بانكداري ايراني ـتا چند هفته قبل به نظر میرسید جنگ تجاری میان آمریکا در برابر متحدانش مانند استرالیا، کانادا و اتحادیه اروپا پیش از اینکه آغاز شود، به پایان رسیده است.
به گزارش ایسنا به نقل از نیویورک تایمز، دولت دونالد ترامپ به اندازهای معافیتهای موقتی برای تعرفههای فولاد وآلومینیوم اعطا کرد که بسیاری از کشورها این تهدیدها را تنها یک نمایش سیاسی دانستند، اما در فاصله چند روز مانده به منقضی شدن مهلت معافیتهای موقتی و اجرای تعرفههای تنبیهی، برای رهبران خارجی که به مدت دههها روابط گرمی با آمریکا داشتند روشن شده است که رییس جمهور این کشور هیچ وقعی به معیارهای دیپلماتیک نگذاشته و با مقررات تجارت بینالمللی خصومت میورزد.
آنچه که به عنوان راهی برای حمایت از مشاغل فولاد و آلومینیوم آمریکایی آغاز شد، به معرکهای تبدیل شده که دولت ترامپ از آن برای گرفتن امتیاز در بخشهای دیگر از جمله صادرات خودرو به اروپا یا مذاکرات برای بازبینی توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی با مکزیک و کانادا استفاده میکند.
با نزدیک شدن به مهلت اول ماه مه به نظر میرسد تصمیم درباره اعطای معافیتهای دائمی از تعرفههای فولاد و آلومینیوم به میل رییس جمهور آمریکا بستگی دارد که بین لغو و پیوستن مجدد به قراردادهای تجاری جهانی در نوسان است.
موضع مشترک رهبران آلمان، فرانسه و انگلیس
اتحادیه اروپا که بزرگترین شریک تجاری آمریکا است، در پایان هفته گذشته اعلام کرد امیدش را برای رسیدن به توافق در مواجهه با آنچه که رهبران سیاسی این منطقه درخواستهای غیرمنطقی واشنگتن میدانند، از دست داده است. با این حال تمدید این معافیت در دقیقه آخر همچنان ممکن است.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه، که هر دو هفته گذشته با ترامپ در واشنگتن دیدار کردند طی تعطیلات پایان هفته گذشته با ترزا می، نخست وزیر انگلیس درباره اجرای تعرفههای تلافیجویانه در صورت عدم دریافت معافیت اتحادیه اروپا صحبت کردند.
دولت آلمان در بیانیهای اعلام کرد خانم مرکل، آقای ماکرون و خانم می توافق کردند اگر تعرفهها به اجرا گذاشته شوند، اتحادیه اروپا باید آماده باشد تا قاطعانه از منافع خود در چارچوب مقررات تجاری چندجانبه دفاع کند.
واکنشهای مختلف به معافیت از تعرفههای فولاد و آلومینیوم
این ابهام شبکههای تامین بینالمللی را بهم ریخته است. شرکتهای خودروسازی و سایر تولید کنندگان نمیدانند اگر کشتیها به آمریکا فولاد حمل کنند، این احتمال وجود دارد که از ورود آنها به بنادر آمریکایی جلوگیری شود یا خیر.
برخی از کشورها مطمئن هستند که از تعرفهها اجتناب خواهند کرد. استرالیا معافیتی را که دریافت کرده است، یک توافق تمام شده به حساب میآورد. برزیل که عمدتا ورق فولادی به تولیدکنندگان آمریکایی صادر میکند، امیدوار است با موافقت با سهمیه محدود برای کالاهای پیشرفتهتر، از این تعرفهها اجتناب کند.
آرژانتین روی روابط خوب موریسیو ماکری، رییس جمهور خود با ترامپ حساب میکند. اما معلوم نیست که این اعتماد منطقی است یا خیر؛ به خصوص که کاخ سفید تایید نکرده است استرالیا، برزیل یا آرژانتین معافیتهای دائمی را دریافت خواهد کرد.
اصرار اروپا برای حفظ قواعد تجارت جهانی
از نظر اختلال احتمالی در اقتصاد جهانی، اختلاف با اروپا ممکن است بیشترین اهمیت را داشته باشد. آمریکا و اتحادیه اروپا حدود یک سوم از تجارت جهان را به خود اختصاص میدهد. تا چند سال قبل آمریکا و اتحادیه اروپا درباره حذف تمامی موانع تجارت ترانس آتلانتیک مذاکره میکردند، اکنون آنها با دیدگاههای جهانی متفاوتی در مقابل یکدیگر ایستادهاند.
