برای دانستن این که آیا هوای نفس بر ما غلبه دارد یا خیر، خوب است به یک خودآزمایی دست بزنیم. اگر وارد بیمارستان یا مطب پزشکی شویم ما را احترام کنند و بر دیگران مقدم بدارند و خارج نوبت به ما رسیدگی کنند، آیا خوشحال می‌شویم یا می‌گوییم خیر دیگران قبل از من آمده‌اند بر من حق تقدم دارند، اول به آنها برسید؟!
بانكداري ايراني - برای دانستن این که آیا هوای نفس بر ما غلبه دارد یا خیر، خوب است به یک خودآزمایی دست بزنیم. اگر وارد بیمارستان یا مطب پزشکی شویم ما را احترام کنند و بر دیگران مقدم بدارند و خارج نوبت به ما رسیدگی کنند، آیا خوشحال می‌شویم یا می‌گوییم خیر دیگران قبل از من آمده‌اند بر من حق تقدم دارند، اول به آنها برسید؟!
روزنامه اطلاعات در یادداشتی به قلم سید علی گرامیان، نوشت: در صف نانوائی چطور، اگر با دیدن ما خوش آمد بگویند و خارج نوبت نان دو آتشه به ما بدهند خوشحال می‌شویم یا می‌گوییم دیگرانی را که قبل از من آمده‌اند راه بیندازید من در نوبت می‌مانم؟! در دادگاه، شهرداری، در سوار و پیاده شدن هواپیما و اتوبوس و امثال اینها چطور؟ مردم دیگر در این گونه موارد چگونه‌اند؟
متاسفانه اکثریت مردم در این موارد پا روی حق و وقت همدیگر می‌گذارند و حقوق دیگران را رعایت نمی‌کنند، حال، همین‌ها با همین روحیه اگر رئیس شوند، مدیر شوند، وزیر و وکیل شوند، با مردم چگونه رفتار خواهند کرد؟ این به دلیل هوای نفسی است که بر افراد غلبه دارد و بر آنها حکومت می‌کند. راه علاج در این است که افراد به گونه‌ای تربیت شوند که قوه‌ای مافوق نیروی هوای نفس بر آنها مسلط شود، به طوری که افراد به آسانی از هوای نفس بگذرند و به حق و عدالت تن در دهند و آن، قوه ایمان است.
ایمان عامل تطهیر روح است، تطهیر و پاکیزگی هر چیزی به نوعی است. تطهیر تن، پاکی آن از کثافات ظاهری و امراض بدنی است. تطهیر زبان پاکی آن از حرف‌های نابه‌جا و سخنان زشت و نامربوط است و تطهیر روح، پاکیزگی آن از حرص و طمع و حسد و بخل و جهل و امثال اینها است. هوای نفس مانند دوزخ، روح انسان را کدر و تاریک می‌سازد، اما موقعی که روح متوجه خدا شد، نور معرفت و ایمان بر آن می‌تابد روشن و نورانی می‌شود.
قرآن می‌فرماید:
«افرایت من اتخذ الهه هواه واضله الله علی علم و ختم علی سمعه و قلبه وجعل علی بصره غشاوه فمن یهدیه من بعد الله افلا تذکرون»
آیا دیده‌ای کسی را که هوای نفس خود را معبود خود ساخته، خدا هم او را از روی علم گمراه ساخته، بر گوش و دلش مُهر نهاده و بر دیدگانش پرده آویخته (تا دیده عبرت بین و گوش پند شنو و دل حقیقت فهم برایش باقی نماند) پس چه کسی بعد از خدا چنین فردی را هدایت خواهد کرد، آیا متذکر نمی‌شوید؟
از این آیه استفاده می‌شود که هوای نفس باعث تاریکی جان گشته و آدمی را از درک حقیقت و تشخیص راه سعادت مانع می‌شود.
چشم باز و گوش باز و این عمی
حیرتم از چشم بندی خدا
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: آنچه از همه چیز بر امتم بیشتر می‌ترسم هوای نفس است و آرزوی دراز، هوای نفس آخرت را از یاد می‌برد.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: از هوای نفس خود بترسید، همان‌گونه که از دشمنان خود می‌ترسید زیرا هیچ دشمنی گزندش به اندازه پیروی از هوای نفس و سخنان بی‌جا نیست.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک»
دشمن‌ترین دشمنان تو نفس تو است که بین دوپهلویت قرار دارد.
قرآن شریف فرمود:
«و من اضل ممن اتبع هواه بغیر هدی من الله»
چه کسی گمراهتر از کسی است که هدایت خدا را رها کرده و از هوای نفس خود تبعیت می‌کند. این آیات و روایات باید ما را به این باور برساند که ما دشمنی در درون خود داریم که از همه دشمنان قوی‌تر و خطرناک‌تر است و آن نفس ما است، باید او را رها نسازیم و پیرو آن نباشیم، بلکه مهارزده و در کنترل خود درآوریم.
*منبع:روزنامه اطلاعات،1396،9،28
نظر شما
