صادرات ایران به عراق از زمان صدام تا به امروز

دبیر میز عراق در سازمان توسعه تجارت با تاکید بر اینکه در خبرهایی که مبنی بر شرط گذاری عراق برای کالاهای صادراتی ایران منتشر شد نوعی شیطنت رخ داده، اظهار کرد: طی سالیان گذشته و از زمان سقوط صدام حسین صادرات ایران به عراق از ۴۰۰ میلیون دلار به بیش از ۶.۱ میلیارد دلار رسیده است.

ابراهیم رضازاده در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: آنچه از سوی عراق صورت گرفته نوعی قانون گذاری برای تمام کشورها بوده که این مساله حتی در اخبار منتشر شده هم مورد اشاره واقع شده است. بدین ترتیب برخلاف برخی اخبار منتشر شده این شروط تنها مربوط به ایران نمی‌شود و انتشار چنین اخباری ممکن است سوء‌تفاهم‌هایی متعدد ایجاد کند.

رایزن بازرگانی اسبق ایران در عراق در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره شروط در نظر گرفته شده پرداخت و گفت:به عنوان مثال در بند کالاهای معاف از تعرفه بحث مربوط به کالاهای اهدایی یا خدمات عام‌المنفعه می‌شود که در بند دوم این بخشنامه ذکر شده و طبق آن هر یک از محصولات این بخش باید دربرگیرنده عبارت «معاف از پرداخت عوارض گمرکی، مالکیت کالا و غیرقابل فروش» باشند.

وی ادامه داد:بخشی از این موضوع به آن برمی‌گردد که گاه شاهدیم آنچه به عنوان نذورات و هدیه به عراق ارسال می‌شود در خود این کشور مورد سوء‌استفاده قرار گرفته و به فروش می‌رسد که این بخشنامه برای جلوگیری از چنین مواردی در نظر گرفته شده است.

رضازاده افزود: در بند دیگری از این بخشنامه آمده است که کالاها و محصولات باید در بر گیرنده نام ذینفع باشند که این مساله در تمام دنیا مرسوم است و باید ذینفع کالای صادراتی مشخص باشد. در ایران نیز چنین مساله‌ای رعایت شده و به هنگام ثبت سفارش باید حتما نام شرکت ذینفع اعلام شود تا مشخص باشد به عنوان مثال در شرایطی که یک شرکت خدمات بهداشتی صادر می‌کند ذینعفان آن چه کسانی هستند.

دبیر میز عراق در سازمان توسعه تجارت، اظهار کرد: موضوع مرتبط بودن نوع محصول با فعالیت وارد کننده آن نیز از گذشته مورد توجه قرار داشته و حتی در کارت‌های بازرگانی صادر شده از سوی ما نیز حیطه و زمینه فعالیت بازرگانان مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی با بیان این که همان طور که اشاره شد این قوانین مربوط به تمام کشورهای دارای ارتباط تجاری با عراق می‌شود، گفت: با توجه به این موضوع پیش بینی ما آن است که اعمال چنین مقرراتی تاثیری در فعالیت تجاری ما در این کشور نخواهد داشت.

رضا زاده ادامه داد: البته باید به این نکته نیز توجه داشت طی سال‌های گذشته کشورهای رقیب ما مانند ترکیه کاهش قابل توجه صادرات به این کشور مواجه بوده‌اند و به عنوان مثال حجم صادرات ترکیه به عراق از ۱۲ میلیارد دلار در سال قبل به ۷.۵ میلیارد کاهش یافته است که این مساله را می‌توان به دلایل مختلفی چون ایستگاه‌های بازرسی گمرکی که در مرز کردستان و منطقه عربی ایجاد شده مرتبط دانست، چرا که اکنون ترک‌ها ملزم می‌شوند برای صادرات کالا به عراق یک بار در مرز کردستان عوارض گمرکی پرداخت کنند و بار دیگر در خاک عراق، اما برای کشوری مانند ایران با توجه به این که چهار مرز مشترک با عراق وجود دارد پرداخت عوارض تنها یک بار صورت می‌گیرد هرچند که اگر تجار ما هم بخواهند صادرات خود را از مرز پرویزخان انجام دهند، ملزم به پرداخت دوباره عوارض خواهند شد.

دبیر میز عراق در سازمان توسعه تجارت همچنین یادآور شد: یکی از مرزهایی که ترکیه طی سال‌های گذشته با استفاده از آن کالای خود را به عراق صادر می‌کرد در این سال‌ها توسط داعش اشغال شده بود که این مساله نیز در تجارت این کشور تاثیر می‌گذاشت.

رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق همچنین اظهار کرد: در چهار ماه اول سال جاری میزان صادرات ایران به عراق با رشدی ۶.۵ درصدی  مواجه بوده است و در حالی که این رقم در سال گذشته شش میلیارد و ۱۱۱ میلیون دلار بود، اکنون این رقم افزایش یافته و با افزودن مواردی مانند صادرات نفتی، انرژی و خدمات بهداشتی، پزشکی و بحث گردشگری دو کشور حجم روابط تجاری ایران و عراق به ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد. به عبارت دیگر اکنون وضعیت نامناسبی درباره صادرات به عراق وجود نداشته و با وجود این که پس از سقوط صدام صادرات ما به این کشور همسایه آغاز شده، طی این سال‌ها حجم صادرات از ۴۰۰ میلیون دلار به ۶.۱ میلیارد دلار رسیده است.

رضازاده در پایان گفت: البته در این مدت یک سال به دلیل حمله داعش حجم این صادرات با کاهشی پنج درصدی مواجه شد اما در بقیه موارد شرایط به گونه‌ای بود که افت و خیز شدیدی در وضعیت تجارت ما با عراق مشاهده نمی‌شد، البته برای ادامه‌ی این مسیر لازم است حفظ کیفیت کالای صادراتی مورد توجه قرار داشته باشد.