روزنامه آرمان در صفحه گزارش اجتماعی به منظور تاکید بر ضرورت انتقال واحدهای صنعتی آلاینده به خارج از تهران برای دستیابی به توسعه پایدار به گفت وگو با محمد حقانی پرداخت که در بخشی از آن می خوانیم: برخی مشاغل و صنایع مزاحم در این سال ها آن چنان خاطر شهروندان را مکدر کرده اند که مسئولان هم به این نتیجه رسیده اند که باید از شهر اخراج شوند.
در این گفت وگو که در شماره شنبه یکم مهر 1395 هجری خورشیدی با عضو شورای شهر تهران منتشر شد، آمده است: محمد حقانی، عضو شورای شهر تهران درباره انتقال کارخانه ها و صنایع آلاینده از شهر تهران در گفت وگو با «آرمان امروز» می گوید: توسعه پایدار وقتی صورت می گیرد که ظرفیت های زیست محیطی باقی بمانند و از دست نروند، اما ما همه را تخریب کرده و پیش بینی های لازم را در گذشته انجام نداده ایم. اکنون واحدهای صنعتی در بافت شهر تهران مزاحمت های گوناگونی دارند. از آلودگی های صوتی و هوا گرفته تا انواع و اقسام آلودگی هایی که با توسعه پایدار و مسائل زیست محیطی سازگار نیستند. به همین دلیل باید از شهر خارج شوند.
** چرا با گذشت چند سال از مصوبه انتقال صنایع مزاحم و آلاینده شهر تهران، همچنان اجرای طرح مزبور طی سال های سپری شده با کندی رو به رو ست؟
از اوایل سال 1370 بحث انتقال یا ساماندهی صنایع و مشاغل مزاحم در تهران به میان آمد و طرح کلی و جامعی هم برای این قضیه تهیه شد. در آن طرح باید برخی از صنایع و مشاغل ساماندهی و بخشی هم که برایشان راهکاری وجود نداشت به خارج از تهران منتقل می شدند. با وجود این، زمانی که من در بخش مدیریت اجرایی شهرداری تهران حضور داشتم و معاون خدمات شهری بودم، این کار انجام شد.
مطالعات و بررسی هایی هم در این زمینه شکل گرفت و در عمل پنج شهرک با کمک مردم، سرمایه گذاری بخش خصوصی و اتاق اصناف در خارج از محدوده و حریم شهر تهران ایجاد شدند. همچنین تعداد زیادی از رده های صنفی و مشاغلی که به شکلی مزاحمت داشتند و اصولا مردم نیاز نداشتند که در داخل شهر باشند هم به خارج شهر انتقال یافتند. این در حالی است که صنایع و مشاغل به سه دسته تقسیم شده اند.
صنایع و مشاغل سبز که هم استفاده روزمره مردم اند و باید در دسترس شان باشند و هم هیچ گونه آلایندگی ندارند و می توانند در داخل شهر مثل سایر کسبه به فعالیت خودشان ادامه بدهند. صنایع و مشاغل زرد که در واقع می توانند با تمهیدات و فناوری هایی که وجود دارد آلودگی هوا و صوتی شان را کم کنند، یعنی این امکان وجود دارد که در داخل شهر بمانند، اما برخی صنایع مانند کارخانه و کارگاه های بزرگ هستند که لزومی ندارد در شهر باشند و از سوی دیگر، درجه آلایندگی شان به حدی است که نمی توانند در داخل شهر باقی بمانند. به همین دلیل این صنایع و مشاغل قرمز محسوب می شوند.
با وجود این، شهر تهران در معرض انواع و اقسام آلایندگی ها قرار دارد و این صنایع سطح نسبتا بالایی از آلودگی های تهران را تشکیل می دهند که باید هر چه زودتر از تهران خارج شوند. ضمن اینکه باید برای برخی مشاغل هم فکر اساسی کرد. برای مثال برخی سنگ بری هایی که در مناطق جنوبی شهر تهران وجود دارند مشکل آفرین هستند و باید تهران را ترک کنند، اما اکنون این طرح به کندی پیش می رود.
