رفتارها و مواضع و اظهارات ترامپ در برخی موارد به قدری خارج از عرف سیاستمدارانه و دیپلماتیک بوده است که تحمل سناتورها و سیاستمداران آمریکایی را به سرعت تمام کرد و منجر به موضعگیری آنها شد تا جاییکه «نانسی پلوسی» رهبر اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا، اعلام داشت برایش سخت است «ترامپ» را «پرزیدنت» بنامد!
به گزارش میزان، دقیقا 134 روز است که دونالد ترامپ بعنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شده است؛ در این مدت همانطور که انتظار میرفت وی انواع و اقسام تصمیمات و رفتارهای عجیب و خلق الساعه را اتخاذ کرده و موجبات حیرت فعالان و کنشگران در داخل آمریکا و سایر نقاط جهان را فراهم آورده است.
رفتارها و مواضع و اظهارات ترامپ در برخی موارد به قدری خارج از عرف سیاستمدارانه و دیپلماتیک بوده است که تحمل سناتورها و سیاستمداران آمریکایی را به سرعت تمام کرد و منجر به موضعگیری آنها شد تا جاییکه «نانسی پلوسی» رهبر اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا، اعلام داشت برایش سخت است «ترامپ» را «پرزیدنت» بنامد!
خروج از معاهده پاریس
ترامپ در جدیدترین شاهکارش! تصمیم گرفته که آمریکا را از معاهده پاریس خارج کند؛ معاهدهای که به منظور مقابله با تغییرات اقلیمی در دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی در پایتخت فرانسه به امضای حدود ۲۰۰ کشور جهان رسید.
رئیس جمهور تازه کار آمریکا معتقد است، معاهده پاریس غیرمنصفانه است؛ او میگوید انتخاب شده تا نمايندهای از «پيتزبورگ» باشد نه «پاريس»!؛ ترامپ تاکید دارد که خروج از اين توافق نشان دهنده تاكيد مجدد بر حاكميت امريكاست!
خروج از «ترانس پاسیفیک»
ترامپ پیشتر نیز نشان داده بود که قابلیتی شگرف در خروج از معاهدههایی دارد که اسلافش منعقد کردهاند؛ این تنها «برجام» یا معاهده «پاریس» نبوده است که ترامپ به آنها تاخته است، بلکه وی در بدو ورود به کاخ سفید پیمان «ترانس پاسیفیک» را که آن را «فاجعه بار» میخواند، ملغی کرد؛ پیمانی که بیش از 7 سال برای انعقادش وقت صرف شده بود و جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ میلیون نفر را شامل میشد.
اما اگر واکنشها به تصمیم ترامپ برای خروج از معاهده «ترانس پاسیفیک»، صرفا به اظهار تاسف «شینزوآبه» نخست وزیر ژاپن و یا سر تکان دادن «مالکوم ترنبول» نخست وزیر استرالیا محدود شد، ظاهرا در قبال تصمیم ترامپ برای خروج از معاهده پاریس، اجماع سفت و سخت تری در داخل آمریکا و کشورهای اروپایی ایجاد شده است.
واکنشها به تصمیم ترامپ برای خروج از معاهده مقابله با تغییرات اقلیمی
در نخستین گام، فرمانداران سه ایالت واشنگتن، نیویورک و کالیفرنیا اعلام کردهاند فرمان ترامپ برای خروج از توافق آب و هوایی پاریس را اجرا نمیکنند؛ «اندرو کوئومو» فرماندار نیویورک، «ادموند براون» فرماندار کالیفرنیا و «جِی آر اینسلی» فرماندار ایالت واشنگتن بیانیه مشترکی صادر کردهاند و گفتهاند یک «ائتلاف اقلیمی ایالتی» ایجاد میکنند و بر اساس آن، اجرای مفاد معاهده پاریس را پی خواهند گرفت.
