بانكداري ايراني ـ همه چیز با فصل سرما شروع شد؛ انگار قرار بود جامعه ایران با تجربه کردن شوکها و حوادث پیدرپی اجتماعی و اقتصادی آبدیدهتر شود.
به گزارش ایسنا، زمستان ۱۳۹۶ برای مردم ایران چندان خوشیمن نبود. غرق شدن کشتی سانچی، سقوط هواپیمایی آسمان، مرگ ۹ کوهنورد در اشترانکوه ازنا، تنشهای بینالمللی از سوی آمریکا و عربستان، بالا رفتن قیمت ارز که اثرات مخربی را در اقتصاد ایران ایجاد کرد، همگی در سه ماهه پایانی سال گذشته اتفاق افتاد. دیروز اعلام شد هواپیمای آسمان که ۲۹ بهمن ماه در در کوههای دنا سقوط کرد و منجر به کشته شدن ۶۶ نفر شده هیچ نوع نقص فنی نداشته است. یعنی خطای انسانی علت بروز حادثه بوده است. امروز هم با توجه به رمزگشایی سازمان بنادر از جعبه سیاه کشتی سانچی مشخص شده، بیاحتیاطی کشتی "کریستال" متعلق به چین نقش اصلی را در تصادف ایجاد کرده که شاید یکی از مهمترین اخبار امروز باشد. بنابراین هردو حادثه سانچی و سقوط هواپیما در کوههای دنا ناشی از سهلانگاری بوده است.
نتیجهی دست گذاشتن بر روی فنر دلار
اما داستان جهش ارز نیز شاید بیشباهت به آن دو حادثهی غمانگیز نباشد. دلار که تا سه چهار ماه پایانی سال قبل در مرز ۴۰۰۰ تومان قرار داشت به یکباره دچار رشد قیمت شد و تا مرز ۶۰۰۰ تومان بالا رفت. کارشناسان اقتصادی، دلیل اصلی این اتفاق را دست گذاشتن دولت بر روی فنر دلار طی چهار سال گذشته میدانند. البته دولت با قصد جلوگیری از ایجاد تورم و کاهش قدرت خرید، رفتار سنتی دولتهای پس از انقلاب را تکرار کرد اما اقتصاددانان میگویند که اگر قیمت ارز را در شرایط تورمی، پایین نگه داریم باید انتظار پرش ادواری را داشته باشیم. البته در این بین شاید دشمنان هم که شرایط کشور را رصد میکنند شیطنتهایی داشته باشند. مثلا دیروز حسن خستهبند نماینده مردم بندرانزلی گفت که بیش از ۲۶ هزار سکه در روزهایی که با نوسانات ارز مواجه بودیم توسط برخی افراد خریداری شده که بخشهایی از اینها دستهایی است که از خارج هدایت میشود.
آخرین لحظههای زندگی در سانچی
سازمان بنادر، سرانجام گزارش نهایی خود از حادثه سانچی را اعلام کرد. در بخشی از این گزارش که به دقایق پایانی قبل از وقوع تصادف پرداخته، آمده است: "محل حادثه ۱۶۰ مایلی شانگهای در کشور چین گزارش شده و ساعت ابتدایی برخورد نیز ۱۹:۵۱ دقیقه اعلام شده است ... در ساعت ۱۹:۳۰ افسر سوم سانچی محاسبه میکند که در شرایط فعلی دو کشتی از کنار یکدیگر عبور میکنند و امکان تصادف وجود ندارد... اتفاق اصلی در ساعت ۱۹:۳۴ میافتد زمانی که افسر کشتی کریستال تصمیم میگیرد مسیر خود را از زاویه ۲۱۷ به زاویه ۲۲۵ درجه تغییر دهد ... در ساعت ۱۹:۴۶با صدای مکالمه دیدهبان ما افسر سوم را داریم که میپرسد آیا کشتی ماهیگیری عبور کرد؟ کمی به سمت راست حرکت کنیم؟ افسر از او میپرسد چرا به سمت راست؟ دیدهبان پاسخ میدهد که فاصله عبور دو کشتی از یکدیگر صفر است... در ساعت ۱۹:۴۷ کریستال هنوز متوجه خطر تصادف نشده ...۳۰ ثانیه قبل از برخورد کاپیتان وارد پل فرماندهی میشود و دستور تغییر جهت حرکت کشتی را صادر میکند. در همین زمان و در فاصله چند ثانیه مانده تا برخورد کشتی کریستال متوجه برخورد شده و تلاش میکند تغییر مسیر دهد که دیگر فایدهای ندارد. "
کفاشان مواد اولیه ندارند
شوک جهش ارز دست از سر اقتصاد ایران برنمیدارد. رصدهای میدانی از بازارهای مختلف حاکی از زمزمههای افزایش قیمت و مشکل برای واردات مواد اولیه دارد. از سوی دیگر، واردکنندگان که نگران کاهش سرمایه خود هستند، فقط نقدی معامله می کنند و این در حالی است که تولیدکنندگان و توزیعکنندگان قدرت خرید نقدی را ندارند. رییس اتحادیه کفاشان دستدوز تهران میگوید: دلیل اصلی کمبود مواد اولیه این است که نیاز بازار کفش در مواد اولیه از طریق وارد تأمین میشود و در نوسانات اخیر ارزی، واردکنندگان در تهیه ارز با مشکلاتی مواجه شدهاند و پیش بینی میکنند نقدینگی آنها با کاهش همراه شود که عاملی شده با احتیاط مواد اولیه را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند.
