تمام دستور پرداخت‌های ارسالی در سامانه‌های ساتنا و پایا است، ابلاغ شد.

رئیس‌کل بانک مرکزی در اقدامی تکمیلی به منظور کوتاه کردن دست سود جویان در دخالت در بازار ارز و مقابله با فعالیت‌های پول‌شویی از این مسیر، محدودیت سقف خرید در تراکنش‌های کارتی برای هر کد ملی در طول یک شبانه‌روز به رقم ۱۰۰ میلیون تومان را از ۱۷ آذر اجرایی کرد که منجر به کاهش ۲۱۳ هزار میلیارد ریالی رقم تراکنش‌های شاپرکی در آذرماه شده است.

بانک مرکزی همچنین در بخشنامه دیگری که در ۱۱ آبان ماه به شبکه بانکی ابلاغ کرد، شرایط جدیدی را برای صدور و استفاده از چک‌های تضمین‌شده تعیین کرد که بر اساس آن، از این تاریخ به بعد چک‌های تضمین‌شده تنها باید در وجه ذینفع صادر می‌شود و درج مشخصات ذینفع بر روی برگ چک الزام‌آور شده است. این بخش‌نامه باهدف مدیریت نقدینگی، ثبات بخشی به وضعیت اقتصادی کشور در حوزه‌های پولی، ارزی و بانکی با ایجاد شفافیت بیشتر و حذف زمینه‌های احتمالی ارتکاب جرائم در حوزه‌های یادشده، اعمال‌شده است.