آن طور که اروپاییها میبینند ترامپ امتیازهایی را درخواست میکند که آنها را در فروپاشی چارچوب تجارت پس از دوران جنگ جهانی که آنها حفظ کرده بودند همدست میکند. اروپاییها میخواهند مقررات سازمان تجارت جهانی را اجرا کنند در حالی که آمریکاییها درخواستهایی دارند که اروپاییها را وادار میکند این مقررات را بشکنند. خودروهای آلمانی هدف ویژه خشم رییس جمهور آمریکا یکی از مسائل اساسی هستند.
ویلبر راس، وزیر بازرگانی آمریکا که مذاکرات با اتحادیه اروپا را برعهده دارد، از این بلوک درخواست کرده تعرفههای خود برای واردات خودروهای آمریکایی را به عنوان راهی برای کاهش مازاد تجاری با آمریکا کاهش دهد. لری کودلاو، مشاور اقتصادی ارشد کاخ سفید در مصاحبه اخیر با شبکه "سی ان بی سی" گفت: آمریکا پیش از اعطای یک معافیت دائمی، خواهان امتیازات بیشتر است. اما اگر اتحادیه اروپا درخواستی برای تعرفههای پایینتر برای واردات خوردوهای آمریکایی را بپذیرد پیمانهای بینالمللی مستلزم کاربرد شرایط مشابه برای واردات خودرو از سایر اعضای سازمان تجارت جهانی خواهد بود.
بزرگترین برنده ممکن است چین باشد. چین که در سازمان تجارت جهانی عضویت دارد به دنبال تبدیل شدن به یک صادرکننده خودرو بوده و از دسترسی راحتتر به اروپا بدون اینکه در قبال آن امتیاز خاصی دهد مشعوف خواهد شد. اروپاییها در وهله نخست از اینکه از آنها خواسته شده به پای میز مذاکره بنشیند، رنجیده اند.
سسیلیا مالمسترورم، کمیسر امور تجارت اتحادیه اروپا هفته پیش گفت: این اتحادیه تنها زمانی درباره شرایط تجاری با آمریکا مذاکره خواهد کرد که یک معافیت دائمی و بدون قید و شرط برای تعرفههای فولاد و آلومینیوم دریافت کند.
دیوید اوسالیوان سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا اظهار کرده اگر تعرفهها به اجرا گذاشته شوند، ما به ضرورت پیگیری این موضوع در سازمان تجارت جهانی از جمله احتمال وضع تعرفههای تلافیجویانه برای صادرات آمریکایی بازمیگردیم. اتحادیه اروپا در حال حاضر فهرستی از کالاهای آمریکایی را تهیه کرده که برای تلافی هدف قرار خواهند گرفت.
اما این استراتژی ممکن است موثر نباشد. رهبران تجاری که اخیرا از واشنگتن دیدار کردهاند اظهار کردهاند رییس جمهور آمریکا هیچ تاثیری از اعتراض اعضای حزب خود نپذیرفته است. کشورهایی که به دنبال دریافت معافیت دائمی از تعرفههای آمریکا هستند در حدود نیمی از واردات فولاد این کشور سهم دارند. آمریکا تاکنون در راستای یک قرارداد تجاری بازبینی شده، به کره جنوبی معافیت دائم اعطا کرده است. سایر کشورها از این معافیت برخوردار نشده و پرداخت تعرفه ۲۵ درصدی برای فولاد و ۱۰ درصدی برای آلومینیوم را آغاز کردند. این کشورها شامل چین و روسیه و همچنین ژاپن هستند که متحد نزدیک آمریکا در آسیا است.
اما برای کانادا و مکزیک که یکی از بزرگترین صادرکنندگان فولاد و آلومینیوم به آمریکا هستند دولت ترامپ معافیت آنها را به مذاکرات نفتا منوط کرده است. مذاکرهکنندگان از سه کشور قرار است هفتم ماه مه دیدار کنند و تلاش میکنند اختلافات عمده باقیمانده را حل کرده و یک پیمان بازبینی شده را اعلام کنند.
اقتصاددانان میگویند تاثیر مستقیم این تعرفهها برتجارت جهان با فرض اینکه به اجرا گذاشته شوند جزیی خواهد بود با اینهمه فولاد نقش بزرگی در تصویر عمومی ایفا میکند و نقره تجارت جهانی به حساب میآید. اقتصاددانان بیشتر از این نگران هستند که جنگ تجاری تشدید شود که پیشبینی بسیاری از پیامدهای آن دشوار خواهد بود.