این 3 فرماندار در بیانیه مشترک خود ضمن انتقاد از تصمیمات ترامپ آوردهاند: «تصمیم غیرمسئولانه کاخ سفید برای خروج از توافق آب و هوایی پاریس، اثراتی مخرب برای ایالات متحده و کره زمین خواهد داشت. این دولت جایگاه رهبری جبهه مبارزه با تغییرات اقلیمی را به دیگر کشورها داده است».
اما علاوه بر فرمانداران آمریکایی، مقامات مرکزی سابق این کشور نیز از جمله «باراک اوباما» و «جان کری» به این تصمیم ترامپ حمله کردهاند و آن را «جهل خودسرانه» نامیدهاند.
شرکا و متحدان اروپایی آمریکا هم به شدت در قبال تصمیم اخیر رئیس جدید کاخ سفید برای خروج از معاهده پاریس، موضع گرفتهاند. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان، «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه و «پائولو جنتیلونی» نخست وزیر ایتالیا با صدور بیانیه مشترکی، تصمیم رئیس جمهور آمریکا برای خروج از معاهده مقابله با تغییرات اقلیمی پاریس را «مایه تاسف» دانستهاند.
علاوه بر قرارداد «ترانس پاسیفیک» که ترامپ آنرا فاجعه بار خوانده بود و از آن خارج شد و همچنین عهدنامه «پاریس» که از منظر ترامپ ضد اشتغال و صنعت در آمریکا و غیرمنصفانه است و همین چند ساعت پیش دستور خروج از آنرا صادر کرد، عهدنامه و قرارداد دیگری نیز وجود دارد که برای ترامپ چندان باب میل نیست و اگر بتواند آن را هم نقض و ملغی خواهد کرد؛ این قرارداد «برجام» یا «موافقت نامه هستهای میان ایران و 1+5» نام دارد که ترامپ از همان اولین روزهای آغاز کارزار تبلیغاتی و انتخاباتیاش، وعده عناد با آن و حتی پاره کردنش را داده بود!
ترامپ پس از پیروزی در انتخابات 8 نوامبر آمریکا، چند بار برای خروج از برجام اظهار تمایل کرد که هر بار با مقاومت جدی شرکا و موتلفان اروپاییاش، مواجه شد؛ کار حتی به جایی رسید که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی نشستی با وزیران خارجه این اتحادیه در بروکسل، هر گونه نقض و خدشه بر برجام را غیرقابل قبول دانست و اعلام داشت استمرار این قرارداد را تضمین میکند.
پس از آنکه در تاریخ 19 آوریل 2017 (30 فروردین 96) ترامپ، تعلیق تحریمهای هستهای علیه ایران را به مدت سهماه دیگر تمدید کرد و «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا این موضوع را با ارسال یک نامه به «پل رایان» رئیس مجلس نمایندگان این کشور اعلام کرد، سخنگوی کاخ سفید طی کنفرانس خبریاش گفت: ترامپ دستور بررسی برجام را صادر کرده و نامه تیلرسون به معنی اطمینان از عدم تقلب ایران نیست!
چند روز بعد از آن ترامپ طی مصاحبهای با آسوشیتدپرس اعلام کرد که ایران روح برجام را نقض کرده و ممکن است ما (آمریکا) به این قرارداد پایبند نمانیم. تیلرسون وزیر خارجه ترامپ هم در سخنان شدیداللحنی استدلال کرد که برجام نمونه دیگری از باج دادن به قدرتی است که جاهطلبیهای هستهای دارد! وزیر خارجه ترامپ این را هم گفت که آمریکا مشغول بازنگری جامع سیاست خود در مقابل ایران است.
البته این اظهارات ترامپ و رئیس دستگاه دیپلماسیاش با واکنش طرف ایرانی روبه رو شد؛ ظریف وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سوال خبرنگاران پیرامون مواضع برجام ستیزانه ترامپ، چنین گفت که حرفهای وی را چندان جدی نگیرند؛ علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم در دیدار با کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا ضمن یادآوری مزایای برجام برای جامعه جهانی، اعلام کرد آنچه برای تهران مهم است عمل طرف مقابل است نه اظهاراتشان.
