روزنامه جام جم در گزارشی نوشت: مسلمانان در ماه مهمانی خدا تلاش بیشتری در کظم غیض و تزکیه نفس دارند و میکوشند از گناه و بزه بپرهیزند. آمار نیروی انتظامی در سالهای اخیر نیز همواره مؤید این امر است.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: «أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ»، یکی از مصادیق آرام شدن دل ها با یاد خدا، ماه مهمانی خداست که گرچه امسال گرمای هوا و طولانی بودن فاصله میان سحر و افطارش، روزه داری را هم پرثواب تر و هم دشوارتر کرده اما سعه صدر مردم را نیز افزایش داده است و برکت زندگی شان را افزون کرده تا جایی که با وجود گذشت حدود یک سوم این ماه، جرایم به شکلی محسوس در کشور کاهش یافته، نزاعها کم شده و گذشت و آرامش عمومی دوچندان شده است. این کاهش محسوس آمار هرسال در رمضان تکرار می شود که ثابت می کند رابطه ای معنادار و انکارناپذیر میان ماه خوبی ها و کاهش انواع جرایم وجود دارد.
به گزارش جامجم، تصور کنید در هوای گرم تابستان ظل آفتاب آن هم وسط ترافیک، خودرویی با خودروی دیگر برخورد می کند؛ خسارت جزئی است. حتما شما هم بارها از نزدیک نزاع هایی برسر همین موضوعات ناچیز را دیده اید که به ضرب و جرح ختم شده اند. در چنین شرایطی محرک هایی چون گرمای هوا، تشنگی، خستگی و... سبب می شود تا بیشتر افراد ناخودآگاه کنترلشان را از دست بدهند و به یکدیگر توهین کنند و حتی با یکدیگر گلاویز شوند. اما در کمال تعجب می بینید که راننده ها پس از نگاه جزئی با یکدیگر دست می دهند و هر یک به راه خودشان می روند.
با مرور چنین صحنههایی در ماه مبارک رمضان، کمتر کسی است که آن را از برکات این ماه عزیز نداند. این که مسلمانان در ماه مهمانی خدا تلاش بیشتری در کظم غیض و تزکیه نفس دارند و میکوشند از گناه و بزه بپرهیزند. آمار نیروی انتظامی در سالهای اخیر نیز همواره مؤید این امر است.
** کاهش 33 درصدی جرایم
سال هاست که آمار متفاوتی از کاهش میزان جرم در ماه مبارک رمضان از سوی مسئولان نیروی انتظامی اعلام می شود. حتی پژوهش های علمی نشان از کاهش میزان جرم در ماه مبارک رمضان دارد. اگر در میان انواع جرم و کجروی، جرایمی نظیر سرقت از منزل، سرقت وسایل داخل خودرو و خودرو، کیف قاپی، سرقت موتورسیکلت، جیب بری و سرقت از مغازه که از شیوع بیشتری برخوردارند و همچنین قتل و آدم ربایی را در نظر بگیریم، پژوهشی در سال 90 که جدول آن در این گزارش رسم شده است، نشان داد، نرخ وقوع این 9 جرم در 26 روز ماه مبارک، در مقایسه با نرخ وقوع آنها در میانگین 26 روز 6 ماه اول سال، با کاهش معنادار همراه بود.
** دلایل کاهش جرم
بسیاری از کارشناسان دلایل متعددی را برای عوامل کاهش جرم در ماه مبارک رمضان برمی شمرند. به باور آنها، افزایش میزان «کنترل درونی»، افزایش فعالیت های فرهنگی و معنوی رسانه ها، بویژه صداو سیما در ماه مبارک رمضان که موجب تقویت «وجدان» آسیب پذیر افراد کجرو می شود، افزایش فشار هنجاری برای عدم ارتکاب رفتارهای خلاف، افزایش میزان همکاری و همراهی مردم با نیروی انتظامی در این ماه عزیز و... از جمله این عوامل است.
از سوی دیگر، بسیاری از عالمان دینی و مذهبی، روزه را عامل موثری در جهت تقویت اراده و تقوا می دانند و معتقدند در ماه مبارک رمضان اراده افراد با روزه داری تقویت میشود و کمتر به دام گناه کشیده می شوند، هرچند کارشناسان معتقدند مجرمان حرفهای که مرتکب جرایمی چون قتل و غارت میشوند، کمتر تحت تاثیر این روحیه معنوی قرار می گیرند.
ماه مبارک رمضان، ماه مهمانی خداست و انسان را به خدا نزدیک تر میکند. حجت الاسلام و المسلمین حسین شهامت استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این موضوع از اثرات روزه و معنویت آن یاد می کند و به جامجم میگوید: تأثیر این ماه عزیز در میان مؤمنان انکارناپذیر است و با تقویت آشتی و محبت و ترحم سبب تحکیم خانواده می شود. با این همه، او معتقد است معنویت این ماه عزیز به صورت انعکاسی در افرادی که اعتقادات ضعیف و سستی دارند نیز اثر می کند و زمینه جرم و فسق و فساد خود به خود کاهش می یابد.
دکتر جعفر بای، جامعهشناس و استاد دانشگاه نیز اعتقاد به باورهای مذهبی را دلیل عمده کاهش جرم در ماه مبارک رمضان برمی شمرد و به جامجم میگوید: آموزه های دینی نقش کلیدی در بازدارندگی از خطا و گناه دارد. ماه مبارک رمضان در واقع تمرین عملی مقاومت و بردباری است و با مناسک خود، فرد را به تسلط و مدیریت و کنترل رفتار هدایت می کند.
با وجود این تفاسیر، دکتر رضا غنی لو، استاد دانشگاه و کارشناس رسمی دادگستری نگاهی متفاوت دارد. به باور او، تاثیر ماه مبارک رمضان بر کاهش تخلفات ترافیکی مانند تجاوز به حریم همدیگر و عبور از چراغ قرمز و فحاشی در حین رانندگی یا اختلافات زناشویی بسیار بیشتر از ارتکاب جرایم توسط مجرمان حرفهای بوده است.