بانكداري ايراني -بخشنامه نرخ سود سپرده بانکی از ابتدای شهریور ماه سال جاری در کشور اجرا شده و بانکها موظف شدند که حداکثر تا 15 درصد سود از محل سپرده به مشتریان خود پرداخت کنند اما در مقابل مصوبات قدیمی دریافت نرخ سود تسهیلات تغییری نکرده و همچنان حداقل 18 درصد است .
بانكداري ايراني - بخشنامه نرخ سود سپرده بانکی از ابتدای شهریور ماه سال جاری در کشور اجرا شده و بانکها موظف شدند که حداکثر تا 15 درصد سود از محل سپرده به مشتریان خود پرداخت کنند اما در مقابل مصوبات قدیمی دریافت نرخ سود تسهیلات تغییری نکرده و همچنان حداقل 18 درصد است . این رویه به زعم کارشناسان بیشتر به نفع بانکها بوده و هزینه آنها را کاهش می دهد و تا زمانی که نرخ سود سپرده با نرخ سود تسهیلات هماهنگ نباشد این اقدامات منفعتی برای اقتصاد نداشته و عاملی برای خارج شدن رکود از اقتصاد کشور نمی شود .
به گزارش بانكداري ايراني ، رییس کل بانک مرکزی ، در نخستین روز شهریور ماه سال جای اعلام کرده که به زودی نرخ سود بانکی و تسهیلات کاهش پیدا می کند که نهایتا ظرف چند روز، یک روی این سکه ، مضروب شده و نرخ سود سپرده به حداکثر 15 درصد رسید، هرچند طی فرصت چند روزه به بانکها اجازه داده شد تا حسابهای مشتریان را جابجا کرده تا نقدینگی از بانکها خارج نشود اما از کاهش نرخ سود تسهیلات هنوز خبری نشد .
رییس کل بانک مرکزی در روزی که اعلام کرد که نرخ سود سپرده بانکی کاهش پیدا می کند گفته بود که آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود 18 درصدی را برای تسهیلات بانکی در نظر گرفته ، اما چون اکنون قیمت تمام شده تجهیز بانک ها بالاتر است، در بخشنامه جدید ابتدا کاهش نرخ سود سپرده ها مدنظر قرار گرفت تا با سر رسید شدن سپرده های قبلی و تبدیل آن به 15 درصد، زمینه برای کاهش نرخ سود تسهیلات در آینده فراهم شود. وی در این روز تاکید کرد که بانک ها از یک ماه بعد ملزم به کاهش نرخ سود تسهیلات خواهند شد ، حال آنکه یک ماه از سخنرانی وی گذشته و خبری از کاهش نرخ سود تسهیلات در بانکها نیست.
در حال حاضر کمترین نرخ ارائه تسهیلات 18 درصد برای عموم است و نرخ های بالاتر از 26 درصد نیز وجود دارد که افرادی به دلیل مشکلات مالی به ناچار از آن استفاده می کنند. در واقع اغلب دریافت کنندگان این تسهیلات گران جوانانی هستند که برای اجاره بهاء و کسب و کار نیاز ضروری به وجوه نقد دارند و مجبور هستند که از این تسهیلات استفاده می کنند .
از طرف دیگر از جمله استفاده کنندگان تسهیلات در ایران چرخه تولید است که نیاز به پول ارزان دارند و تسهیلات 26 درصدی هیچ نفعی برای این افراد ندارد ، اما در ظاهر امر کسی به فکر این افراد نبوده و تنها منفعت بانک در اولویت قرار دارد و این امر نشان دهنده آن است که همه عوامل اقتصادی کشور در خدمت بانکها هستند تا ضرری متوجه آنها نشود . بانکهایی که به دلیل تحلیل‌های غلط ، دارایی خود را مسموم کرده و با منجمد کردن آن در املاک و سرمایه گذاری های غیر قابل بازگشت ، کشور را در بحران اقتصادی داخل کردند اما متاسفانه همچنان با مماشات مسوولین روبرو می شوند .
در همین رابطه کامران ندری، کارشناس بانکی و عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی معتقد است که مساله اصلی اقتصاد ایران سود بالای سپرده های بانکی نیست بلکه معضل اصلی بالا بودن کارمزد تسهیلات است و تمامی این تصمیمات نیز با هدف کاهش کارمزد تسهیلات اتخاذ می شود. به عبارت دیگر بانک مرکزی با هدف کاهش کارمزد تسهیلات نرخ سود بانکی را پایین آورده و در محدوده 15 درصدی قرار داده، اما اگر این اتفاق نتواند منجر به کاهش کارمزد تسهیلات بانکی شود، در عمل بانک ها از اجرای این سیاست منتفع و کلیت اقتصاد متضرر می شوند.
از دیگر نکات مهمی که یکی از اقتصاددانان مطرح کشور عنوان کرده است اینکه پرداخت سودهای بانکها در غالب صندوق و غیره با نرخ تسهیلات سازگاری ندارد . البرت بغزیان ، اقتصاد دان و استاد دانشگاه این سوال را مطرح کرده است که بانکی که تعهد کرده تا شهریور 1397 سود 22 درصدی و 23 درصدی به سپرده گذار بدهد، چطور می تواند تسهیلات با کارمزد 18درصدی به مشتری پرداخت کند؟ وی که چندی پیش با خبرآنلاین مصاحبه کرده بود، افزود : می افزاید «بیم آن می رود بانک هایی که تعهدات این چنینی سنگین داشتند از اجرای بخش دوم بخشنامه یعنی اعطای تسهیلات با کارمزد 18 درصد سر باز بزنند که این اتفاق نوعی نقض غرض است و طبیعی است که هدف اصلی ابلاغ این بخشنامه یعنی کاهش قیمت تمام شده پول برای بخش مولد را نادیده می گیرد.
انگار مساله اساسی یعنی کارمزد تسهیلات فراموش شده و این بدان معنی است که ما هدف را گم کرده ایم و به حاشیه می پردازیم،اتفاقا درگیری با حاشیه مدتهای طولانی است اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داده و لازم است ما بار دیگر اهدافمان از اجرای قوانین و برنامه های اصلاحی و ... را بازخوانی کنیم. ضروری تر از آن نرخ سود سپرده بانکی ، کاهش کارمزد تسهیلات است که امروز دیگر کسی درباره آن صحبت نمی کند و من معتقدم که بانک مرکزی باید دوباره توجه را به این مساله معطوف کند.»
با توجه به این مسایل ، سوال این جاست که آیا بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط و حتی بنگاه های بزرگ بیشتر نیاز به حمایت دارند یا بانکها ؟ آیا بانکهایی که در ارائه سود بانکی در حقشان لطف شده و با کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد هزینه های آنها کاهش یافته است بهتر نیست که برای پویایی اقتصاد گام موثری بردارند ؟ آیا بهتر نیست که بانکها به جای سرمایه گذاری در تابلوهای نفیس ، مسکن ، باشگاه های ورزشی و غیره که هیچ سودی برای اقتصاد نداشته در بنگاه های کوچک و متوسط سرمایه‌گذاری کنند تا اقتصاد کشور از بحرانی که خود بانکها یکی از عوامل آن هستند خارج شوند .
نظر شما