اما رفتارهای غیرمعقول و خارج از عرف دونالد ترامپ 71 ساله تنها به عطش سیری ناپذیرش برای خروج از معاهدههای بینالمللی، منحصر نمیشود، او شاهکارهای دیگری نیز در همین مدت چهار ماه و اندی که پا به کاخ سفید گذاشته است، رو کرده است.
فرمانهای ضدمهاجرتی ترامپ که تعلیق شدند
مهم ترین اقدام ترامپ در هفته نخست کاریاش، امضای فرمان اجرایی مقررات ویزایی بود؛ از آن جهت که یکی از جوامع هدف این فرمان اجرایی ایران بود در محافل رسانهای ایرانیان نیز به کرات مطرح گردید؛اصول و مفاد این فرمان اجرایی عبارت بود از:
1-برای اتباع هفت کشورعمدتا مسلمانِ ایران، سوریه، عراق، یمن، سودان، لیبی و سومالی به مدت 90 روز هیچگونه ویزایی صادر نخواهد شد.
2-اتباع هفت کشور فوقالذکر حتی در صورت داشتن گرین کارت نیز نمیتوانند در این 90 روز به آمریکا سفر کنند. در این 90 روز در موارد اضطراری، اشخاصی که گرین کارت دارند به صورت موردی بررسی میشوند.
3- پس از اتمام این 90 روز، امکان تمدید ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور فوقالذکر وجود دارد؛ اما قطعا این تمدید شامل صاحبان گرین کارت نمی شود.
4- این ممنوعیت 90 روزه شامل حال اتباع دیپلمات هفت کشور فوقالذکر نمیشود.
5- پناه جویان به مدت 120 روز از ورود به آمریکا منع شدهاند.
6- این منع برای پناه جویان سوری تا اطلاع ثانوی و احتمالا بیش از 120 روز است.
7- مسیحیان جنگ زده سوری برای دریافت پناهندگی نسبت به مسلمانان این کشور اولویت دارند.(البته پس از آن 120 روز)
8-به طور کلی تمامی اقلیتهای مذهبی و افرادی که مورد سرکوب مذهبی قرار گرفتهاند، برای گرفتن ویزا پس از اتمام ممنوعیت 90 و 120 روزه اولویت دارند. (البته باید توجه داشت که آمریکاییها در این رابطه مغرضانه عمل میکنند و سرکوب مذهبی را تفسیر به رای میکنند)
9- در سال 2017 سقف پذیرش پناهجو توسط آمریکا، 50 هزار نفر است و فرآیند این پذیرش پس از آن 120 روز آغاز می شود. ( اوباما رییس جمهور قبلی آمریکا سقف پذیرش پناهجو را به 110 هزار نفر در سال رسانده بود)
10- مهاجران دیگر نمیتوانند به صورت غیرحضوری، ویزای خود را تمدید کنند؛ حضور آنها در سفارتخانه های آمریکا و انجام مصاحبه برای تمدید ویزا ضروری است.
هنوز مهر ترامپ بر فرمان اجرایی فوقالذکر خشک نشده بود که "باب فرگوسن" دادستان واشنگتن از صدور حکم قاضی فدرال سیاتل برای تعلیق فرمان اجرایی ترامپ در مورد مهاجرت، در سراسر آمریکا خبر داد.
چند سکانس از دیوانگی های یک «رئیس جمهور»
این حکم پس از آن صادر شد که فرگوسن به همراه دادستان "مینسوتا" فرمان اجرایی ترامپ را خلاف قانون اساسی آمریکا توصیف کرد و از دولت به دادگاه فدرال "سیاتل" شکایت کردند.
پس از تعلیق قضایی حکم اجرایی ترامپ که البته کشاکش زیادی را میان کاخ سفید و دادگاه فدرال آمریکا ایجاد کرد، ترامپ فرمان اجرایی مزبور را اندکی تعدیل گردانید و در تاریخ 6 مارس 2017(16 اسفند 1395) فرمان اجرایی ضدمهاجرتی دوم را صادر کرد و طی آن اتباع عراقی را از کشورهایی که در فرمان اول مورد سختگیری مهاجرتی قرار گرفته بودند، حذف گردانید و منع ورود پناهجویان سوری حتی پس از 120 روز را فاکتور گرفت.
