مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به اینکه آمایش اقتصادی کشور باید مبتنی بر آب باشد و تمام قوا به سمت پاسداری از منابع آبی حرکت کنیم،گفت:سرانه آب تجدید پذیر در سال ۱۳۳۵ حدود ۶۰۰۰ متر مکعب بود که امروزه به یک چهارم تقلیل یافته است.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به اینکه آمایش اقتصادی کشور باید مبتنی بر آب باشد و تمام قوا به سمت پاسداری از منابع آبی حرکت کنیم،گفت:سرانه آب تجدید پذیر در سال ۱۳۳۵ حدود ۶۰۰۰ متر مکعب بود که امروزه به یک چهارم تقلیل یافته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون)،محمد ابراهیم نیا در خصوص وضعیت منابع آبی کشور با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران 1.1 درصد از خشکی کره زمین را دارا است در حالیکه 36 صدم درصد از منابع آب شیرین را در اختیار دارد و 75 درصد از کشور در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، گفت: فقط 25 درصد کشور ما خارج از محدوده خشک بوده و متوسط بارش سالانه کشور 243 میلیمتر است.
وی با اشاره به اینکه از سال‌های 76 به بعد در دمای هوا شکستی به سمت بالا ایجاد شده به‌طوری که متوسط دمای کشور در اواسط دهه 70 حدود 18.1 درجه سانتیگراد بوده است، ولی در زمان حاضر این رقم به 19.2 رسیده است بیان داشت: در مقابل هر دو درجه سانتیگراد افزایش دمای هوا، 27 میلیارد مترمکعب بر تبخیر ایران افزوده می‌شود و آمار چند سال گذشته آب تجدید پذیر نشانگر این واقعیت است که میزان آب تجدید پذیر از 130 میلیارد مترمکعب در سال های گذشته به 116 میلیارد متر مکعب کاهش داشته است.
* مصرف 86 درصد آب تجدیدپذیر کشور یعنی فاجعه
ابراهیم نیا ادامه داد: در معادله آب با کسری روبه‌رو هستیم که صورت آن آب تجدید پذیر با 116 میلیارد متر مکعب و در مخرج میزان کنونی جمعیت یعنی 80 میلیون نفر است، متاسفانه همه ساله صورت کسر در حال کاهش و مخرج آن در حال افزایش است که برآیند آن 1450 متر مکعب سرانه آب تجدید پذیر سالانه به ازای هر نفر خواهد بود.
*سرانه آب تجدید پذیر هر ایرانی در سال 1335 بالغ بر 6000 متر مکعب بود که امروزه این رقم به یک چهارم تقلیل پیدا کرده
وی یادآور شد: سال 1335 که جمعیت ایران 19 میلیون نفر بود سرانه آب تجدید پذیر هر ایرانی 6000 متر مکعب بود که امروزه این رقم به یک چهارم تقلیل پیدا کرده است. در حالی که سرانه آب تجدید پذیر سالانه در بسیاری از کشورهای اروپایی، اسکاندیناوی و آمریکای شمالی بیش از 6 یا 7 هزار متر مکعب است.
* سرانه آب در هریک از حوضه‌های آبریز با یکدیگر متفاوت است
مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه ایران دارای شش حوضه آبریز اصلی است که سرانه آب در هریک از این حوضه‌ها با یکدیگر بسیار متفاوت است، اضافه کرد: در فلات مرکزی سرانه آب تجدیدپذیر برای هر نفر کمتر از 550 متر مکعب است، در حالیکه همین سرانه آب تجدید پذیر در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان به ازای هر نفر حدود 2 هزار و 200 مترمکعب است.
وی از مصرف 86 درصد آب تجدیدپذیر سالانه کشور به عنوان یک فاجعه یاد کرد و افزود: هم اکنون میزان مصرف آب شرب و بهداشت 6 تا 6.5 میلیارد مترمکعب است و اگر این روند ادامه یابد در سال 1425، با توجه به جمعیت در حال افزایش حدود 11.5 میلیارد متر مکعب آب شرب و بهداشت نیاز داریم.
ابراهیم‌نیا ادامه داد: 5.6 دهم میلیارد مترمکعب نیز بایستی برای صنعت و 92 میلیارد مترمکعب نیز برای کشاورزی اختصاص یابد که در این صورت مصرف آب تجدید پذیر کشور به 92 تا 94 درصد می‌رسد که بسیار وحشتناک است.
