بستر دریاچه یکپارچه سفید پوش و نمکی شده و دیگر کمتر نشانی از آب باقی مانده است و هر روز دسته بزرگی از فلامینگوهای بالغ بر فراز آسمان به پرواز درمی‌آیند تا بختگان را با خاطره‌ای تلخ ترک کنند.
روزنامه ایران در گزارشی به مساله جوجه فلامینگوهای گرفتار در شوره‌زار بختگان پرداخت و نوشت: بستر دریاچه یکپارچه سفید پوش و نمکی شده و دیگر کمتر نشانی از آب باقی مانده است و هر روز دسته بزرگی از فلامینگوهای بالغ بر فراز آسمان به پرواز درمی‌آیند تا بختگان را با خاطره‌ای تلخ ترک کنند.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: اینجا قتلگاه بختگان است! دریاچه‌ای که زمانی دومین دریاچه پهناور آب شور ایران و دومین زیستگاه تابستان گذرانی و زادآوری فلامینگوها در کشور محسوب می‌شد حالا به مدد سدسازی‌های گسترده و برداشت‌های بی‌رویه آب از سرشاخه‌های رودخانه‌های کر و سیوند برای توسعه برنج کاری و گندم در استان به چنان روزی افتاده که شاید کمتر کسی باور کند اینجا همان بختگان «با آب و بخت» و یکی از زیباترین پارک‌های ملی ایران بوده است. در میانه این شوره‌زار، اما گروهی از دوستداران طبیعت آخرین شانس‌شان را برای نجات جوجه‌ها می‌آزمایند و در حالی که روز به روز شمار تلفات جوجه‌ها ناشی از بی‌آبی و گرسنگی بالا می‌رود اما طبیعت دوستان همچنان امیدوارانه در جست‌و‌جوی راه حلی برای نجات جوجه‌ها هستند.
رسول حاجی باقری، مسئول گروه دیده‌بان استهبان که در روزهای گذشته با کمک دیگر طبیعت دوستان و اهالی روستای محمد آباد تلاش زیادی برای نجات جوجه فلامینگوها در بستر بختگان انجام داده به «ایران» می‌گوید: روز 27مرداد ماه با یکی دو نفر از دوستان برای سرکشی از وضعیت کانال‌های حفاری شده در شمال بختگان راهی دریاچه شدیم با اینکه راه زیاد بود و باید بیشتر مسیر را به دلیل لجنزار و باتلاقی بودن پیاده می‌رفتیم اما این کار را کردیم و متأسفانه متوجه شدیم که کانال‌هایی که حفر شده به مرور از نمک اشباع شده و آب اینقدر شور شده که برخلاف انتظار ما، فلامینگوها را با مشکل مواجه کرده و حفره‌های تنفسی و بال و پر آنها را از نمک اشباع کرده و مانع تحرک آنها شده است.
با کارشناسان اداره کل محیط زیست استان و آقای دکتر کهرم که پرنده شناس هستند و نیز با آقای محمد علی الله قلی که تجربه خوبی در عملیات نجات پرندگان در استان مازندران در سال‌های اخیر داشته مشورت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که چون موانع زیادی برای دسترسی به جوجه‌ها در داخل دریاچه وجود دارد لذا بهتر است در همان بستر دریاچه اقدام به حفر 5 حوضچه در ابعاد 10 در 10 متر و به ارتفاع 40 سانتیمتر کنیم به نحوی که این حوضچه‌ها در فاصله 3 تا 4 کیلومتری از سواحل جنوب دریاچه قرار داشته باشند تا جوجه‌هایی که قصد دارند در جست‌و‌جوی آب و غذا از دریاچه خارج شده و به نحو دیگری از بین بروند دراین حوضچه‌ها فرود بیایند.
این فعال محیط زیست خاطرنشان کرد: روز سه‌شنبه و چهار شنبه هفته گذشته یکی از کارشناسان اداره کل به بختگان آمد و با هم منطقه را پایش کرده و حتی از روستاهای اطراف هم دیدن کردیم. حتی استخرهایی که تعدادی از جوجه فلامینگوها به آنجا آمده بودند و بعد همین استخرها باعث مرگ جوجه‌ها شده بود به ایشان نشان دادم. چون فلامینگوها مثل مرغابی‌ها نمی‌توانند روی آب شنا کنند و باید حتماً در آب کم عمق به ارتفاع 30 تا 40 سانتیمتر و نهایتاً نیم متر باشند یعنی به گونه‌ای که کف پاهایشان روی زمین باشد در غیراین صورت دچار خستگی و مرگ می‌شوند که در روزهای اخیر نمونه‌های زیادی از این دست در استخرهای کشاورزی داشتیم بخصوص که جوجه‌ها بعد از فرود آمدن در آب نتوانسته بودند به‌دلیل شیب لبه استخرها از آب خارج شوند و صبح دیدیم همه مرده‌اند. قرار شد گزارش بازدید روز پنجشنبه به مدیر استان ارائه شود و ظاهراً این کار صورت گرفت اما بعد از آن هر پیگیری کردیم به جواب منتهی نشد لذا تصمیم گرفتیم تا بیش از این دیر نشده خودمان دست به کار شویم و با کمک اهالی یک یا دو تا حوضچه موقت برای استقرار جوجه‌ها در بخش جنوبی تالاب ایجاد کنیم و از آب شیرین چاه به آنجا آب برسانیم تا جوجه‌ها بتوانند خودشان را در آن شست‌و‌شو دهند.
