در ایران صد‌ها رشته صنایع دستی داریم که مزیت های بسیار فراوانی دارند و با سرمایه ای اندک می توان یک کار تولیدی صنایع دستی راه‌اندازی و از این طریق کسب درآمد کرد.
روزنامه جوان در گزارشی درباره شرایط صنایع دستی کشور نوشت: در ایران صد‌ها رشته صنایع دستی داریم که مزیت های بسیار فراوانی دارند و با سرمایه ای اندک می توان یک کار تولیدی صنایع دستی راه‌اندازی و از این طریق کسب درآمد کرد.
در ادامه این گزارش آمده است: صدای تق تق قلم و چکش بر سندان از چند قدمی کارگاه خانگی اش به گوش می رسد. استاد حسن با مهارت خاصی مشغول کار است و چند نفر دیگر هم در این کارگاه دارند پا به پای او کار می کنند. بعضی هاشان تا دیروز شاگرد کارگاه بودند اما حالا برای خودشان یک پا استاد شده‌اند و از این کارگاه کوچک برای زن و بچه شان نان می برند. اینجا یک کارگاه تولید ظروف دیزی در مشهد است. کارگاهی که بر خلاف تعطیلی ده ها کارگاه تولیدی در مشاغل مختلف حتی یک روز صدای چک هایش قطع نشده است. هرچند استاد حسن معتقد است در چند سال اخیر بازار کمی از رونق افتاده است اما بلافاصله بعدش می گوید: خدا را شکر راضی ام به رضای خدا.
استاد حسن 70 ساله نزدیک به 50 سال از عمر خود را در این حرفه گذرانده و از این کارگاه دختر و پسر به دانشگاه فرستاده و آنها را عروس و داماد کرده است. وقتی با او درباره صنایع دستی و حرفه‌ای که دارد صحبت می کنم، می گوید: البته در سال های گذشته بازار کمی از رونق افتاده است و در کنار کاهش قدرت خرید مردم وجود برخی از کالاهای مشابه چینی نیز باعث شده تا با احتیاط بیشتری کار کنیم اما من راضی ام. خدا را شکر الان 50 سال است از این کارگاه دارم ارتزاق می کنم و در کنار من افراد دیگری هم هستند که از این کارگاه درآمد کسب می کنند.
استاد حسن معتقد است: اگر به صنایع دستی و تولید داخلی توجه شود، اشتغال رونق می گیرد و درآمدزایی افزایش می یابد. این حرف استاد حسن پیرمرد ساده و کم سواد اما با صفا چکیده از تمام طرح ها و لوایحی است که در دولت و مجلس برای رفع مشکل اشتغال ارائه می شود اما استاد حسن چه ساده و شفاف می گوید که رفع مشکل اشتغال و تقویت تولید و افزایش درآمد بهترین راهش توجه به صنایع دستی و هنرهای سنتی است. بی شک احیای صنایع و مشاغل خانگی با دیگر سبک زندگی خودکفا را در کشورمان احیا خواهد کرد و البته چنین چیزی نیازمند حمایت و برنامه ریزی است.
** گامی برای تحقق پیام رهبری
سال 96 را در حالی آغاز کردیم که مقام معظم رهبری در ادامه تأکیداتشان در خصوص اقتصاد مقاومتی، امسال را سال «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» نامگذاری کردند و بر اساس این نقشه راه که در اولین روز فروردین تبیین کردند، خواستار توجه همه مسئولان و متولیان به موضوع اشتغال و تولید شدند.
ایشان با نامگذاری امسال به نام «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» به خوبی این پیام را به مسئولان و برنامه ریزان انتقال دادند که تنها راه حل برون رفت از مشکلات اقتصادی توجه به توان درون کشور و تولیدات داخلی است و در این میان به طور حتم صنایع دستی می تواند نقش بسیار مهمی در افزایش تولیدات داخلی و درآمدزایی داشته باشد.
صنایع دستی قبل از اینکه یک صنعت باشد در حقیقت یک هنر محسوب می شود، هنری که ایرانیان با آن آشنا هستند و در مناطق مختلف ایران از زن و مرد گرفته تا کوچک و بزرگ بسیاری هستند که با انواع رشته های صنایع دستی آشنایی کامل دارند و از این راه برای خود درآمدزایی دارند. این هنر صنعت که در حقیقت یک سرمایه ارزشمند‌تر از نفت در کشور محسوب می شود، نیازمند توجه بیشتر مسئولان و برنامه ریزان است و به عنوان مشاغل خانگی درآمدزا می تواند در سر فصل‌های سبک زندگی ایرانی - اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
در حقیقت در حال حاضر بیکاری یکی از مهم‌ترین مشکلات در کشور است و بسیاری از افراد از نداشتن یک شغل مناسب و برخورداری از درآمد کافی اظهار نگرانی و شکایت می کنند. حال اینکه در یک راه‌حل ساده صنایع دستی و توجه به این هنر صنعت یکی از بهترین و مطمئن ترین راه حل ها برای رفع مشکل بیکاری است.
