اعضای شورای امنیت سازمان ملل بنا به درخواست مداخله جویانه آمریکا دور هم جمع شدند تا در جلسه‌ای در مورد تحولات اخیر در ایران بحث و رایزنی کنند، اما نتیجه این نشست به هیچ وجه آن چیزی نبود که آمریکا انتظارش را داشت.
بانكداري ايراني - روزنامه شهروند نشست شواری امنیت سازمان ملل آمریکا درباره اعتراضات اخیر در ایران را بررسی کرد و آورد: اعضای شورای امنیت سازمان ملل بنا به درخواست مداخله جویانه آمریکا دور هم جمع شدند تا در جلسه‌ای در مورد تحولات اخیر در ایران بحث و رایزنی کنند، اما نتیجه این نشست به هیچ وجه آن چیزی نبود که آمریکا انتظارش را داشت.
در ادامه این گزارش می خوانیم: کاخ سفید نتوانست نتایجی را که مدنظرش بود، در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره اعتراضات اخیر در ایران به دست آورد. به‌نظر می‌رسد که آمریکا قصد داشت با برگزاری این نشست و درنهایت گرفتن یک بیانیه محکومیت از این نشست، زمینه را برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و حتی زیر پا گذاشتن برجام آماده کند که در عرصه عمل، این دستور کار آمریکا با مخالفت چندین کشور عضو شورای امنیت مواجه شد.
قبل از آغاز جلسه شورای امنیت، طبق آنچه خبرگزاری ها اعلام کرده‌اند، روسیه درخواست کرد جلسه‌ای پشت درهای بسته به مدت نیم‌ساعت برگزار شود و بعد از این جلسه که خبری از آن به بیرون درز نکرد، جلسه شورای امنیت آغاز شد. این جلسه به ریاست نماینده قزاقستان که درحال حاضر به عنوان یک عضو غیر دایم، ریاست شورای امنیت سازمان ملل را برعهده دارد، آغاز شد.
نماینده این کشور آسیایی در شورای امنیت تأکید کرد: از نظر دولت آستانه، اعتراضات در ایران یک مسأله داخلی است. او همچنین بر لزوم پایبندی ایران بر توافق هسته‌ای برجام تأکید کرد و از ایران خواست که به خواسته‌های گروه‌های سیاسی داخل ایران توجه کند.
در این جلسه، دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنانی با اشاره به برگزاری اعتراضات مردمی در ایران طی یک هفته اخیر و برخی از خشونت‌های به‌وقوع پیوسته اظهار کرد: سازمان ملل نمی‌تواند صحت تمامی فیلم‌ها و تصاویر منتشرشده درباره اعتراضات ایران را تأیید یا رد کند.
در ادامه، نوبت به سخنان نیکی هیلی، نماینده آمریکا در شورای امنیت رسید. نیکی هیلی در سخنان خود با انتقاد از این‌که جهان و دولت اوباما در سال ١٣٨٨ از معترضان در ایران حمایت نکرد، ادامه داد: اما این‌بار آمریکا در کنار مردم ایران است. او با بیان این‌که ما دیگر ساکت نخواهیم ماند، ادامه داد: آنها از ما کمک می‌خواهند و ما این کمک را به آنها ارایه خواهیم کرد.
سخنان طنزگونه نیکی هیلی در حمایت از ملت ایران درحالی مطرح می‌شود که ترامپ، رئیس جمهوری این کشور در ابتدای پذیرش این مسئولیت در قانونی، مردم ایران را جزو کشورهایی قرار داد که سفرشان به آمریکا باید بشدت محدود شود و محدودیت‌هایی جدی در ارتباط با صدور ویزا در مورد شهروندان ایرانی وضع کرد.
بعد از صحبت های نیکی هیلی، نماینده فرانسه در شورای امنیت به ایراد سخنرانی پرداخت و او اعتراضات اخیر در ایران را با زبان دیپلماتیک یک مسأله داخلی دانست و تأکید کرد که با توجه به این‌که امنیت جهانی از وقوع این وقایع تهدید نشده است و از دیگرسو، وظیفه شورای امنیت سازمان ملل طبق آنچه در چارچوب وظایفش تعریف شده، پاسداری از امنیت و صلح بین‌المللی است، بنابراین رسیدگی به این موضوع در شورای امنیت دارای وجاهت نیست.
فرانسوا دلاتره همچنین به گفت‌وگوی تلفنی اخیر روسای جمهوری ایران و فرانسه اشاره کرد و گفت: در این گفت‌وگوی تلفنی، فرانسه دغدغه‌های خود را در ارتباط با موضوع آزادی بیان، حقوق بشر و همچنین توجه به خواسته‌های معترضان مطرح کرده است. او همچنین تأکید کرد: هر تغییری در ایران باید از طرف مردم ایران و داخل این کشور شکل گیرد.
