اقدام تروریستی اگرچه با استفاده از سلاح‌های گوناگون همچون دیگر عملیات‌های نظامی تعریف می‌شود، اما در مقام ارزیابی، نمی‌توان آن را همطراز ارزش عملیات نظامی از سوی نیروهای مسلح رسمی کشورها محاسبه کرد.
اقدام تروریستی اگرچه با استفاده از سلاح‌های گوناگون همچون دیگر عملیات‌های نظامی تعریف می‌شود، اما در مقام ارزیابی، نمی‌توان آن را همطراز ارزش عملیات نظامی از سوی نیروهای مسلح رسمی کشورها محاسبه کرد.
روزنامه اطلاعات در یادداشتی به قلم ابوالقاسم قاسم زاده، نوشته است:ارزش عملیات یا حضور نیروهای مسلح رسمی در دفاع یا تهاجم بر اصل فلسفه حراست از امنیت جامعه و کشور برای ادامه زیست معقول و «آرامش ملی» است. به عبارت دیگر، اجرای قانون در کشورها و حفاظت از مرزهای ملی در تعریف ارزش نیروهای مسلح ملی و رسمی ظهور و بروز پیدا می‌کند. در حالی که تروریسم اگرچه از قدرت سلاح برخوردار است اما در شعاع تعریف تخریب، کشتار و آفریدن بحران می‌گنجد. در چنین تعریفی از «تروریسم» ارزش عملیات نظامی آن اگرچه تخریبی و برهم زننده تعادل در کوتاه مدت ارزیابی می‌شود، اما پایدار نیست.
از آغاز تشکیل جمهوری اسلامی ایران، انقلاب و نظام با هجوم تروریستی در سراسر کشور مواجه شد. شاید هیچ کشوری در منطقه تجربه مبارزه با انواع و اقسام سازمان‌ها و تشکل‌های تروریستی را مانند ایران ندارد. در دهه 60 و مدتی بعد از آن سراسر کشور آماج انواع و اقسام عملیات تروریستی بود. حمایت رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا از جریان بیش از یک دهه تروریسم در داخل ایران در برابر مقاومت انقلابی و مردمی در سراسر کشور چنان منهدم و شکسته شد که ناچار آمریکا، اسرائیل و دولت وقت سعودی، جنگ تحمیلی را کلید زدند.
این گفته «فهد» پادشاه اسبق سعودی را که به یک خبرنگار غربی گفت و از رسانه‌ها پخش شد، چندین بار یادآوری کرده‌ام، فهد در آن مصاحبه در شروع جنگ گفته بود: «هزینه مالی این جنگ از سوی من، هدایت سیاسی و تدارک نظامی آن از سوی آمریکا و جنگیدن با صدام است.» جنگ صدام علیه جمهوری اسلامی ایران زمانی آغاز شد که طراحی سرنگونی نظام انقلابی ایران از مسیر تروریسم شکست خورد و بعد از یک دهه به بن‌بست کامل رسید. تجربه شکست خورده تروریسم در ایران بعد از یک دهه، نشان داد که اساساً عملیات تروریستی اگرچه تخریبی است، اما پایدار نمی‌ماند و نتیجه‌ای مستمر را به دست نمی‌آورد.
آنچه در سال‌های اخیر در منطقه خاورمیانه به صورت یک بحران دوباره ظهور و بروز یافته، «تروریسم سازمان یافته» است. انفجار موج ترویستی جدید در سوریه و عراق با شعار سرنگونی حاکمیت فراگیر شده است. در عراق گروه تروریستی داعش با همکاری باقی مانده‌های ارتش صدام (افسران بازمانده) در مدت چند هفته بخش وسیعی از خاک عراق را به تصرف خود درآوردند.
هجوم یکپارچه داعش چنان سریع انجام گرفت که همه در انتظار سقوط بغداد بودند. در تمام این مدت آمریکایی‌ها که عراق را در اشغال خود درآورده بودند، در حد تماشاگر به انتظار نشسته بودند، سعودی‌ها نیز سقوط دولت عراق را در اضمحلال قدرت سیاسی شیعیان در این کشور نوید می‌دادند. داعش سازمان وسیعی شد که حجم دارایی‌های آن به میلیاردها دلار رسید و با در دست داشتن انواع تسلیحات نظامی، در عراق و سوریه مستقر شد.
بسیاری همچنان این سئوال را مطرح می‌کنند که این حجم از سرمایه مالی و تسلیحات نظامی از کجا آمده است؟ و چگونه آمریکا دست داعش را در سازمان‌دهی باز گذاشت؟ اما به مرور آمریکایی‌ها دریافتند که مهار کردن داعش، بسیار سخت و هزینه‌آور شده است. با حضور ایران در عراق برای ارائه خدمات مستشاری نظامی و تشکیل ارتش مردمی، داعش گام به گام از اهداف خود عقب رانده شده و شکست خورد. از آن زمان شعار حمله به ایران و انجام عملیات تروریستی از سوی داعش مطرح شد و در دو سال گذشته با طراحی نفوذ به داخل خاک ایران تلاش بسیاری انجام داد که وزارت اطلاعات و سایر نهادهای امنیتی و نظامی این تلاش‌ها را بی‌اثر ساختند.