محمد‌علی الله‌قلی، کارشناس محیط زیست و عضو تیم نجات حیات وحش به «ایران» می‌گوید: تعداد جوجه‌های گرفتار در بختگان خیلی زیاد است و متأسفانه امکان اینکه بتوانیم داخل دریاچه برویم هم وجود ندارد چون بستر دریاچه تماماً باتلاقی شده و افراد در آن فرو می‌روند از طرفی حتی اگر بتوانیم داخل دریاچه هم برویم تا جوجه‌ها را زنده‌گیری کنیم به دلیل ظریف بودن این حیوان و ضعف شدیدی که در این مدت به دلیل بی‌غذایی به آنها غلبه کرده، امکان زنده‌گیری و حمل‌شان وجود ندارد و از سوی دیگر اصلاً زیستگاه دیگری وجود ندارد که بتوان آنها را در آن رهاسازی کرد چون همه دریاچه‌ها خشک شدند.
الله‌قلی می‌گوید: بنابراین ما فکر کردیم چند تا حوضچه در بستر دریاچه درست کنیم یعنی با بیل خاک را کنار بزنیم تا دور حوضچه به حالت خاکریز شود و بعد کف حوضچه‌ها پلاستیک‌های بزرگ پهن کنیم که بتواند آب را نگه دارد و از طریق لوله، آب شیرین را به اینجا منتقل کنیم و برای اینکه جوجه‌ها مجبور نباشند در جست‌و‌جوی غذا به روستاهای اطراف پراکنده شوند همین جا یک فضایی را ایجاد کنیم که غذایشان را هم از همین جا بخورند.
این کارشناس درباره غذای مورد استفاده جوجه‌ها می‌گوید: جوجه‌هایی که توان پرواز داشتند به روستاهای اطراف رفتند و از بچه قورباغه‌های‌ریزی که در برکه‌ها و استخرها بوده تغذیه کردند که همین هم تمام شده اما از طریق یکی از کتاب‌هایی که درمورد فلامینگوهای جهان است متوجه شدیم در شرایط مشابه در دیگر کشورها برای تغذیه فلامینگوهای بزرگ از سوپراستارتر‌هایی که در مرغداری‌ها مصرف می‌شود، برای تغذیه جوجه‌ها استفاده می‌کنند و چون فلامینگوها عموماً وابسته به فیتوپلانکتون، میگوها، سخت پوستان و نرم تنان ریز هستند و در حال حاضر به‌دلیل خشک شدن دریاچه این امکان برای آنها میسر نیست و جوجه‌ها بسیار ضعیف و لاغر و کم وزن شدند، بهتر است ما نیز از همین سوپر استارترها که حاوی مواد پروتئینی است استفاده کنیم.
**درخواست غیر دولتی‌ها از رئیس جمهوری برای تأمین حقابه بختگان
در همین حال جمعی از سازمان‌های مردم‌نهاد استان فارس در نامه‌ای به رئیس جمهوری نسبت به توزیع ناعادلانه آب که منجر به خشک شدن تالاب‌های این استان و عوارض زیست محیطی متعدد شده ابراز نگرانی کردند. امضا‌کنندگان این نامه که از 18تشکل زیست محیطی استان بودند در این نامه یادآور شدند: تالاب‌های بین‌المللی طشک، کمجان و بختگان به‌عنوان سومین پهنه تالابی داخل کشور از رودخانه کر تغذیه و آبگیری می‌شدند که سال‌هاست در حسرت حقابه هزاران ساله با خشکی و زوال دست و پنجه نرم می‌کنند و زیستمندان این تالاب‌ها قربانی سدسازی افراطی و اشتباهات و خطای محاسباتی متولیان وقت امور‌آب شده است. تا جایی که اخیراً شاهد گرفتار شدن هزاران جوجه فلامینگو در بستر نمکی دریاچه هستیم که عملاً قادر به پرواز نیستند. سازمان‌های مردم‌نهاد تأکید کردند: آسیب‌های جبران‌ناپذیر و غیرقابل انکار و وضعیت نابسامان فعلی مستلزم عزم جدی مسئولان و عنایت ویژه حضرتعالی در تشکیل کارگروه ویژه و ستاد احیای تالاب‌های فوق خواهد بود تا کام خشک تالاب‌ها و رنج این مردم سیراب و گوارا شود.
*منبع: روزنامه ایران، 1396.6.15
نظر شما