* تدوین سند آمایش آب کشور
ابراهیم نیا یکی از کارهای شاخص وزارت نیرو که در سال‌های اخیر به انجام رسیده و در کارنامه این وزارتخانه نیز آمده است، تدوین سند آمایش آب کشور دانست و افزود: سند آمایش هشدار می‌دهد کشور روی چه نوع آبی می‌تواند حساب باز کند و هدف این است که میزان مصرف از میزان آب تجدیدپذیر از 86 درصد به 69 درصد کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه برای اولین بار در کشور در دولت یازدهم نزدیک به 11 میلیارد مترمکعب حقابه برای محیط زیست در نظر گرفته شده است، گفت: با اینکار حیات تالاب‌ها و رودخانه‌ها به رسمیت شناخته شده است.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو ادامه داد: برای اینکه آب قابل برنامه‌ریزی محقق شود کارهای مختلفی باید صورت گیرد که از جمله می‌توان به طرح کاهش سالانه 11 میلیارد مترمکعب از ذخایر آب زیرزمینی در طول برنامه ششم توسعه نام برد.
* نقش محوری آب در آمایش سرزمین
وی با اشاره به نقش آب در توسعه کشورها به عنوان کالای با ارزشی که در توسعه اقتصادی کشور غیر قابل جایگزین است، اظهار داشت: آب نقش محوری در آمایش سرزمین داشته و بسیار حائز اهمیت است و یکی از مؤلفه‌های مهم در حفظ و تعادل و پایداری اکو سیستم و محیط زیست است.
محمد ابراهیم نیا با بیان اینکه امنیت آبی در دهه 21 دغدغه اصلی حکومت‌هاست، افزود: مجمع جهانی اقتصاد در سال 2014، ده ریسک بزرگ را در جهان اعلام کرد که بعد از ریسک‌های مالی در اقتصاد کلیدی جهان و بیکاری به عنوان ریسک اصلی، بحران آب عنوان سومین ریسک سیستماتیک پیش روی اقتصاد جهان مطرح است.
وی با بیان این مطلب که به‌طور قطع در آینده نیز کشمکش‌های سیاسی برای دستیابی به منابع استراتژیک آب می‌تواند اثرات جدی بر تمام جهان داشته باشد، افزود: هرشکستی در منابع آب کشورها اتفاق بیفتد، تهدیدی برای کل منابع آب جهان است؛ یعنی اگر در گوشه‌ای از آفریقا آب مورد نیاز مردم تأمین نشود آنان به نقاط دیگری که دارای آب بیشتری است مهاجرت می‌کنند و این موضوع موازنه کل جهان را برهم خواهد ریخت.
وی با اشاره به توسعه ناموزون کشور و روند رو به افزایش مصرف و مهاجرت در سال‌های اخیر گفت: وقتی روستاها به شهر تبدیل می‌شوند، استانداردهای زندگی روزمره مردم آن نیز تغییر می‌کند، اگرسرانه مصرف هر روستایی تا دیروز 120 لیتر در شبانه روز بوده با تبدیل شدن روستا به شهر، سرانه آب آن نیز طبق استاندارد شهری به 200 لیتر افزایش می‌یابد.
*چالش جدی در فلسفه و دکترین توسعه
وی با بیان اینکه فلسفه و دکترین توسعه در کشور دچارچالش جدی است و این چالش در روستاها بیشتر است، افزود: در 50 سال گذشته 70 درصد جمعیت در روستاها و 30 درصد در شهرها ساکن بودند ولی امروزه این موضوع برعکس شده و روستاها نیز در بعد مصرف به گونه ای به شهر تبدیل شده‌اند.
ابراهیم نیا ادامه داد: امروزه با کمال تأسف هزینه برای مبدأ را رها کرده و به مقصد اهمیت می‌دهیم به گونه ای که به جای هزینه اندکی در مبدأ به اجبار چندین برابر در مقصد هزینه می‌کنیم.
وی افزود: زمانی که هزینه ناچیزی در روستاها انجام ندهیم به اجبار بایستی پس از مهاجرت روستائیان به شهرهای مختلف، چندین برابر آن هزینه را در شهرها انجام دهیم، و اگر در شهر هزینه نکنیم بایستی چند ده برابر آن هزینه را با عواقب بیشتر در پایتخت داشته باشیم.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو ادامه داد: اگر فلسفه و دکترین توسعه قوی در روستاها داشته باشیم قادر خواهیم بود روستانشین مولد را با ارائه خدمات بهتر در روستاها نگه داریم و از بروز مشکلات برای کلانشهرها نیز جلوگیری کنیم.
نظر شما