** صدای زندگی ایرانی بر سندان صنایع خانگی
در ایران صد‌ها رشته صنایع دستی داریم که مزیت‌های بسیار فراوانی دارند و با سرمایه ای اندک می توان یک کار تولیدی صنایع دستی راه‌اندازی و از این طریق کسب درآمد کرد؛ موضوع مهمی که می تواند در سبک زندگی ایرانی – اسلامی نیز نقش مؤثری داشته باشد چراکه اولاً باعث حفظ و تقویت صنایع دستی ایرانی و مبتنی بر فرهنگ بومی می شود و ثانیاً از ورود و عرضه کالا و صنایع دستی خارجی خصوصاً کالاهای بی کیفیت چینی که عمدتاً به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند جلوگیری می کند. بی شک واردات کالا با خود تغییر در سبک زندگی می آورد در حالی که اقتصاد درون زا موجب حفظ هویت ملی و سبک زندگی بومی می شود. بنابر‌این کاملاً مشخص است که توجه به صنایع دستی و تکیه بر توان داخلی می تواند یکی از مهم ترین راه های ایجاد اشتغال و افزایش تولیدات داخلی و درآمدزایی باشد.
** مزایای صنایع دستی در زندگی ما
علی میرشکار، پژوهشگر و فعال در صنایع دستی در این باره می گوید: یکی از مهم ترین مزیت های صنایع دستی این است که برای ایجاد کارگاه صنایع دستی نیازمند سرمایه اندکی هستیم به گونه‌ای که یک نفر یا چند نفر با سرمایه ای شاید بین 5 تا 10 میلیون تومان و حتی کمتر از این می توانند نسبت به راه‌اندازی کارگاه صنایع دستی اقدام کنند. او می افزاید: ضمن اینکه ما در ایران صد‌ها رشته صنایع دستی بومی داریم، از سوزن دوزی گرفته تا گلیم بافی و جاجیم بافی، از تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی گرفته تا معرق چوب و معرق مس، از تراش شیشه گرفته تا ابریشم بافی و... همه و همه رشته های مختلف صنایع دستی و هنرهای سنتی است که می تواند به عنوان یک شغل تولیدی مورد توجه افراد قرار گیرد.
این پژوهشگر می افزاید: در کنار این مزیت ها صنایع دستی یک صنعت پاک و سازگار با محیط زیست است و برای ایجاد کارگاه نیاز به مکان خاصی نیست بلکه افراد در زیرزمین منزل یا گوشه ای از اتاق نیز می توانند کارگاه صنایع دستی دایر کنند.
این کارشناس در ادامه می گوید: در هر کارگاه صنایع دستی کوچک یک تا پنج نفر می توانند فعال باشند و از این راه ارتزاق کنند و در حال حاضر در برخی از شهرهای مختلف کشور افرادی را می شناسم که با راه اندازی کارگاه صنایع دستی درآمدزایی می کنند. میرشکار می افزاید: صنایع دستی در ایران سابقه ای چند هزار ساله دارد و در حال حاضر اساتید برجسته و پیشکسوتی در این حوزه فعالیت دارند و در کنار اساتید بزرگ و پیشکسوت هنرجویان و افراد تازه کار نیز با راه‌اندازی کارگاه صنایع دستی برای خود شغل و درآمد ایجاد کرده اند. این پژوهشگر حوزه صنایع دستی در ادامه به ارتباط صنایع دستی با سبک زندگی اشاره می کند و می‌افزاید: به طور حتم این هنر صنعت ارتباط مستقیمی با سبک زندگی ایرانی- اسلامی دارد چرا که یکی از مهم ترین مشکلاتی که کانون خانواده های ایرانی را تهدید می کند بیکاری است که توجه به صنایع دستی علاوه بر رفع بیکاری می تواند باعث احیای هنرهای سنتی و ارزش‌های بومی هر منطقه شود که ارتباط مستقیمی با فرهنگ و هویت فرهنگی دارد. به گفته این فعال حوزه صنایع دستی، در گذشته صنایع دستی صنعت تمام عیار روزگار خویش شناخته می شد و درصد بسیاری بالایی از افراد در حوزه صنایع دستی مشغول به فعالیت بودند و صنایع دستی به شهری، روستایی و عشایری تقسیم بندی می شد و افراد از طریق اشتغال به تولید و فروش صنایع دستی برای خود کسب درآمد می کردند.
او در ادامه با انتقاد از کمرنگ شدن صنایع دستی در زندگی افراد می افزاید: انتقاد از کمرنگ شدن صنایع دستی به دو بخش است؛ یک بخش عدم توجه به تولید صنایع دستی و استفاده از این ظرفیت برای ایجاد اشتغال و افزایش درآمد و بخش دوم نیز انتقاد به استقبال کم مردم از خرید صنایع دستی است. او می افزاید: چرا به جای اینکه صنایع دستی ایرانی و آمیخته با فرهنگ ایرانی- اسلامی در منازل به عنوان وسایل تزئینی مورد توجه قرار گیرد از انواع تزئینات خارجی و نمادهای غربی استفاده می شود.
این پژوهشگر خاطر نشان می کند: برنامه ریزی برای ایجاد اشتغال از طریق صنایع دستی باید مورد توجه همه برنامه ریزان و مسئولان قرار گیرد.
