روزنامه ایران از روابط تجاری ایران و دیگر کشورها بعد از برجام به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: آسیا مهم ترین مقصد صادراتی ایران است. آمارها نشان میدهد بعد از برجام به غیر از آنکه میزان مبادلات تجاری ایران با کشورهای اروپایی افزایش پیدا کرده و دیگر ایران وارد کننده کالا از چین نیست در کشورهای همسایه هم آثار خود را نشان داده است.
در ادامه در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: قبل از برجام میزان مبادلات اقتصادی ما با کشورهای همسایه بسیار کم بود و دولت نهم و دهم نیز برای افزایش تجارت با کشورهایی چون افغانستان، ترکیه، عراق و پاکستان برنامهریزی بلند مدت نکردند اما در دولت یازدهم این روند تغییر کرد و مبادلات ایران با کشورهای همسایه در اولویت تجار ایرانی قرار گرفت.این در حالی است که تجارت با برخی از کشورهای همسایه به دلیل موقعیت نامناسب و نداشتن زیرساخت بسیار سخت است.بهعنوان مثال تجار در همکاری با عراق شرایط بسیار سختی دارند اما دولت با رایزنیهای صورتگرفته شرایطی فراهم کرده است که مبادلات تجاری دو کشور را از 8 میلیارد دلار به بیش از 12 میلیارد دلار برساند.
در حالی که روند تجارت ایران با کشورهای همسایه رو به بهبود است برخی کاندیداها در دوره انتخابات ریاست جمهوری این موضوع را زیر سؤال بردند و گفتند رابطه تجاری با همسایگان در دولت یازدهم افت کرد. برخی از کاندیداها اظهار میکردند اولویت دولت باید ارتباط با کشورهای همسایه باشد. با این حال کارنامه تجاری دولت یازدهم نشان میدهد که در مدت 4 سال به غیر از شروع دوباره همکاری با کشورهای اروپایی، کشورهای همسایه هم در اولویت قرار داشتند.
شاید همین توجه باعث شده است که سرمایهگذاران خارجی با رغبت بیشتری به ایران بیایند تا با همکاری با شرکتهای ایرانی به کشورهای همسایه ایران هم دسترسی پیدا کنند.
**30درصد واردات افغانستان از ایران است
بر این اساس سید مجتبی موسویان مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت، قاره آسیا را مهمترین بازار صادراتی ایران دانست و گفت: در حال حاضر حدود 30 درصد از کل بازار وارداتی کشوری چون افغانستان در اختیار ایران قرار دارد.
وی در مورد کشور پاکستان هم توضیح داد: در مورد پاکستان با وجود آنکه بازاری 45 میلیارد دلاری برای واردات وجود دارد، تاکنون ایران توانسته 750 میلیون دلار از این صادرات را به خود اختصاص دهد، به عبارت دیگر سهم ما از کالاهای وارداتی این کشور حدود سه درصد میشود که البته برنامه ریزی های متعددی برای افزایش این سهم صورت گرفته است.
** برنامهریزی برای صادرات پنج میلیارد دلاری به پاکستان
مدیرکل دفتر بازرگانی آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ادامه داد: با توجه به جمعیت 200 میلیونی کشور پاکستان و بازار خوبی که میتواند برای صادرات کشورهای دیگر فراهم کند برنامهریزیهایی صورت گرفته تا از طریق مذاکرات تجاری و افزایش اقلام فهرست کالاهای تعرفه ترجیحی بتوانیم ظرف پنج سال صادرات به این کشور را تا حدود پنج میلیارد دلار افزایش دهیم.
مدیرکل دفتر بازرگانی کشورهای آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت در ارتباط با ترکیه نیز توضیح داد: حجم مبادلات میان ایران و ترکیه تا قبل از سال 1394 حدود 15 میلیارد دلار بود، اما برای مدتی به حدود 11 میلیارد دلار رسید که این رقم در سال گذشته اندکی افزایش داشت، با وجود این همچنان در حال تلاش هستیم تا حجم مبادلات دو کشور بار دیگر به عدد 15 میلیارد دلار بازگردد.
موسویان در بخش دیگری از صحبت های خود در مورد کالاهایی که عمده صادرات ایران به کشورهای همسایه را تشکیل میدهند، اظهار کرد: در مورد کشور افغانستان محصولات غذایی و کشاورزی و مصالح ساختمانی بخش قابل توجهی از صادرات ایران را تشکیل میدهد که در کشور پاکستان نیز محصولات صادراتی مشابهت زیادی به افغانستان دارند. در کشور ترکیه نیز محصولات پتروشیمی، کشاورزی و تا حدی مواد غذایی از جمله محصولات کلان صادرات غیرنفتی به شمار میروند.
** افزایش صادرات به آسیا و اقیانوسیه
وی همچنین متذکر شد: کشورهای حوزه آسیا و اقیانوسیه طی سالهای اخیر در اکثر موارد با افزایش میزان واردات خود از ایران مواجه بودهاند و در کشورهای مختلفی مانند ویتنام، تایلند، چین، اندونزی، مالزی، هنگ کنگ و کره حجم واردات کالا از ایران افزایش داشته و تنها در کشور افغانستان طی سالگذشته 190 میلیون دلار کاهش صادرات داشتهایم، با وجود این در مجموع حجم صادرات در این بخش افزایشی قابل توجه داشته است.
وی ادامه داد:در سال 1395 حجم صادرات کالا در کشورهای حوزه دفتر آسیا و اقیانوسیه رشدی بیش از هفت میلیارد دلار داشته و از 15.8 میلیارد دلار به 23.3 میلیارد دلار رسیده است.
موسویان در پاسخ به این سؤال که با توجه به هدفگذاری رشد 25 درصدی صادرات کشور در سال جاری، کشورهای حوزه دفتر آسیا و اقیانوسیه چه تأثیری میتوانند داشته باشند، گفت:با توجه به این هدفگذاری کشورهای حوزه دفتر آسیا میتوانند نقشی مهم در تحقق این میزان رشد داشته باشند، چرا که در حال حاضر از میان 10 کشوری که بازارهای بزرگ صادراتی ایران به شمار میروند هفت کشور در قاره آسیا هستند و در نهایت میتوان گفت آسیا مهم ترین مقصد صادراتی ایران به شمار میرود.
*منبع: روزنامه ایران،1396،3،11