بانکداری ایرانی ـ آزادسازی تجهیزات توقیف شده صنعت نفت در دوران پس از توافق هسته ای برجام، سرعت توسعه فازهای پارس جنوبی و ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس- بزرگ ترین طرح بنزین سازی کشور- را افزایش داد.
به گزارش ایرنا، توافق هسته ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) بیست و سوم تیرماه سال 1394 (چهاردهم ژوئیه 2015) در وین بین نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 شامل انگلیس، فرانسه، آمریکا، روسیه، چین و آلمان امضا شد.
با اجرای برجام از دی ماه 1394، مقام های ایرانی بارها به کارشکنی های طرف مقابل بویژه آمریکا برای اموری مانند ارتباط های مالی و تجاری اعتراض کرده اند.
«دونالد ترامپ» که از بهمن سال 1395 به عنوان رییس جمهوری آمریکا بر سر کار آمده است، شامگاه هجدهم اردیبهشت ماه خروج از برجام را اعلام کرد.
به گزارش تارنمای وزارت نفت، دستاوردهای توافق هسته ای در همین مدت کوتاه، سبب خشم آمریکا شد که آزادسازی تجهیزات صنعت نفت شاید یکی از آنها باشد.
دولت یازدهم که سرکار آمد، تولید از میدان گازی مشترک پارس جنوبی در دستور کار قرار گرفت و با توجه به محدودیت منابع، توسعه فازها اولویتبندی شد.
پیش از اجرای برجام با بهرهبرداری فازهای 12، 15 و 16 پارس جنوبی که اجرای آن 9 سال به درازا کشید، تولید از این میدان مشترک به 400 میلیون مترمکعب در روز رسید.
از دی ماه 1394 با اجرای برجام شرکتهای بزرگ بینالمللی به سوی ایران رو آوردند.
«زیمنس» آلمان پس از برجام تجهیزات سفارش شده ایران برای توسعه پارس جنوبی و پالایشگاه ستاره خلیج فارس را که به دلیل تحریم مسدود کرده بود، آزاد کرد. کمپرسورهای تبریدی، کمپرسورهای تثبیت میعانات گازی، الکترو کمپرسورها و مبدلهای حراراتی برخی از این تجهیزات بود.
با آزادسازی تجهیزات، روند کار در پارس جنوبی سرعت گرفت و فروردین ماه 1396 با بهرهبرداری از 6 فاز متعارف پارس جنوبی (17 و 18، 19، 20 و 21) تولید گاز از این میدان به بیش از 550 میلیون مترمکعب رسید.
با افزایش تولید از پارس جنوبی نه تنها برداشت ایران از میدان پارس جنوبی با قطر برابر شد، بلکه ایران توانست در مقابل زیادهخواهی شرکت گازی ترکمنستان در زمستان 1395 بایستد و با مدیریت مصرف، زمستان گرمی را پشت سر بگذارد.
افزایش تولید گاز همچنین سبب شد رکورد تازهای در گازرسانی روستایی ثبت شود و مصرف سوخت مایع در نیروگاهها از 43 درصد سال 1392 به زیر 10 درصد برسد.
آزادسازی تجهیزات پس از برجام، افزون بر سرعت بخشیدن به اجرای طرح ها در پارس جنوبی، سبب تحرک در پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز شد. اجرای این پالایشگاه که از آن بهعنوان یک نمونه ناکارآمد در مدیریت پروژه (کیفیت، زمان، هزینه) پیش از آغاز به کار دولت یازدهم یاد میشود با گشایشهای پسابرجامی و تزریق منابع سرعت گرفت و فاز نخست آن اردیبهشت ماه پارسال وارد مدار تولید شد و فاز دوم آن نیز آماده بهرهبرداری رسمی است.
با راهاندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، علاوه بر افزایش تولید بنزین، از خامفروشی میعاناتگازی نیز جلوگیری شد.
** آزادسازی انبارهای روی آب
ایران در دوران تحریم مجبور به ذخیره 75 میلیون بشکه میعانات گازی روی آب شد که هزینه زیادی به نفت تحمیل کرد. البته این میزان پس از برجام بهتدریج به فروش رسید.
اگر ساخت ستاره خلیج فارس که از 1383 سال آغاز شد در دولت نهم و دهم به سرانجام میرسید، نه تنها این هزینه به شرکت ملی نفت ایران تحمیل نمیشد، بلکه ایران مجبور نبود برای واردات بنزین در آن مقطع به در و دیوار بزند.
با راهاندازیکامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی به آن اختصاص خواهد یافت.
اکنون نیمی از تولید روزانه 650 هزار بشکهای میعانات گازی در داخل مصرف میشود.
تحریم هزینههای فنی و مالی زیادی به صنعت نفت ایران تحمیل کرد و افزون بر اینکه هزینه اجرای پروژهها و زمان آن را افزایش داد، صنعت نفت ایران را از دستیابی به فناوری محروم ساخت.