سیگنالهای جدید بازار مسکن
به دنبال رشد قیمت ارز در سه ماهه پایانی سال گذشته اتفاقاتی در بازار مسکن رخ داد که هرچند منجر به رونق آن نشد اما تقاضای سوداگری را افزایش داد. رشد ۴۸ درصدی معاملات واحدهای بیش از ۲۰۰ متر مربع شهر تهران، رشد ۵۲ درصدی معاملات آپارتمانهای بیش از ۶۰۰ میلیون تومان و رشد ۳۵ درصدی معاملات منطقه یک، نمایههایی است که نشان میدهد سهم خرید و فروش به قصد سرمایهگذاری همزمان با رشد قیمت مسکن در ابتدای زمستان ۱۳۹۶ به طور چشمگیری افزایش یافته است.
در کنار این همه اخبار ناامیدکننده، خبر خوبی هم از پیشرفت صنعت ساختمان داریم. بنا به گفتهی نیره پیروزبخت ـ رییس سازمان ملی استاندارد ـ صنایعی همچون مصالح ساختمانی، صنایع غذایی و مواردی از این دست در کشور از کیفیت بالای تولید برخوردارند. او همچنین به ایسنا گفته که از تولیدکنندگانی که به کیفیت اهمیت میدهند حمایت و با متخلفان برخورد میکنیم.
مسوول واردات یواشکی ۶۴۰۰ خودرو کیست؟
سال گذشته به منظور جلوگیری از واردات بیرویه خودرو، ثبت سفارش خودرو ممنوع شد اما سازمان توسعه تجارت اذعان کرده که در همان زمان ۶۴۸۱ دستگاه خودرو وارد شده است. البته نایب رییس انجمن واردکنندگان خودرو، تعداد این خودروها را بیش از ۱۵ هزار مورد میداند. حالا دعوا بالا گرفته و رییس سازمان توسعه تجارت گفته اگر انجمن واردکنندگان خودرو بر آمار ۱۵ هزار تاکید دارد باید اطلاعات خود را در اختیار مقامات نظارتی و امنیتی قرار دهد، در غیر این صورت شائبه واردات توسط خود اعضای این انجمن به ذهن متبادر میشود. در این شرایط گمرک نیز اطلاعاتی منتشر کرده و گفته است که ۶۴۸۱ دستگاه خودروی مذکور مجوز ثبت سفارش معتبر داشتهاند.
راستی! تولید وانتهای بیکیفیت همچنان ادامه دارد. براساس گزارش ارزیابی کیفیت خودروهای تولیدی در فروردین ماه امسال، سه وانت نیسان دوگانهسوز، مزدا کارا ۲۰۰۰ دو کابین و آریسان همچنان در پایینترین سطح کیفی قرار داشته و تنها یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کردهاند.
مرگ ۹۰ اسب کولهبران/بلاتکلیفی ادامه دارد
با اجرایی شدن طرح ساماندهی مبادلات مرزی که از مردادماه سال گذشته با هدف مبارزه با قاچاق کالا صورت گرفت، زندگی در نقطه صفر مرزی تحتالشعاع قرار گرفته است. هرچند بر اساس آمارهای رسمی، سهم کولهبری از قاچاق کالا تنها ۱۹ درصد اعلام شده و این در حالی است که کالای همراه مسافر ۲۲ درصد و مبادر رسمی ۳۰ درصد را در بر میگیرد. حالا بازاریان شهرستان بانه به نشانه اعتراض نسبت به بسته شدن مرزها مغازههای خود را بستهاند و خواهان تخفیف گمرکی ۵۰ درصد هستند.
اما بخش عجیب ماجرا به کشته شدن ۹۰ راس اسب و قاطر کولهبران طی یک ماه اخیر مربوط میشود. عبدالکریم حسینزاده عضو مجمع نمایندگان استان کردستان در توئیتر خود نوشت: «مسئولان باید هر چه سریعتر از کشتن اسبهای کولبران دست بردارند.» او این کشتار را پاککردن صورت مسأله دانست. عثمان مزین وکیل دادگستری هم در اینباره گفت: «چرا به جای کشتار اسبها، با حکم قضایی حیوان را به نفع دولت ضبط نمیکنند؟»