شاخص آبرسانی وزارت نیرو از شاخص سازمان بهداشت جهانی هم سخت‌گیرانه تر است

شاخص استاندارد وزارت نیرو بسیار سختگیرانه تر از شاخص استاندارد سازمان بهداشت جهانی است و طبق استاندارد ما، یک فرد روستایی را زمانی بهره مند از نعمت دسترسی به آب شرب سالم می دانیم که مشابه شهر کناری خود از تأسیسات آبرسانی بهره مند باشد.

«امیرحسین رقیمی» مدیر کل دفتر برنامه و ریزی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و مجری طرح آبرسانی روستایی در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: در سطح کشور حدود 60 هزار روستا داریم که در طبقه بندی روستاها، در دو بخش روستاهای بالای 20 خانوار و روستاهای زیر 20 خانوار تقسیم بندی می شوند.

وی افزود: بسیاری از روستاهای زیر 20 خانوار، روستاهایی هستند که کمتر از 10 خانواده در آنها ساکن هستند و برخی از این روستاها حتی 3 یا 5 خانواده ساکن دارند و حتی بعضاً فصلی هستند و فطق در برخی اوقات سال، تعدادی خانواده به صورت کوچ فصلی در آنها ساکن می شوند.

مجری طرح آبرسانی روستایی تعداد روستاهای بالای 20 خانوار را حدود 35 هزار و 700 روستا اعلام کرد و گفت:‌ قانون گذار برای وزارت نیرو تکلیف کرده که اجرای تأسیسات آبرسانی روستایی را برای روستاهای بالای 20 خانوار انجام دهد اما این به معنای آن نیست که به روستاهای زیر 20 خانوار سرویس دهی نمی کنیم اما آنچه قانوناً باید انجام دهیم این است که روستاهای بالای 20 خانوار را باید آبرسانی کنیم.

وی افزود: روستاهای کشور تا پیش از انقلاب دارای تأسیساتی برای آبرسانی نبودند و عمدتا با چاهی یا منابع محلی تأمین آب را خودشان انجام می دانند، در ابتدای سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نهضت جهاد سازندگی راه افتاد و به بخش اعظمی از روستاهای کشور آبرسانی شد و خیلی از تأسیسات ایجاد شده برای بهره برداری تحویل خود روستاهاییان و دهداری ها شد.

این مقام مسئول ادامه داد: در یک دهه اخیر به دنبال بروز خشکسالی ها از یک طرف، برداشت های بی رویه برای کشت و زرع از سوی دیگر و همچنین استهلاک تأسیساتی که 20 تا 25 سال از زمان احداث آنها می گذشت، روستاهای کشور با مشکلات کمی و کیفی در دسترسی به آب شرب سالم مواجه شدند.

رقیمی با بیان اینکه "عمر مفید تأسیسات الکترومکانیکال حدود 15 سال است"، گفت: عمده روستاهایی که در سالهای اولیه انقلاب، تأسیسات آبرسانی در آنها احداث شده بود با فرسودگی و استهلاک تأسیسات مواجه شدند، به خصوص در روستاهایی که تأسیسات آبرسانی تحویل دهیاران یا خود روستاییان بود و رسیدگی مستمری به آنها نشده بود، با استهلاک بیشتری در تأسیسات مواجه شدند و خشکسالی ها نیز موجب شد بسیاری از منابع محلی آب از حیز انتفاع خارج شدند؛ این مسائل بروز مشکلات متعدد در کمیت و کیفیت آب شرب روستاها ایجاد کرد.

مدیر کل دفتر برنامه و ریزی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از سه شاخص برخورداری، تحت پوشش و بهره مندی برای سنجش دسترسی روستاها به نعمت آب شرب سالم نام برد و گفت: از نظر شاخص برخورداری، 93 درصد جمعیت روستاهای کشور از تأسیسات آبرسانی برخوردار هستند اما ممکن است این تأسیسات آبرسانی استهلاک هم داشته باشند و یا ممکن است 24 ساعته هم در مدار نباشند، یعنی فقط مثلا 10 ساعت آب داشته باشد ولی تأسیسات موجود است.

وی افزود: 80 درصد از جمعیت روستاهای کشور تحت پوشش ما هستند و 20 درصد باقی مانده تحت پوشش دهیاران و یا خود روستاییان هستند که برخی از این روستاها حتی تمایل ندارند تحت پوشش شرکت های آب و فاضلاب روستایی قرار گیرند.

مجری طرح های آبرسانی روستایی کشور با بیان اینکه " از نظر شاخص بهره مندی، 72 درصد از روستاهای کشور بهره مند از آب شرب و سالم هستند"، گفت: اکثر کشورهای جهان برای سنجش بهره مندی جمعیت خود از نعمت دسترسی به آب شرب و سالم از شاخص سازمان بهداشت جهانی به نام WHO استفاده می کنند که طبق این استاندارد هر کس 200 متر یا 400 متر پیاده روی کند و به آب شرب سالم دسترسی پیدا کند، این فرد بهره مند محسوب می شود اما در ایران، وزارت نیرو استاندارد خود را دارد که با نام استاندارد بهره مندی از آن یاد می کنیم.

وی ادامه داد: شاخص های استاندارد وزارت نیروی ایران بسیار سختگیرانه تر از شاخص های استاندارد سازمان بهداشت جهانی است و طبق استاندارد ما، یک فرد روستایی را زمانی بهره مند از نعمت دسترسی به آب شرب سالم می دانیم که مشابه شهر کناری خود از تأسیسات آبرسانی بهره مند باشد.

مدیر کل دفتر برنامه و ریزی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور خاطرنشان کرد: طبق شاخص های استاندارد WHO بیش از 95 درصد روستاهای کشور بهره مند از آب شرب و سالم هستند چرا که به جز روستاهایی که در مناطقی چون سیستان و بلوچستان و یا کرمان دچار مشکلات اساسی در دسترسی به منابع آب هستند، در بقیه روستاها هر فرد با پیاده روی کوتاهی به منابع آبی می رسد اما طبق شاخص های استاندارد وزارت نیروی ایران که احداث تأسیسات آبرسانی مدرن شهری در روستاها است، اکنون شاخص بهره مندی روستاهای کشور از دسترسی به آب شرب و سالم، 72 درصد است که برنامه ریزی شده این شاخص در پایان برنامه ششم توسعه حداقل به 90 درصد برسد.