رئیس جامعه مهندسان شهرساز با تاکید بر اینکه در حال حاضر نظارت شورا بر شهرداری اتفاقی و موردی است افزود: شوراها آمدهاند که امکان نظارت موثر بر اداره امور شهر را فراهم کنند اما در قوانین فعلی کشور شورا به جزء حوزه شهرداریها در سایر حوزهها نقشی ندارند؛ در حقیقت زبان نقد دارند اما هیچ الزامی را نمیتوانند اعمال کنند.
به گزارش ایسنا، علی نوذرپور در میزگرد بررسی چالشهای حوزه شهری و نقش شورای شهر در حل آنها که در محل دانشگاه شریف برگزار شد، گفت: قانون اساسی ما اداره امور کشور را در دو سطح ملی که توسط قوای سه گانه انجام میشود و سطح محلی که اداره آن به شوراها سپرده شده، در نظر گرفته است.
وی افزود: بعد از انقلاب نه قانون جدید شهرداریها نوشته شد و نه قانون شوراها متاثر از قانون اساسی نوشته شد. بی تردید راه حل این مشکل برگشت به قانون اساسی است. باید مبتنی بر ظرفیتهای قانون اساسی، قانون جدیدی برای مدیریت شهری مشتمل بر شهرداریها و شوراها نوشت که امیدوارم دولت نیز در این راستا بپذیرد که آنچه که به عنوان امور محلی تعریف شده باید به مدیریتهای محلی سپرده شود.
وی ادامه داد: باید در کشورمان منابع ملی و منابع محلی نیز از یکدیگر تفکیک شوند که راه حل این موضوع نیز بازگشت به قانون اساسی و تعیین تکلیف کردن امور محلی و تفکیک آن از امور ملی است. فلسفه وجودی شوراها بر دو رکن مشارکت و نظارت استوار شده است.
رئیس جامعه مهندسان شهرساز با تاکید بر اینکه شوراها برای ایجاد دو امکان مشارکت و حضور مردم در امور شهری باید تلاش کنند افزود: شهرها با خواست مردم طراحی و مدیریت میشوند و نظارت عمومی موثر مردم نیز در اداره شهرها باید فراهم شود. شوراها آمدهاند که امکان نظارت موثر بر امور شهر را ایجاد کنند اما در قوانین فعلی ما شوراها به جز حوزه شهرداریها در سایر حوزهها نقشی ندارند. این در شرایطی است که آنها زبان نقد دارند اما هیچ الزامی را نمیتوانند اعمال کنند.
وی تاکید کرد: در چنین شرایطی نظارت شورا بر شهرداری نیز اتفاقی و موردی است که گواه اثبات این موضوع اظهار نظرات شوراییان در پایان هر دوره است که عنوان میکنند در موضوع نظارت اعضای شورا نزدیک به صفر عمل کردهاند.
نوذرپور در تشریح عملکرد شهرداری تهران در دوره اخیر گفت: باید از جنبههای مختلف عملکرد شهرداری تهران را مورد ارزیابی قرار داد. اولین محور بحث حمل و نقل است که از وظایف ذاتی شهرداریها به شمار می رود. بر اساس قوانین برنامه توسعه کشور و قانون توسعه حمل و نقل عمومی مقرر بود تا ابتدای سال 1391 مسئله حمل و نقل عمومی را به طور کامل حل کنیم به این ترتیب که 75 درصد سفرهای شهری با ناوگان حمل و نقل عمومی انجام شود که این امر تا کنون محقق نشده است.
وی افزود: سهم مترو در سفرهای درون شهری باید به 30 درصد پوشش این سفرها میرسید این در حالیست که امروز تنها حدود 14 درصد سفرهای شهری را مترو پوشش میدهد که با برنامه فاصله بسیاری دارد.
وی ادامه داد: در حوزه اتوبوسرانی نیز متاسفانه علاوه بر اینکه توسعه ناوگان نداشتهایم، ناوگان موجود نیز نوسازی نشده است. در حال حاضر در شهر تهران 6500 اتوبوس کار میکنند که 58 درصد آنها بالای هشت سال سن دارند و فرسوده محسوب میشوند. اگر آمار سال جدید برای اتوبوسهای فرسوده به این رقم افزوده شود حدود 75 درصد اتوبوسهای شهر تهران فرسوده خواهند بود.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود در حوزه تاکسیرانی نیز به فرسوده بودن 75 درصد این ناوگان تا سال گذشته اشاره کرد و افزود: در سال 1395 به همت دولت از 110 هزار تاکسی فرسوده کل کشور 45 هزار دستگاه نوسازی شد ولی شهرداریها در این حوزه اقدامی نکردند. در حالیکه منابع مالی قابل توجهی در حقیقت حدود 20 درصد بودجه شهرداریها از محل عوارض و قانون مالیات بر ارزش افزوده تامین میشود. این پول در گذشته از طریق وزارت کشور به شهرداریها پرداخت میشد.