گزارش وزیر اطلاعات حکایت از آن دارد که داعش در این مدت ضربات سختی خورده است، اما آنچه که در اقدام تروریستی اخیر(در تهران) انجام گرفت، بیش از آنکه نشانه شکست تور اطلاعاتی باشد، نشانگر نفوذ در چتر حفاظتی بود. از نظر اطلاعاتی، ارگان‌های مربوط به آن کاملاً مسلط و آگاه بودند، اما از نظر نفوذ در داخل چتر حفاظتی، دو جایگاه ضربه دید؛ بنابر این باید تفکیکی صورت پذیرد؛ تفکیک حراست اطلاعاتی که به نظر نگارنده بسیار قوی و مستمر بوده اما در ارزیابی چتر حفاظتی نقایصی وجود دارد که داعش از آن استفاده کرد.
در اینجا باید نکته‌ای را یادآوری کنم و آن این است که در دهه 60 هنگامی که امام(ره) پیام تشکیل ارتش 20 میلیونی اطلاعاتی را داد عملاً مردم به خودی خود بخش مهمی از چتر امنیتی را برعهده گرفتند. اکنون نیاز است از طریق رسانه‌ها و به ویژه صداوسیما، آموزش حفاظتی به اقشار جامعه داده شود تا در ایمن‌سازی و بازدارندگی عملیات تروریستی، از آگاهی لازم برخوردار شوند.
آنچه که اقدام داعش در تهران به جای گذاشت سندی دیگر است از آنچه که مسئولین گفته‌اند که جمهوری اسلامی ایران قربانی تروریسم بوده و هست. رئیس مجلس، دیروز در سخنرانی خود (در مراسم تشییع جان‌باختگان حادثه تروریستی) گفت که اکنون خاورمیانه با دو سطح از تروریسم (تروریسم منطقه‌ای و تروریسم بین‌المللی) مواجه است. تروریسم منطقه‌ای از سوی دو رژیم (اسرائیل و عربستان سعودی) حمایت می‌شود و تروریسم بین‌الملل را قدرت‌های فرامنطقه‌ای پشتیبانی می‌کنند.
آنچه مسلم است، مسیر مبارزه با تروریسم، تنها از طریق نهادینه شدن دموکراسی مضمحل و محو می‌شود. این واقعیتی است که حسن روحانی رئیس جمهوری در سخنرانی خود بیان داشت: «همواره وقتی ملت ایران پیروزی بزرگی به دست می‌آورد بدخواهان به دنبال این هستند که ضربه‌ای به مردم و کشور وارد کنند. حضور مردم در یک مشارکت فوق‌العاده در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر، همه بدخواهان ما را به اعجاب وا داشت و دوستان ما را در سراسر جهان خوشحال کرد. این اقدام تروریستی درواقع انتقام از دموکراسی است، مردم راه خودشان را برای دستیابی به اهداف ملی، انسجام ملی و وحدت ملی ادامه خواهند داد و بی‌تردید ملت ایران، ملتی موفق خواهد بود.»
عملیات تروریستی داعش در تهران انعکاس وسیع بین‌المللی پیدا کرد و تقریباً همه دولت‌ها ضمن محکوم کردن آن با ملت ایران ابراز همدردی کردند (به خصوص دولت فرانسه که با خاموش کردن چراغ‌های برج ایفل اعلام تسلیت و همراهی با مردم ایران را نشان داد) شورای امنیت سازمان ملل نیز در جلسه رسمی خود یک دقیقه سکوت اعلام کرد و بعد از انتشار این خبر تلخ بسیاری از رسانه‌های آمریکایی ترامپ را مخاطب قرار دادند که چرا پیامی در محکومیت حادثه تروریستی در تهران نداده است،کاخ سفید با عجله پیام کوتاهی از ترامپ را انتشار داد که محکومیت تروریست‌ها را دربر نداشت و تنها تسلیت عمومی به خانواده‌های حادثه‌دیده داشت. این پیام آن‌قدر خبرساز شد که سوزان رایس نماینده دولت سابق آمریکا در سازمان ملل آن را شرم‌آور خواند و اغلب روزنامه‌های واشنگتن به نقد آن پرداختند. در منطقه خاورمیانه همه دولت‌ها به جز دولت سعودی این اقدام تروریستی را محکوم کردند. آنچه که پیامد بین‌المللی حرکت تروریستی داعش به شمار می‌رود، انتظار تسریع در پایان حضور این گروه تروریستی در عراق و سپس در سوریه است که اغلب دولت‌ها خواهان آن هستند.
*منبع:روزنامه اطلاعات،1396،3،20
نظر شما
