آمریکایی‌ها از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ جنجال‌های زیادی در مورد برجام به وجود آورده‌اند، اما به عقیده من رئیس جمهور آمریکا و «نیکی هیلی» قصد برهم زدن این پیمان بین‌المللی را ندارند.
روزنامه ستاره صبح در گفت وگویی با احمد بخشایش اردستانی تحلیل‌گر روابط بین‌الملل، نوشت:
آمریکایی‌ها از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ جنجال‌های زیادی در مورد برجام به وجود آورده‌اند، اما به عقیده من رئیس جمهور آمریکا و «نیکی هیلی» قصد برهم زدن این پیمان بین‌المللی را ندارند.
در گزیده ای از این گفت وگو آمده است: آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات مندرج در برجام، آب پاکی را روی دست ترامپ و همراهان او از جمله «نیکی هیلی» ریخت. موضوعی که سبب شدتا آمریکایی‌ها با طرح بهانه بازدید از تأسیسات نظامی ایران، به دنبال راهکار جدیدی باشند تا با اعمال فشار بر آژانس بر سر راه تداوم برجام مانع ایجاد کنند. در همین ارتباط گفت‌و‌گویی با دکتر احمد بخشایش اردستانی، تحلیل‌گر روابط بین‌الملل و نماینده پیشین مجلس انجام داده‌ایم که نقطه نظرات وی را در پی می‌خوانید:
**نظر شما در ارتباط با آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام چیست؟
پاسخ به این پرسش نیاز به بررسی تلاش‌های طرف آمریکایی برای ایجاد فضای تنش آلود در ارتباط با برجام دارد. همانطور که شما هم می‌دانید آمریکایی‌ها از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ جنجال‌های زیادی در مورد برجام به وجود آورده‌اند، اما به عقیده من رئیس جمهور آمریکا و «نیکی هیلی» قصد برهم زدن این پیمان بین‌المللی را ندارند.
هدف آمریکایی‌ها از ایجاد چنین جنجال‌هایی کسب امتیازات بیشتر از جمهوری اسلامی است که یکی از راه‌های آن طرح بازدید از سایت‌های نظامی ایران می‌باشد. متأسفانه اگر بنا باشد به بندهای برجام عمل شود، چنین راهی برای آمریکایی‌ها باز است، هرچند که آن‌ها به خوبی می‌دانند تحت هرگونه فشاری جمهوری اسلامی اجازه چنین اقدامی را به آن‌ها نخواهد داد. درواقع «نیکی هیلی» سعی بر این دارد تا با طرح چنین ایده‌هایی فضا را برای راضی کردن «یوکیا آمانو» در آینده مبنی بر بازدید از سایت‌های نظامی ایران فراهم آورد.
موضوعی که قطع به یقین با مخالفت سران کشور مواجه خواهد شد و به دلیل تقابلی که شکل خواهد گرفت، اروپایی‌ها به جهت آنکه حساسیت‌های فراوانی در مورد مسائل نظامی و موشکی دارند به سوی همتایان آمریکایی خود متمایل شده و فضایی را شکل خواهند داد که دولت آمریکا از مقاصد خود در برجام سوءبهره‌برداری کند.
اگر به برخوردهای میان آمریکا و اروپا در ماه‌های گذشته هم نگاهی بیندازیم، به سادگی درخواهیم یافت که علاوه بر انشقاق ایجاد شده میان اروپا و آمریکا، فشارهای داخلی بر دولت ترامپ هم مزید بر علت خواهد بود تا آن‌ها بخواهند با ایجاد چنین جنجال‌هایی نظر اروپایی‌ها را به سمت خود جذب کنند و در نهایت همکاری دوباره‌ای میان خودشان و اروپا شکل دهند که نتیجه آن فشار هرچه بیشتر بر جمهوری اسلامی خواهد بود.
گزارش‌های سازمان بین‌المللی انرژی اتمی هر 3 ماه یا 6 ماه یکبار منتشر می‌شود که در گزارش اخیر همانطور که شاهد بودیم نماینده آمریکا در سازمان ملل با آمانو دیداری داشت که به نظر می‌رسد تلاش‌هایی را آغاز کرده تا ایران را در آینده نزدیک تحت فشارهای بیشتری قرار دهند. در این میان آمانو به خوبی می‌داند که ایجاد چنین فضایی علیه ایران پیشنهاد کسانی است که قصد گرفتن امتیازات بیشتر از ایران را دارند.