در ادامه این نشست، دیگر عضو دایم این نهاد بین‌المللی یعنی نماینده انگلیس به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: ما خواهان توجه به خواسته‌های مشروع معترضان ایرانی و همچنین حق آنها در راستای انجام اعتراض مسالمت‌آمیز از سوی دولت ایران هستیم. ماتیو رایکرافت در ادامه ادعاهای خود در مورد موضوع حقوق بشر در ایران گفت: نگرانی‌های حقوق بشری انگلیس درباره ایران از حوادث و اعتراضات اخیر فراتر می‌رود.
وی تصریح کرد: ایران نگرانی‌های امنیتی مشروعی دارد و یک کشور مهم و تاریخی است، اما متاسفانه این نگرانی‌های امنیتی را از طریق راه‌هایی پیگیری می‌کند که منجر به تنش منطقه‌ای می‌شود. رایکرافت در ادامه از ایران خواست که به گزارشگر ویژه سازمان ملل اجازه سفر به تهران جهت ارزیابی حقوق بشر در کشورمان را بدهد.
در این جلسه همچنین نماینده سوئد در اظهاراتی تأکید کرد: مسائل مربوط به حقوق بشر را باید از اجرای توافق هسته‌ای برجام جدا کرد. او همچنین افزود: کشورش در تعامل با ایران همواره مسائل حقوق بشری را در کانون توجه خود قرار داده است.
در نشست جمعه شورای امنیت، نماینده هلند نیز در سخنانی از ایران خواست که دسترسی مردم را به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی که در روزهای اخیر محدود شده است به حالت قبل بازگرداند. نماینده هلند در سخنان خود با بیان این‌که طبق گزارش‌ها وضع کنونی در ایران نسبتا آرام است، گفت: امیدواریم که ثبات بیشتری حاکم شود و ایران با ناقضان حقوق بشر برخورد کند.
دیگر عضو اروپایی غیر دایم شورای امنیت یعنی لهستان نیز در سخنانی تأکید کرد: ایران می‌تواند نقش سازنده‌ای برای کمک به صلح و ثبات در منطقه بازی کند. وی بر اهمیت احترام به آزادی بیان و رعایت حقوق بشر در ایران تأکید و درخواست کرد که میان معترضان و دولت ایران گفت وگو انجام شود.
کشور گینه استوایی، نماینده قاره آفریقا در شورای امنیت سازمان ملل نیز مخالفت کشورش را با طرح مسائل داخلی ایران در شورای امنیت مطرح کرد. نماینده گینه بررسی وضع حقوق بشر در ایران را مربوط به صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل ندانست و تأکید کرد که این مسأله باید در مکانیزم‌هایی مانند کمیته سوم که کمیته اجتماعی و حقوق بشر سازمان ملل است، بررسی شود.
در این جلسه نماینده کشور چین نیز با انتقاد از آمریکا به دلیل مطرح کردن مسائل داخلی ایران در این جلسه خاطرنشان کرد: مسائل اصلی خاورمیانه باید در شورای امنیت مطرح شود و این شورا نباید در مسائل داخلی دیگر کشورها دخالت کند. نماینده چین در ادامه سخنان خود به برخی از بحران‌های موجود در خاورمیانه ازجمله مسأله فلسطین و سوریه اشاره و بار دیگر تأکید کرد شورای امنیت جای مناسبی برای رسیدگی به مسائل داخلی یک کشور نیست.
یکی دیگر از نمایندگان کشورهایی که در این جلسه آمریکا را به دلیل مطرح کردن این موضوع در جلسه شورای امنیت بشدت مورد انتقاد قرار داد، واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل بود. او در سخنان خود با انتقاد از این‌که آمریکا با قلدری از صحن شورای امنیت برای پیشبرد اهداف خود علیه ایران استفاده کرده است، ادامه داد: چرا ایالات متحده به‌عنوان یکی از اعضای دایمی شورای امنیت و یکی از مولفان منشور این سازمان صلاحیت این نهاد بین‌المللی به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد مسئول حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را تضعیف می‌کند. برای همگان روشن است که کل این موضوع ارتباطی با وظایف شورای امنیت ندارد.
او در ادامه خطاب به نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت: شما به جای این‌که انرژی شورای امنیت را صرف مسائلی چون افغانستان، سوریه و لیبی کنید، آن را برای مسائل داخلی کشورها صرف می‌کنید. واسیلی نبنزیا در ادامه سخنان نسبتا طولانی خود نسبت به دیگر اعضای این شورا گفت: چرا آمریکا اکنون که اوضاع داخلی ایران عادی شده، بایست این جلسه را برگزار کند. وی در کنایه‌ای طعنه‌آمیز ادامه داد: البته ما باید از آمریکا تشکر کنیم چون پیام‌هایی که مقامات این کشور برای ایرانی‌ها ارسال کردند باعث همبستگی مردم این کشور شد و آنها حول محور احساسات ضد آمریکایی متحد شدند.