** زندگی در سایه یک هنر صنعت
در این باره وقتی با تعدادی از تولید‌کنندگان صنایع دستی و افرادی که برای خود از این طریق کسب و کاری راه انداخته اند صحبت می کنم، آنها نیز از فعالیت خود در این هنر صنعت اظهار رضایت می کنند.
** صدای زندگی ایرانی بر سندان صنایع خانگی
خانم سلجوقی یکی از هنرمندان استان سیستان و بلوچستان که در رشته سوزن دوزی فعالیت دارد،می گوید: البته من تنها کار می کنم و خیلی نتوانسته ام کارم را توسعه دهم اما از کاری که انجام می دهم و درآمدی که دارم، راضی هستم. او می افزاید: بیشتر نمایشگاه داران و کسانی که گالری دارند محصولات مرا می خرند و در نمایشگاه های مختلف به فروش می رسانند.
نیما ذاکری، تولید‌کننده و فروشنده انواع کیف و کمربند چرمی نیز در این باره می گوید: شغلی که من دارم شغل پدری است و سال های سال است که در این حرفه مشغول فعالیت هستم و خدا را شکر درآمد بسیار خوبی دارم.
او با بیان اینکه در کارگاه و فروشگاه او افرادی هستند که از این طریق ارتزاق می کنند، می افزاید: علاوه بر فروش محصولات در فروشگاه با شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی و نیز بازارچه های صنایع دستی نسبت به فروش محصولات خود اقدام می کنم.
ذاکری ادامه می‌دهد: چرم ایرانی محبوب ترین و مرغوب ترین چرم است و افرادی که به دنبال محصولات چرمی با کیفیت هستند بدون شک چرم ایرانی را انتخاب می کنند که این مسئله باعث شده تا در فروش محصولاتم با کمترین مشکل مواجه باشم چرا که همه آنها از چرم اصیل ایرانی تهیه می شود.
مهرداد جمشیدی یکی دیگر از فعالان حوزه صنایع دستی است که در کرمانشاه فعالیت می کند و البته شیوه فعالیتش با دیگر هنرمندان صنایع دستی کمی متفاوت است. او با راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی برخی از محصولات صنایع دستی کرمانشاه از جمله گیوه را به علاقه مندان به فروش می رساند.
وقتی با جمشیدی درباره فعالیتش صحبت می کنم می‌گوید: من از کاری که دارم راضی هستم چون هزینه بسیار اندکی برای این کار کردم اما به نسبت درآمد خوبی دارم. او می افزاید: این کار چند حسن دارد؛ اول اینکه سرمایه بسیار اندکی برای این کار گذاشته ام و دوم اینکه وقت زیادی نمی گیرد و سوم اینکه محصولاتی را به فروش می رسانم که محصولات بومی کشور خودمان است و توسط هنرمندان صنایع دستی کشورم تولید می شود.
** تعامل سبک زندگی و اشتغال با صنایع دستی
برای بررسی هرچه بیشتر موضوع به سراغ دکتر بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می روم و موضوع را با این مقام مسئول در میان می گذارم که او نیز ضمن استقبال از طرح این موضوع می گوید: ارتباط بسیار مستقیمی بین صنایع دستی و سبک زندگی وجود دارد و اصلاً صنایع دستی به طور مستقیم به سبک زندگی مرتبط است. او می گوید: صنایع دستی چه در طراحی چه در تولید و چه در فروش و حتی صادرات با سبک زندگی ارتباط مستقیم دارد و با توجه به اینکه اشتغال مهم ترین رکن در سبک زندگی است، ایجاد اشتغال از طریق صنایع دستی می تواند ارتباط مهم و تنگاتنگی با سبک زندگی داشته باشد. او با بیان اینکه 400 هزار نفر در حوزه صنایع دستی اشتغال دارند، می افزاید: این افراد با سرمایه گذاری بسیار اندک در رشته های مختلف صنایع دستی فعالیت دارند و هر کدام با توجه به نوع فعالیت خود کسب درآمد می کنند.
او با اشاره به برنامه های حمایتی معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از تولید‌کنندگان و فروشندگان صنایع دستی ایرانی می گوید: یکی از مهم ترین برنامه‌های حمایتی ما از این افراد برپایی بازارچه‌های صنایع دستی و نیز دایر کردن فروشگاه ها و نمایشگاه های صنایع دستی است که در ایام نوروز بازارچه های صنایع دستی به طور گسترده در سراسر کشور راه اندازی شد. او می افزاید: برنامه حمایتی دیگر از تولید‌کنندگان و فروشندگان صنایع دستی پایش بازار و جلوگیری از عرضه صنایع دستی قاچاق خصوصاً صنایع دستی چینی و بی کیفیت است. نامور مطلق در خاتمه می گوید: در همین ارتباط با پایش های صورت گرفته در بازارچه های صنایع دستی فروشگاه ها و نمایشگاه ها، در حال حاضر 90 درصد صنایع دستی که عرضه می شود صنایع دستی ایرانی و اصیل است.
*منبع: روزنامه جوان، 1396.1.29
نظر شما
