بانكداري ايراني ـ در ایران برای اولین بار در قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال 1384 این صندوقها مورد توجه قرار گرفت و عملاً صندوقهای سرمایهگذاری از سالهای 86، 87 شروع به فعالیت کردند و طی مدت فعالیت خود، رشد قابل ملاحظهای داشتهاند. طبق اطلاعات تارنمای شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، در حال حاضر حدود 200 صندوق سرمایهگذاری از انواع مختلف در حال فعالیت هستند.
به گزارش
بانكداري ايراني ـمطمئناً هدف اصلی ایجاد این صندوقها، رشد و توسعه بازار سرمایه بوده است. منتها در عمل هدف از ایجاد این صندوقها برای هر کدام از دو بازار پول و سرمایه، اهداف جداگانه بوده است. بازار سرمایه با خلق این صندوقها، سعی در وسعت، رونق و بزرگی بازار بورس و همچنین ابزاری برای توسعه بازار بدهی داشته در حالی که هدف بانکها از این صندوقها، استفاده از بستر قانونی برای جلوگیری از خروج سپردههای بانکی بوده است. این اختلاف در هدف، در حال حاضر یکی از چالشهای این صندوقهاست.
صندوقهای سرمایهگذاری در جهان عمدتاً با این هدف تاسیس شدهاند که افراد غیرمتخصص به این صندوقها مراجعه کرده و با خرید واحدهایی از این صندوقها، به این صندوقها اعتماد کرده و مدیریت این صندوقها بر مبنای دانش، تجربه و تخصصی که دارند، منابع کسبشده از مردم را در بازارهای مختلف و از جمله در بورس سرمایهگذاری میکنند. اما در ایران در عمل کمی داستان فرق میکند. در یک تقسیمبندی کلی، صندوقهای سرمایهگذاری در ایران به صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری مختلط تقسیمبندی میشوند.
واقعیت صندوقهای سرمایهگذاری بانکها این است که مدیران بانکها از فرصتی که قانون بازار اوراق بهادار به آنها در جهت ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری داده است، نهایت استفاده را برده و با ایجاد این صندوقها، سپردهگذارانی که قصد خروج سپردههای خود را از سیستم بانکی به دلیل کاهش نرخ سود داشتند، جذب کردند. طبق آمارهای ارائهشده بیش از 90 درصد منابع صندوقهای با سرمایهگذاری ثابت در بخش سپردههای بانکی جذب شدهاند است. همه این مطالب تاییدکننده این موضوع است که هدف از ایجاد این صندوقها، ممانعت از خروج سپردهها از سیستم بانکی بوده است.
در حال حاضر وضعیت جریان نقدینگی بانکها مساعد نیست، بنابراین اگرچه بهای تمامشده پول جذبشده از کانال صندوقهای سرمایهگذاری بالاست، اما با توجه به قفل شدن نقدینگی بانکها، جذب نقدینگی از این کانال کمک شایانی به جریان نقدینگی بانکها میکند و بانکها مطمئناً جذب نقدینگی از کانال صندوق سرمایهگذاری را ادامه خواهند داد. با توجه به محتوای دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت مستقیم سرمایهگذاری بانکها در این صندوقها، به نظر میرسد این بخشنامه تاثیر آنچنانی بر خروج منابع جذبشده از طریق صندوقهای سرمایهگذاری نخواهد داشت.
ب