چند سکانس از دیوانگی های یک «رئیس جمهور»
اما فرمان اجرایی دوم نیز با سرعت بیشتری نسبت به فرمان سابق، مورد رد قضایی دادستانها و دادگاههای ایالتی آمریکا قرار گرفت. در روز 16 مارس (26 اسفند) که روز عملیاتی شدن فرمان اجرایی دوم ضد مهاجرتی بود، دادگاهی در ایالت هاوایی با شکایت دادستان کل این ایالت و جمعی از وکلا رای به توقف مهمترین بخش های دومین فرمان اجرایی ضد مهاجرتی ترامپ داد و ساعاتی پیش از موعد قانونی، اجرای این فرمان متوقف شد.
دیروز نیز پس از گذشت دو ماه از حواشی دو فرمان ضدمهاجرتی ترامپ که تعلیق شده خبر رسید که کاخ سفید با ارائه دو دادخواست اضطراری به 9 قاضی دیوان عالی آمریکا، خواستار لغو دو حکم دادگاههای استیناف علیه فرمان اجرایی ترامپ جهت ممنوعیت ورود اتباع 6 کشور اسلامی شد.
ترامپ و دوشیدن سعودیها
رفتار ترامپ در قبال عربستان سعودی نیز قابل توجه بوده است؛ وی پیش از تصدی کرسی ریاست جمهوری به کرات به ریاض هجمه میآورد اما پس از ورود به کاخ سفید تصمیم گرفت با هدف باجگیری از مقامات متمول سعودی با آنها رابطه برقرار کند؛ ترامپ در مصاحبه با رویترز گفته که «صراحتا بگویم، عربستان سعودی با ما منصفانه رفتار نکرده چون ما برای دفاع از عربستان مقدار عظیمی پول از دست میدهیم». همین مصاحبه ترامپ کافی بود تا دلارهای نفتی از ریاض به سمت واشنگتن سرازیر شود.
چندی پس از تشرزنی ترامپ، یک پایگاه خبری سعودی نوشت جانشین ولیعهد سعودی برای رسیدن به تخت سلطنت و راضی نگه داشتن واشنگتن، ۵۶ میلیون دلار به دولت جدید آمریکا داده است. بنا بر آنچه که دراین پایگاه خبری سعودی قید شده بود در مقابل این مبلغ ریاض میخواهد که واشنگتن، «محمد بن سلمان» فرزند شاه فعلی را شاه آینده این کشور بداند.
چند سکانس از دیوانگی های یک «رئیس جمهور»
ترامپ هفته گذشته نیز در نخستین سفر خارجیاش بعنوان رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی رفت؛ سعودیها ۶۸ میلیون دلار برای استقبال از ترامپ و خانوادهاش هزینه کردند.
ترامپ در این مسافرت پربار قرادادی 500 میلیارد دلاری با سعودیها منعقد کرد که 110 میلیارد دلار از این قرارداد به فروش جنگ افزار و تسلیحات اختصاص دارد. آمریکاییها در دوران اوباما رئیس جمهور سابقشان نیز 111 میلیارد دلاری سلاح به سعودیها فروخته بودند.
چند سکانس از دیوانگی های یک «رئیس جمهور»
ترامپ همچنین در این سفر در اجلاسی با حضور روسای برخی کشورهای عرب شرکت جست و در مهد تروریسم پروری و اندیشههای سلفی و ارتجاعی یعنی عربستان سعودی از ضرورت مبارزه با تروریسم و اعتدال سخن گفت! رئیس جمهور آمریکا همچنین در این سفر و در این اجلاس در دیدار با حاکم جائر بحرین یعنی «آل خلیفه» به او مجوز کشتار معترضان بحرینی را صادر کرد همانطور که به حکام سعودی با فروش تسلیحات مجوز جنایت بیشتر در یمن را صادر گردانید.