**آیا این امکان وجود دارد که آمریکایی‌ها در آینده بتوانند آژانس را در راستای مقاصد خود مجاب کنند؟
این موضوع به میزان انسجام فکری ترامپ بستگی دارد. اگر ترامپ بتواند در سیاست خارجی خود خط مشی منسجمی احراز کند، به طور مرتب از کاخ سفید با مخالفت مواجه نشود، استعفاها ادامه نیابد، سیاست گفت‌و‌گوی اوباما احیاء شود و رفتار آمریکا با اروپایی‌ها مصداق رفتار برادر بزرگ‌تر باشد در این صورت احتمال دارد درخواست بازدید از پایگاه‌هایی که منافقان پیش‌تر درباره آن اطلاعاتی را اعلام کرده بودند مطرح شود.
نکته مهمی هم که مخاطبان باید بدانند این است که تاکنون بیشترین دشمنی علیه جمهوری اسلامی از جانب ایرانیانی بوده که در آمریکا یا دیگر کشورهای ایران ستیز از پست و موقعیت سیاسی برخوردار بوده‌اند. من گمان نمی‌کنم ترامپ شخصی باشد که به چنین انسجام فکری دست یابد. آژانس خوب می‌داند که طرف ایرانی در این ماجرا بسیار قاطع است و شاید حاضر باشد بخاطر آن از حق و حقوق خود در برجام هم بگذرد.
**به نظر شما چه موضوعی سبب شده تا دولت ترامپ احساس کند برجام برای آن‌ها منافعی در برنداشته است؟
عوامل بسیاری وجود دارد. یکی از این موارد به مشاوران ایرانی که به طور دائم در گوش ترامپ زمزمه می‌کنند بازمی‌گردد. مواضع اسرائیل، نزدیکی ترامپ به جریان‌های افراطی ایران ستیز در آمریکا و شعارهای او در زمان مبارزات انتخاباتی که به صراحت به پاره کردن برجام اشاره کرده بود، از دیگر دلایل مخالفت دولت با برجام است.
موضوع مهم دیگری که سبب شده تا شاهد اقدامات ایران ستیزانه از سوی آمریکایی‌ها باشیم قدرت و نفوذ سیاسی ایران در منطقه و در بحث گروه‌های مقاومت است. آمریکا از اینکه ایران توانست بشار اسد را حفظ و داعش را سرکوب کند و از طرفی محور مقاومت ایران، عراق، سوریه و حزب الله لبنان فعال شد، احساس شکست می‌کند و به همین خاطر سعی دارد تا این احساس شکست را در جای دیگری جبران کند.
**به نظر شما شکافی که اکنون به دلیل برجام و برخی مسائل دیگر میان آمریکا و اتحادیه اروپا ایجاد شده، سیاست‌های ایران باید دچار تغییرشود یا خیر؟
به عقیده من نیازی به تغییر در سیاست خارجی کشور نیست. سیاست خارجی باید بر مدار فعلی خود حرکت کند و در خط خود باشد. به برجام احترام بگذارد و مقاومت را تقویت کند. این سیاست داخلی است که نیاز به تغییر دارد. مسئولان باید رفاه و آزادی‌های مردم را تقویت کنند. اگر مردم اتحاد داخلی داشته باشند نفوذ غرب سخت خواهد شد.
انگلیس و آمریکا یکبار در کودتای 28 امرداد توانستند با صد هزار دلار در جامعه ایران ایجاد نفاق کنند و سیاست‌های خود را جاری سازند. این ذائقه هنوز در CIA وجود دارد. در انقلاب تلاش‌های فراوانی داشتند که ناکام ماند، اما در طول سال‌های گذشته همواره منتظر فرصتی بوده‌اند تا اوضاع اقتصادی ایران دچار مشکل شود و ایجاد شکاف داخلی را آغاز کنند.
*منبع: روزنامه ستاره صبح؛ 1396،6،19
نظر شما