این مقام روس که همچون دیگر مقامات کشورش بر داخلی بودن اعتراضات اخیر در ایران تأکید داشت، گفت: طبق منطق آمریکا شورای امنیت بایستی بعد از حوادث داخلی این کشور نیز تشکیل جلسه می‌داد. طبق این منطق، ما می‌بایست بعد از حوادث فرگوسن، میسوری (تظاهرات ضد نژادپرستانه مردم این منطقه به دلیل تبعیض های نژادی اعمال شده از سوی پلیس آمریکا) یا بعد از تظاهرات وال استریت (اعتراض مردم آمریکا به نظام سرمایه‌داری حاکم در این کشور)، درخواست برگزاری نشست شورای امنیت می‌دادیم.
در این جلسه همچنین نماینده کویت تأکید کرد: دولتش وقایع ایران را دنبال می‌کند و از کشته‌شدن شهروندان و همچنین نیروهای نظامی در ایران متاسف است. کویت بر اهمیت حق حاکمیت و ثبات ایران تأکید و اظهار کرد: جامعه بین‌الملل در پرداختن به مسائل ایران بایستی از پیامدهای فاجعه‌بار بهار عربی و سوریه درس بگیرد.
نماینده اتیوپی نیز در این شورا جایگاه این نهاد بین‌المللی برای بررسی تحولات داخلی در ایران را مورد سوال قرار داد. در پایان این جلسه، نوبت به غلامعلی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل رسید که او نیز تأکید کرد آمریکا از شورای امنیت برای پیشبرد خواسته‌های خود سوءاستفاده کرده است.
سفیر ایران در سازمان ملل با اشاره به عدم اجرای تعهدات برجامی آمریکا از سوی دولت واشنگتن اظهار کرد: اقدام آمریکا در طرح موضوع اعتراضات تعدادی از شهروندان ما در ایران به دلیل برخی شکایات مشروع آنها که بعضا به واسطه خودداری آمریکا از انجام تعهداتش تحت برجام تشدید شده، سوءاستفاده یک عضو دایم شورا از اختیاراتش و سوءاستفاده از خود این شوراست.
وی همچنین با اعتقاد بر این‌که در دستور کار قرار دادن یک موضوع داخلی ایران توسط شورای امنیت باعث بی اعتباری این شوراست، اظهار کرد: اما درخصوص موضوعات واقعی، ازجمله اشغال طولانی‌مدت سرزمین فلسطین که عنوان دستور کار امروز شورا (وضعیت در خاورمیانه) در اصل به آن تعلق دارد و نیز بمباران کور و بی‌هدف یمن در طول سه سال گذشته که تاکنون منجر به مرگ هزاران انسان شده و برای مردم یمن گرسنگی، بیماری و تخریب به همراه آورده است، با سرافکندگی از انجام کوچکترین کاری عاجز است. فهرست این قبیل شکست‌های شورا که در تمامی موارد به رویکرد خرابکارانه هیأت آمریکایی مرتبط است، بسیار طولانی است.
خوشرو همچنین با اشاره به سابقه وقوع برخی اعتراضات در کشورهایی مانند فرانسه و آمریکا و سابقه نامطلوب آنها در برخورد با معترضان‌شان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موارد متعددی از دخالت آمریکا در امور داخلی ایران اشاره کرد و افزود: گر قرار به برگزاری جلسه بود، این ایران بود که باید تقاضای برگزاری یک بحث و بررسی می‌کرد که چگونه و چرا به عناصر خارجی درحالی‌که از مصونیت برخوردارند اجازه تحریک و حمایت از ناآرامی ها و خشونت در دولت دارای حاکمیتی داده می‌شود که از بنیان‌گذاران سازمان ملل متحد بوده است؛ به عنوان مثال بیایید بحث کنیم که چرا آمریکا با وجود درخواست های رسمی مکرر، قادر به توقف خشونت و قتل افراد بی‌گناه در کشور خود نبوده است؟ یا چرا برخی از کشورهای اروپایی همچنان به تروریست هایی پناه می‌دهند که همین حالا که ما صحبت می‌کنیم به تشویق خشونت و شورش‌های مسلحانه اقدام می‌کنند؟ چرا شبکه های اجتماعی که استفاده از کوکتل مولوتوف را آموزش داده و حامی افرادی هستند که از سلاح برای کشتار در ایران استفاده می‌کنند، با وجود قراین روشن، آزادانه در کشورهای آنها مشغول به فعالیت هستند؟ اینها موضوعات اصلی است که باید در مورد آنها بحث کرد.
*منبع: روزنامه شهروند؛ 1396،10،17
نظر شما