** هرچند ظرفیت شهرک های صنعتی استان تهران با بیشترین رشد صنعتی و بیشترین رشد جمعیت پاسخگوی تمام شاغلان صنایع خواهد بود، اما استقرار فزاینده صنایع جدید خرد و کلان در اندک فضای باقی مانده استان تهران و ایجاد مناطق صنعتی نظیر نواحی صنعتی شرق شهرستان تهران، جز شتاب غیر عادی به جذب جمعیت، پراکندگی فضایی و تشدید آلودگی های محیط زیست پایتخت چیزی در بر نداشته است. ارزیابی شما از این مساله چگونه است؟
یکی از مشکلات تهران آلودگی هواست و این مساله مشکلات زیادی را به وجود آورده است. اما آنچه نگران کننده است جمعیت پذیری، بارگذاری و ساخت و سازی است که بیش از ظرفیت های زیست محیطی در تهران انجام می شود. در طرح آمایش سرزمین با توجه به ظرفیت های زیست محیطی و منابعی که وجود دارد پیش بینی شده که در هر منطقه از کشور باید بر اساس ظرفیت ها و امکانات بارگذاری جمعیت شود، در حالی که تهران با حدود 12 میلیون جمعیت، سه میلیون حاشیه نشین و از بین رفتن حریم ها به طرق مختلف در معرض تخریب و تهدید قرار دارد.
ضمن اینکه در اسناد فرادست طرح جامع و تفضیلی حریم مساله بسیار مهمی است که به آن نیم نگاهی شده است، چون هیچ گاه برای حریم طرح تفصیلی تهیه نشده و بخش عمده ای از مشکلات که بر تهران تحمیل می شود در اطراف و حریم هاست. در مورد حریم تهران وزارت کشور آمده و شهرهایی را ایجاد کرده است. به گونه ای که حریم اندر حریم شده است، یعنی در حریم شهر تهران تعداد زیادی شهرستان، شهر و حتی روستا وجود دارد که هر کدام شهردار خود را دارند. امیدوارم روزی برسد که با مدیریت یک پارچه در شهر تهران بعد از تحقق مدیریت واحد شهری مشکلات حریم ها نیز مرتفع شود، گرچه به این مساله در برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه تاکید شده بود، اما در برنامه ششم توسعه که سیر قانونی را طی می کند این موضوع پیش بینی نشده است.
** آیا صرف اجرای سیاست های بازدارنده در مورد صنایع برای رفع آلودگی های محیط زیست واحدهای صنعتی در بافت شهری و همچنین بی توجهی به روابط متقابل توسعه شهر و صنعت می توان از بروز عوارض عدیده محیط زیستی، اقتصادی و جمعیتی جلوگیری کرد؟
در طرح جامع و تفصیلی حتی صنایعی که مورد نیاز مردم هستند به صورت مجتمع های صنعتی در پهنه های مخصوص پیش بینی شده، اما هیچ گاه به مرحله عمل نرسیده اند. تنها راه این است که محل کار صنایع را در مکان هایی قرار بدهیم که ظرفیت های زیست محیطی داشته باشند، اما اکنون تهران دیگر چیزی ندارد. بنابراین اشکال عمده ما در مدیریت شهری عدم اجرای قانون، آیین نامه ها و مصوبات است، چرا که اسناد فرادستی مثل طرح جامع و تفصیلی در دستمان است، اما آن را اجرا نمی کنیم، در حالی که بارگذاری ها و ساخت و ساز ها خارج از این قضایاست.
از سوی دیگر، سال به سال سفره های آب زیرزمینی به طرف پایین حرکت می کنند و درختان روز به روز زرد و بیمار می شوند. البته بخشی از آن به کاهش باران و برف برمی گردد، اما بخشی دیگر به لحاظ تمرکز جمعیت است و این مساله خلاف چیزی است که در طرح، آمایش سرزمین گفته می شود. تهران از سال 1375-76 ظرفیت زیست محیطی اش تمام شده است، یعنی دیگر کسی نباید دور این سفره بنشیند. با وجود این، اکنون دور سفره تهران به جای یک ردیف چندین ردیف نشسته اند و دیگری این شهر چیزی ندارد که از آن استفاده کنند.
اکنون واحدهای صنعتی در بافت شهر تهران مزاحمت های گوناگونی دارند. از آلودگی های هوا و آلودگی های صوتی گرفته تا انواع و اقسام آلودگی هایی که با توسعه پایدار و مسائل زیست محیطی سازگار نیستند. به همین دلیل باید آنها را از تهران خارج کنیم.
*منبع: روزنامه آرمان
نظر شما