رئیس جامعه مهندسان شهرساز تاکید کرد: در سال 1376 قرارداد خرید 20 هزار دستگاه اتوبوس از محل عوارض و قانون مالیات بر ارزش افزوده فعلی منعقد شد و به این ترتیب 40 درصد ناوگان اتوبوسرانی نوسازی شد.
متاسفانه بخش قابل توجهی از منابع شهرداریها صرف ساخت پلها، تونلها و اتوبانها شده که به نوعی این موضوع در حمل و نقل موجب تحریک تقاضای استفاده از خودرو شده است. بر همین اساس کیفیت زندگی در شهرهایی همچون تهران را کاهش داده است.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود و در تشریح عملکرد شهرداری تهران به موضوع مدیریت زباله در شهر اشاره کرد و افزود: موضوع مدیریت زبالهها از اهمیت بسزایی برخوردار است به شکلی که در مناظرههای انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری نیز این موضوع مطرح شده است. امروز زبالههای شهر تهران تا چند درصد تفکیک میشوند؟ به اذعان مسئولین شهرداری تهران تفکیک در تهران پنج درصد انجام میشود هر چند که بررسیهای وزارت کشور کمتر از 2 درصد را نشان میدهد. این در حالیست که در شهرهایی همچون شیراز و مشهد وضعیت بهتری در مدیریت زبالهها را شاهد هستیم. امروز در تهران میزان پسماند خشکی که بازیافت میشود تنها 16 درصد است.
نوذرپور در پاسخ به این سوال که آیا ادعای شهرداری تهران در خصوص معضلات موجود به دلیل ندادن بودجه توسط دولت منطقی است یا خیر؟ گفت: کمک دولت به شهرداریها از ابتدای انقلاب تا کنون رو به کاهش بوده است. در قانون بودجه سال 1362 وزارت کشور موظف به تهیه لایحه خودکفایی شهرداریها شد ولی این لایحه تهیه نشد تا سال گذشته که توسط وزارت کشور این لایحه تهیه و به دولت ارسال شد. کاهش بودجه برای شهرداریها مخصوص شهرداری تهران نیست و مربوط به شهرداریهای کل کشور است.
وی افزود: قانون مالیات بر ارزش افزوده از جنس عوارض ملی است و کمک دولت تلقی نمیشود، اما چون توسط دولت جمع آوری میشود و در گذشته توسط وزارت کشور به شهرداریها پرداخت میشد قطعا میتوانست صرف نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شود. این منبع مالی حدود 22 درصد بودجه شهرداریها را تشکیل میدهد.
وی ادامه داد: در ارتباط با مترو و این ادعا که دولت باید در تکمیل مترو 50 درصد کمک میکرد اما این کار را انجام نداده باید به این نکته توجه داشت که در قانون توسعه حمل و نقل عمومی ذکر شده که دولت تا 50 درصد از هزینههای ساخت و تجهیز را پرداخت کند که تنها شامل تهران نمیشود، بلکه این 50 درصد برای کل کشور است.
وی تاکید کرد: دولت در سرجمع ملی بیش از 50 درصد به سیستم حمل و نقل ریلی کمک کرده است اما در شهری مانند اهواز تا 90 درصد و در شهری مانند مشهد تا 50 درصد کمک کرده و در شهر تهران سهم شهرداری بیشتر از دولت بوده اما برابر قانون سرجمع ملی کمک دولت مورد محاسبه قرار میگیرد.
رئیس جامعه مهندسان شهرساز با اشاره به اینکه بخشی از منابع دولت که برای خرید اتوبوس هزینه میشد در گذشته عوارض بود که در قانون جدید به نام مالیات بر ارزش افزوده به صورت مستقیم به حساب شهرداریها واریز میشود گفت: در همین راستا نیز سال گذشته حدود 1000 میلیارد تومان به حساب شهرداری تهران واریز شده و این پول معادل نوسازی 2000 دستگاه اتوبوس است.