تخلیه هیجان بازار‌ها

هر دلار آمریکا با رشد ۳۰ تومانی به نرخ ۳۶۲۵ تومان معامله شد. با فضای روانی ناشی از رفع تحریم‌های بین‌المللی از ابتدای هفته گذشته تا پایان معاملات دیروز افت بیش از 3.5درصدی دلار را شاهد بودیم. با هیجان مزبور دلار از کف ۳۶۰۰ تومانی نیز عبور کرد.

به گزارش اقتصادنیوز، در معاملات امروز اما، به نظر می‌رسد شناسایی کف قیمتی بار دیگر رشد نرخ دلار را به دنبال داشت. رشد نرخ ارز پس از تخلیه هیجانات موجود را می‌توان در بررسی تغییرات قیمتی از ابتدای سال مشاهده کرد. در این خصوص، در حالی‌که در نیمه نخست فروردین و همچنین در روزهای قبل از توافق هسته‌ای (۲۳ تیر) فضای انتظاری برای مذاکرات هسته‌ای افت نرخ دلار را به دنبال داشت، در ادامه اما با عبور از روز مقرر و با وجود خبرهای مثبت شاهد رشد نرخ دلار در بازار بودیم.

به نظر می‌رسد معامله‌گران ارزی در روزهای اخیر در انتظار حداکثر پتانسیل روانی رفع تحریم‌های بین-المللی بر بازار ارز بوده‌اند. با مشاهده مقاومت شدید دلار نسبت به افت قیمت و پس از تخلیه هیجانات، بار دیگر افزایش تقاضا باعث بازگشت نرخ دلار به کانال ۳۶۰۰ تومانی شد. با وجود تخلیه هیجانات در بازار ارز همچنان نگرانی‌ها در بازار ارز خودنمایی می‌کند. قیمت‌های پایین نفت و دیگر کالا‌ها در بازارهای جهانی نگرانی از کاهش درآمد‌های صادراتی را به وجود آورده است.

گرچه افزایش صادرات نفت ایران با رفع تحریم‌های بین‌المللی در هفته‌های آتی تقویت‌کننده سمت عرضه است، اما باید به این موضوع توجه داشت که قیمت نفت از تابستان سال ۹۳ از سطح ۱۰۰ دلاری به ۲۵ دلار (قیمت هر بشکه سبد نفتی اوپک) در روزهای اخیر افت پیدا کرده است (افت ۷۵ درصدی نفت). با وجود افزایش مقدار صادرات اما مبالغ فروش نفت نسبت به سال‌های اخیر همچنان در سطوح پایینی قرار دارد. در این شرایط، کنترل بازار ارز و فشار بر نرخ دلار توسط بانک مرکزی بسیار کم است.

از طرفی تیم اقتصادی دولت کاملا به این موضوع اشاره داشته و واقف است که افت نرخ دلار به شدت برای سودآوری صنایع داخلی زیان‌آور است؛ از طرفی کاهش درآمد شرکت‌های صادراتی و از سوی دیگر کاهش رقابت‌پذیری تولیدات داخلی نسبت به هزینه کمتر کالاهای مشابه وارداتی در نرخ پایین ارز. عوامل دیگر مانند تقویت شدید ارزش دلار آمریکا در بازارهای جهانی در مقابل سایر ارز‌ها را در ماه‌های اخیر شاهد بوده‌ایم.

کاهش ارزش ارز در کشورهای همسایه در برابر دلار، احتمال بازگشت تقاضای آربیتراژ را به بازار افزایش می‌دهد. با توجه به عوامل ذکرشده افت شدید نرخ دلار حداقل در بازه زمانی کوتاه مدت دور از انتظار است. با وجود همهٔ مشکلاتی که نرخ پایین دلار برای اقتصاد داخلی به همراه دارد اما تحریک نرخ تورم با رشد دلار و انتظار برای یکسان‌سازی نرخ دلار، حالت انتظاری برای سیاست‌های اتخاذی بانک مرکزی را به وجود آورده است.

هر سکه طرح جدید در بازار طلا با رشد هزار تومان به قیمت ۹۲۳ هزار تومان معامله می‌شد. در شرایط تعطیلی بازارهای جهانی و اثر نپذیرفتن قیمت سکه از تغییرات طلای جهانی، جهش ۳۰ تومانی نرخ دلار عامل حمایتی از سکه بود. در این می‌ان، کم‌واکنشی سکه نسبت به رشد نرخ دلار باعث تعمیق مقدار حباب منفی سکه (کمتر بودن قیمت بازاری از ارزش ذاتی) به بیش از ۱۰هزار تومان شد. به نظر می‌رسد معامله‌گران سکه نسبت به رشد نرخ دلار در بازار ارز اطمینان کافی را ندارند و در انتظار ثبات نرخ دلار در قیمت‌های کنونی پس از نوسانات شدید روزهای اخیر هستند.

در این شرایط، بازار طلای جهانی از طرفی همچنان زیر فشار افزیش احتمالی نرخ بهره آمریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی است و از سوی دیگر افزایش تقاضای محافظه‌کارانه طلا در شرایط ضعف اقتصاد جهانی از این فلز گرانب‌ها در بازار جهانی حمایت می‌کند. در بازار ارز نیز به نظر می‌رسد دلار از کف خود فاصله گرفته است ولی احتمال رشد نرخ دلار نیز در شرایط ابهام موجود در خصوص سیاست‌های احتمالی بانک مرکزی در این بازار، کاهش یافته است. با این حال، در صورت‌ ثبات نرخ دلار احتمال همراهی قیمت سکه و کاهش مقدار حباب وجود دارد.

بورس تهران در معاملات امروز با هیجانات ناشی از رفع تحریم‌های بین‌المللی، رشد حدود ۱۱۰۰ واحدی را تجربه کرد. در ادامه اما، هراس از تکرار روند تاریخی (مشابه افت شاخص پس از توافق هسته‌ای و همچنین افت ادامه‌دار شاخص با تخلیه هیجانات سیاسی ناشی از انتشار بیانیه لوزان در ۲۰ فروردین)، افزایش فشار فروش در نماد‌ها را به دنبال داشت.

در نتیجه این موضوع تعدیل رشد شاخص تا حد ۵۶۳ واحدی و توقف در ۶۵ هزار و ۴۲۴ واحد را شاهد بودیم. با وجود نشانه‌های افزایش ترس از ادامه‌دار بودن افت قیمت سهام در معاملات امروز، اما باید به این موضوع توجه داشت که رفع واقعی تحریم‌های بین‌المللی و انتظار برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور تور حمایتی قدرتمند را در برابر شاخص ایجاد کرده است که حداقل احتمال ریزش قیمت سهام به دوران رکودی را بسیار کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، ریزش شدید قیمت جهانی کالا در بازار جهانی نگرانی از افت سودآوری شرکت‌های کالایی را به وجود آورده است. انعکاس این موضوع در صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی و فرابورسی مطابق با یک سال گذشته دور از انتظار نیست.